Mặc dù đă không c̣n nhanh nhẹn, di chuyển chậm chạp. Cụ Mạc Can mỗi ngày vẫn tỉ mẩn viết sách từ chiếc máy tính cũ.
Vào cuối tháng 2/2024, theo nguyện vọng phía gia đ́nh, nghệ sĩ Mạc Can đă chuyển về Trung tâm dưỡng lăo Thị Nghè (quận B́nh Thạnh, TPHCM) để sinh sống.
Gần 1 tháng làm quen nơi ở mới, chúng tôi t́m gặp Mạc Can. Mặc dù nhà vệ sinh di động được ngay dưới chân giường, nhưng v́ chiếc chân đau, không thể di chuyển, ông cụ đă vô t́nh làm ướt ga giường.
Nhanh chóng chúng tôi lau dọn, động viên nhưng ông cụ vẫn vô cùng ái ngại. Nghệ sĩ Mạc Can cho biết, những năm gần đây, sức khỏe của ông c̣n tốt, đôi chân dần mất đi sức lực nên phải nhờ sự giúp sức của các y tá. Ngoài ra, những vấn đề khác mỗi ngày người con gái út - chị Nguyễn Thị Dung, sẽ vào để săn sóc cha.
“Ở đây, mọi người đều yếu nên đi lại khó khăn lắm! Tôi có ông bạn pḥng kế bên, vài ngày nay cũng ít qua lại. Tôi thích nhất là khi có các bạn vào để có thể tṛ chuyện thế này”, Mạc Can kể.
Ngoài chiếc chân phù nề, Mạc Can cho biết bản thân không mắc bệnh ǵ nghiêm trọng. Điều đó giúp ông vẫn tiếp tục nhận vai khi có cơ hội.
Theo đó, vào năm 2022, dựa vào lời mời của đạo diễn, Mạc Can tiếp tục hóa thân trong seri Chuyện ma gần nhà. Không thể di chuyển nên ông lăo đă tận dụng hết sức diễn của khuôn mặt, đặc biệt ánh mắt nhằm gây ám ảnh người xem.
Bằng đam mê ấy, ông cụ đă nhận vô vàn bằng khen, ảnh kỷ niệm treo khắp căn pḥng nhỏ. Ông lăo kể: Thuở xưa, nhà nghèo nên ông chỉ học đến lớp 3. Đam mê nghề ảo thuật, ông quyết tâm lên đường “tầm sư học đạo".
“Tôi vào vai diễn đầu tiên là một nhà ảo thuật. Sau này, đạo diễn thấy có tài nên cho đi đóng phim, thế là thành diễn viên, nhà văn lúc nào không hay", ông lăo kể.
Ở tuổi 78 tuổi, Mạc Can có cho ḿnh hơn 10 đầu sách. Trong cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức năm 2005, Tấm ván phóng dao của ông đă đạt được giải A. Đây cũng là tiểu thuyết giúp tác giả đạt Giải thưởng Văn học thành phố Hồ Chí Minh, Giải thưởng Văn hóa doanh nhân Việt Nam 2005.
Cạnh chiếc giường, Mạc Can vẫn mang theo chiếc máy tính cũ. Mỗi ngày, ông lăo dùng nó để soạn thảo văn bản, xem các đoạn phim ḿnh từng tham gia… Đó đă trở thành niềm vui nho nhỏ của người nghệ sĩ trong viện dưỡng lăo.
“Có khi tôi thức trễ đến 4-5 giờ sáng để xem phim, sáng lại ngủ bù. Chân đau thiệt, mà tôi th́ chưa bao giờ muốn nghỉ nghiệp diễn, viết sách. Nếu có thể tôi vẫn muốn viết đến hết đời”, ông lăo chia sẻ.
Chốc chốc giữa cuộc tṛ chuyện, người chăm sóc lại vào lo liệu quần áo, đồ ăn cho ông cụ. Thấy thế, ông cụ bèn trêu:
- Cô tên ǵ?
- Con tên Mai.
- Mai à, vậy giống tên vợ tôi rồi, ai tên Mai cũng đẹp cả.
Nghe xong, cả pḥng đều cười. Người chăm sóc chia sẻ, dù lớn tuổi, cụ Mạc Can vẫn giữ sự hài hước, tếu táo như thuở c̣n trẻ. Chính lư do này khiến việc chăm sóc các cụ cực nhưng khiến các cô luôn rất vui.
Riêng nghệ sĩ Mạc Can, sống một ḿnh ở viện, cụ vẫn không bao giờ thấy cô độc. “Tôi có suy nghĩ thế này, tôi hay tin vào cái bụng của ḿnh. V́ vậy, cái bụng tôi nó bảo tôi sẽ sống tới 100 tuổi nên tôi tin vậy, c̣n ở đây dài dài", Mạc Can tủm tỉm cười.
Chia tay chúng tôi, ông cụ nh́n vào máy quay, bảo chúng tôi quay một đoạn ông tự gượng ngồi dậy rồi cười để chứng minh bản thân c̣n khỏe mạnh.
Ở tuổi già, đôi lúc quanh quẩn với 4 bức tường, cụ Mạc Can vẫn có khoảnh khắc cô đơn, nhất là khi ông nghĩ về gia đ́nh, người vợ đă mất và cả người bạn không c̣n được nói chuyện. Những lần như thế, ông cụ chỉ mong có người đến thăm nom, ở cạnh ḿnh một buổi chiều.
“Sau này chúng cháu lại tới thăm cụ nữa nhé!”, tôi lên tiếng.
“Hứa nhé! Nhiều người cũng hứa măi không đến để tôi đợi măi. Tôi vậy chứ thèm được nói chuyện”, Mạc Can rồi lặng lẽ nh́n chúng tôi rời đi.