Sủi cảo, há cảo, hoành thánh… món ăn gần như trở thành biểu tượng đặc trưng, khiến ai cũng “nhảy số” ngay trong đầu mỗi khi nhắc đến ẩm thực Trung Hoa.
Cho đĩa há cảo, cho vài viên sủi cảo, cho bát hoành thánh… Ba món khác nhau là vậy, ấy thế mà nhiều người vẫn lầm tưởng chúng là một, hoặc luôn bị nhầm lẫn, không biết cách phân biệt.
Trong ẩm thực, chỉ cần một sự khác biệt nhỏ (nguyên liệu, nhân bánh, vỏ bánh, h́nh dạng…) cũng đủ khiến món ăn có tên gọi khác nhau trong dân gian từ cổ chí kim.
Sủi cảo và há cảo
“Sủi cảo và há cảo có ǵ khác nhau? Không phải là một sao?”.
Khác lắm đấy chứ chẳng đùa! Cách phân biệt dễ nhất giữa hai món này chính là nhân và vỏ bánh.
Nhân sủi cảo đa phần là thịt lợn, vỏ bánh dày và có màu đục hơn há cảo. Nhân há cảo lại là tôm, cộng thêm lớp vỏ mỏng gần như trong suốt, nh́n từ ngoài cũng có thể thấy phần nhân tôm đỏ hỏn bên trong sau khi hấp chín. Cũng chính v́ vẻ ngoài này mà há cảo c̣n có tên gọi mỹ miều khác, đó là “bánh chẻo thủy tinh”.
Há cảo, c̣n được gọi là "bánh chẻo thủy tinh"
Được biết, bánh chẻo là tên gọi chung cho các loại bánh dùng vỏ bột ḿ bọc nhân của người Triều Châu, Trung Quốc. Chữ “cảo” chính là cách đọc dần h́nh thành từ tiếng Quảng Đông và được người Việt ta gọi thành tên, âm Hán-Việt là “chẻo”.
Sủi cảo và há cảo c̣n có một khác biệt nhỏ trong cách nấu. Sủi cảo có thể dùng phương pháp luộc, hấp hoặc chiên, c̣n há cảo th́ chỉ nên được hấp v́ đặc tính vỏ bánh mỏng, hấp sẽ giúp vỏ bánh nguyên vẹn và có độ trong hơn.
Sủi cảo và há cảo nh́n chung vẫn giống nhau về ngoại h́nh. Nhưng nếu so sủi cảo/há cảo với hoành thánh th́ lại là một câu chuyện khác.
Sủi cảo/há cảo và hoành thánh
Đă nói đến đây th́ sủi cảo, há cảo và hoành thánh đều được nhận định là 3 món khác nhau rồi nhỉ?! Nhưng khác nhau chỗ nào?
Cách gọi "hoành thánh" hoặc "vằn thắn" được cho là xuất phát từ âm Quảng Đông của chữ có âm Hán Việt là "vân thôn", nghĩa là "nuốt mây". Ngoài khu vực Quảng Đông, người Trung Quốc gọi là "hồn đồn".
Phân biệt bánh chẻo (sủi cảo, há cảo) và hoành thánh từ 4 phương diện sau:
1. H́nh thức
Bánh chẻo nói chung thường được làm với kích thước lớn hơn, vỏ bánh bọc nhiều nhân, nắn thành h́nh bán nguyệt, phần viền phải được nén chặt, không được có khoảng hở, đặc biệt là sủi cảo, nếu không trong lúc nấu sẽ bị vỡ nhân ra ngoài.
Vỏ hoành thánh thường rất mỏng nên không được gói quá nhiều nhân. Hoành thánh lớn có thể được gói thành h́nh “nguyên bảo” (đồng tiền), nếu là hoành thánh nhỏ th́ chỉ cần vo thành viên là được. Gói hoành thánh, chỉ cần đảm bảo phân nhân nằm gọn trong vỏ, không cần bọc kín, có vài khoảng hở cũng không sao.
2. Vỏ bánh
Vỏ bánh chẻo thường có h́nh tṛn, cần có độ dày một chút để bọc nhiều nhân. Vỏ bánh này thường được làm bằng bột ḿ, cán và nhào bột thủ công th́ vỏ bánh càng ngon hơn, dai dai dẻo dẻo, dễ thao tác gói bánh.
Vỏ bánh hoành thánh th́ có h́nh vuông, ngày nay thường được sản xuất công nghiệp cho nhanh. Nếu vỏ bánh chẻo dùng hoàn toàn bột ḿ th́ vỏ hoành thánh được làm từ bột ḿ thêm tinh bột thực vật.
3. Cách ăn
Cách nấu bánh chẻo rất đa dạng, có thể luộc, hấp, chiên; nấu chín rồi th́ ăn kèm với chén nước chấm bao gồm nước tương thêm tỏi và ớt. Người phương Bắc Trung Quốc thường cho thêm chút gia vị trong nước luộc sủi cảo, sau đó làm súp ăn cùng.
Nấu hoành thánh th́ phức tạp hơn một chút, cần phải chuẩn bị nước dùng hầm kỹ. Ăn tới đâu th́ cho hoành thánh vào nấu tới đó, rồi vớt ra bát kèm theo nước dùng. Có thể nói, nếu nước dùng không ngon th́ bát hoành thánh xem như thất bại.
Nói chung, bánh chẻo nói chung th́ thường ăn theo kiểu “khô”, chấm nước tương pha; c̣n hoành thánh th́ ăn theo kiểu “nước” như món súp.
Hoành thánh, theo cách gọi của người Trung Quốc ở nhiều vùng khác là "hồn đồn".
4. Phần nhân
Nhân bánh chẻo rất đa dạng, tùy theo sở thích. Heo, dê, gà, ḅ đều được, thậm chí c̣n thể thể dùng cá làm nhân. Bánh chẻo nhân rau củ cũng rất được ưa chuộng. Nhân bánh chẻo đ̣i hỏi phải mềm, đẫm nước cốt đậm đà, không được khô và rời rạc.
Nh́n chung, nhân hoành thánh cũng đa dạng và gần giống với nhân bánh chẻo. Nhưng v́ vỏ hoành thánh khá mỏng nên phần nhân không nên quá ướt và đẫm nước, nếu không vỏ sẽ rách khi gói, nấu trong nước dùng sôi cũng sẽ bục nhân ra ngoài.
Hơn nữa, nhân hoành thánh thường là thịt chủ yếu, thật sự không ngon nếu dùng nhân rau củ. Ngày nay, người ta c̣n làm món hoành thánh chiên, cũng rất được yêu thích.
Bánh chẻo (sủi cảo, há cảo…) và hoành thánh có sự khác biệt nào? Bây giờ có lẽ bạn cũng đă biết cách phân biệt rồi nhỉ!