Bào ngư không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng mà c̣n cho vị thuốc nhục ngư bào có nhiều tác dụng với sức khỏe.
Bào ngư có các tên gọi khác: Cửu khổng, cửu khổng hoa, ốc khổng, ốc chín lỗ, cửu khẩu, cửu khổng ngư bào.
Danh pháp khoa học: Haliotis Diversicolor Reeve. Thuộc họ Bào ngư – Haliotidae, lớp Túc phúc – Gastropoda, ngành Nhuyễn thể – Mollusca.
Bào ngư là loại hải sản có chân mềm, thân rộng, phần xoắn ốc có h́nh bầu dục. Bên ngoài, lớp vỏ có chứa nhiều canxi, hơi nhám với các đường vân màu tím xanh. Thân bào ngư dính chặt vào vỏ, trên mép vỏ phía miệng có 9 lỗ thở.
Tác dụng của bào ngư với sức khỏe
Trong Y học cổ truyền, thịt bào ngư khô gọi là nhục ngư bào, c̣n vỏ bào ngư khô là vị thuốc thạch quyết minh.
Nhục ngư bào có vị ngọt mặn, tính ấm.
+ Tác dụng: Tăng thể lực, giảm ho, lợi sữa, chữa tiểu đường, tăng cường sinh lực.
+ Cách làm bào ngư khô: Rửa sạch đất cát, rêu rong bám ở bên ngoài, ngâm rửa với nước muối loăng. Dùng dao tách, cậy lấy phần thịt bên trong, để riêng vỏ và thịt.
Cả 2 phần vỏ và thịt thu được đều đem phơi sấy cho khô. Phần thịt để nguyên con c̣n phần vỏ có thể tán nhỏ thành bột.
Món ăn, bài thuốc chứa nhục ngư bào
- Bào ngư hầm hỗ trợ điều trị cho người lao phổi
Biểu hiện: Bệnh nhân bị ho nóng sốt kéo dài nhiều ngày, gầy sút.
Cách làm:
20g nhục ngư bào khô ngâm và sơ chế, thái thành lát mỏng vừa ăn.
20g hạt sen bỏ tâm sen.
100g thịt lợn nạc rửa sạch, thái lát.
Cho tất cả nguyên liệu trên vào nồi nấu với 500ml nước, hầm nhừ với lửa nhỏ, thêm gia vị vừa miệng.
Ăn ngay khi c̣n nóng, mỗi ngày ăn 1 lần, liên tục trong 7 – 10 ngày để hỗ trợ điều trị các triệu chứng lao phổi.
- Bào ngư khô chữa hoa mắt chóng mặt
Chuẩn bị: 16g mỗi loại gồm nhục ngư bào, sinh địa, mẫu lệ, 12g mỗi loại bạch thược, nữ trinh tử, ngưu tất, 8g cúc hoa.
Sắc uống và uống chia 02 lần sáng chiều, uống liên tục 7-10 ngày.
- Bào ngư hỗ trợ điều trị bệnh tăng huyết áp, ổn định huyết áp
Nguyên liệu chuẩn bị: Nhục bào ngư 100g, ṣ huyết 200g, sơn tra 20g và các gia vị khác.
Cách thực hiện:
Nhục bào ngư ngâm với nước cho mềm, cắt thành hai hoặc ba phần.
Ṣ huyết làm sạch, lấy phần ruột.
Nhặt sạch tỏi và hành khô rồi băm nhuyễn và phi thơm.
Cho bào ngư vào đảo cùng tỏi và hành.
Cho ṣ huyết, quả sơn tra, bào ngư hầm cùng 400ml nước và ninh cho khi chín nhừ.
Ăn khi c̣n nóng, mỗi tuần ăn 1 – 2 lần.
Thịt bào ngư được dùng trị ho, hoa mắt, chóng mặt.
Lưu ư khi sử dụng bào ngư khô
- Không dùng với người bị dị ứng với bào ngư. Ăn bào ngư có các triệu chứng như khó thở, đầy bụng, khó tiêu, chóng mặt, nổi mề đay… phải dừng ngay đến cấp cứu tại các cơ sở y tế uy tín.
- Ăn phải bào ngư kém chất lượng, không rơ nguồn gốc xuất xứ khi ăn vào có thể gây ngộ độc, nhiễm khuẩn đường ruột. Cần phải chọn đúng nhà cung cấp uy tín, bào ngư đảm bảo chất lượng.
- Người mắc bệnh tỳ vị hư hàn tuyệt đối không nên sử dụng nhục bào ngư có thể gây đầy bụng, khó tiêu, bệnh nặng lên.