Cụ Ruth Gottesman, 93 tuổi, nhà tài chính Phố Wall, cựu giáo sư Đại học Y khoa Albert Einstein, tặng một tỷ USD cho các sinh viên y, được cho là khoản từ thiện lớn nhất cho một cơ sở giáo dục.
Samuel Woo, sinh viên năm nhất Trường Y khoa Bronx, cân nhắc theo chuyên khoa tim mạch để có thể trả hết khoản nợ sinh viên sau khi ra trường, dù đây không phải ngành nghề cậu yêu thích.
Khi chuẩn bị đặt bút đăng kư nguyện vọng, cậu nhận được thông báo trường sẽ miễn học phí cho sinh viên nhờ vào một khoản quyên góp "cực kỳ hào phóng".
Không c̣n lo lắng về món nợ sinh viên y, thứ vốn đè nặng lên vai nhiều bác sĩ tương lai, chàng trai 23 tuổi cho biết cậu sẽ theo đuổi ước mơ cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho những người vô gia cư.
"Tôi quá xúc động, mọi thứ đă thay đổi rất nhiều", cậu cảm kích.
Khoản quyên góp đến từ Ruth Gottesman, cựu giáo sư Đại học Y khoa Albert Einstein, hôm 26/2. Đây được coi là một trong những khoản từ thiện lớn nhất cho cơ sở giáo dục ở Mỹ, rất có thể là khoản quyên góp lớn nhất cho một trường y từ trước đến nay. Tài sản đến từ người chồng quá cố của bà, David Gottesman.
Theo tâm nguyện của Gottesman, số tiền sẽ được dùng để trang trải học phí cho tất cả sinh viên trong tương lai. Khoản quyên góp giúp các tân bác sĩ bắt đầu sự nghiệp mà không phải gánh nợ sinh viên, thường là trên 200.000 USD. Bà cũng kỳ vọng nó sẽ giúp tăng số lượng sinh viên đăng kư học mỗi năm, gồm những người vốn không đủ điều kiện tài chính để học y.
Khoản quyên góp của bà Gottesman gây chú ư không chỉ v́ quy mô đáng kinh ngạc. Nó có ư nghĩa hơn khi được chuyển đến Bronx, một trong những quận nghèo nhất thành phố. Bronx có tỷ lệ tử vong sớm cao, được xếp hạng là quận "có sức khỏe kém nhất" ở New York. Ở thế hệ trước, một số tỷ phú đă chi hàng trăm triệu đô la cho các trường y và bệnh viện nổi tiếng ở Manhattan, quận giàu có nhất thành phố.
"Làm bất cứ điều ǵ em cho là đúng đắn"
Khi chồng điều hành công ty đầu tư First Manhattan, tiến sĩ Gottesman có sự nghiệp lâu dài tại Einstein, một trường y được đánh giá cao. Năm 1968, bà là giám đốc dịch vụ giáo dục và tâm lư. Bà có mặt trong ban quản trị của Einstein từ lâu, hiện là chủ tịch của hội đồng này.
Trong những năm gần đây, bà trở thành bạn thân của tiến sĩ Philip Ozuah, bác sĩ nhi khoa giám sát Trung tâm Y tế Montefiore, trực thuộc Đại học Y khoa Bronx. T́nh bạn lớn dần theo thời gian, cũng là lúc bà suy nghĩ nên làm ǵ với số tiền chồng để lại.
Chồng của tiến sĩ Gottesman qua đời vào năm 2022 ở tuổi 96. Khi ấy, bà không hề hay biết ông đă để lại cho ḿnh toàn bộ danh mục đầu tư cổ phiếu Berkshire Hathaway, với hướng dẫn đơn giản: "Hăy làm bất cứ điều ǵ em cho là đúng đắn".
Ruth Gottesman, 93 tuổi, nhà tài chính Phố Wall, cựu giáo sư Đại học Y khoa Albert Einstein. Ảnh: David Dee Delgado
Quyết định quyên góp của Gottesman đến từ thời gian dài làm cố vấn giáo dục. Trong nhiều năm, bà tṛ chuyện với hàng chục sinh viên y khoa tương lai. Mức học phí hơn 59.000 USD một năm khiến nhiều người tốt nghiệp với khoản nợ khổng lồ. Theo nhà trường, gần 50% sinh viên nợ hơn 200.000 USD sau khi tốt nghiệp. Ở các trường y khác tại thành phố New York, con số chưa đến 25%.
Bà Gottesman mong rằng số tiền một tỷ USD có thể giúp các bác sĩ bước vào sự nghiệp mà không có gánh nặng nợ nần. Bà cũng hy vọng khoản quyên góp tạo động lực cho nhiều người trẻ với hoàn cảnh khó khăn mạnh dạn nộp đơn đăng kư trường y.
"Chúng ta đă có những sinh viên y khoa xuất sắc, nhưng tôi mong rằng điều này sẽ mở ra cơ hội cho những em khác, có hoàn cảnh kinh tế khó khăn và không dám mơ tới việc theo học trường y", bà nói.
Với khoản tiền này, kể từ tháng 8, toàn bộ sinh viên sẽ không cần đóng học phí. Sinh viên năm cuối sẽ được hoàn trả học phí cho học kỳ mùa xuân.
Trả lời AP, sinh viên năm nhất Jade Andrade, cho biết: "Cảm giác nhẹ nhơm tràn vào cơ thể".
Cả cô và Woo đều hy vọng món quà hào phóng của Gottesman sẽ mở ra cánh cửa cho nhiều sinh viên có thu nhập thấp từ các gia đ́nh nhập cư, những người không có đủ khả năng theo đuổi nghề y.
"Lớn lên trong gia đ́nh nhập cư, tôi không thể đưa ra các quyết định học tập mà không nghĩ đến khía cạnh tài chính. Nhưng một khi trút bỏ được gánh nặng này, ai cũng có thể mơ lớn hơn một chút", Andrade nói.
"Không ai cần biết đó là tiền của tôi"
Ban đầu, tiến sĩ Gottesman không muốn đứng tên số tiền quyên góp. "Chẳng ai cần biết đâu", tiến sĩ Ozuah nhớ lại câu nói của người bạn thân thiết. Tuy nhiên, cho rằng đây là một câu chuyện truyền cảm hứng, ông cố gắng thuyết phục bà tiết lộ danh tính của ḿnh.
"Bà ấy hoàn toàn cống hiến v́ lợi ích của người khác, không cần được khen ngợi hay công nhận", ông nói.
Trong buổi thông báo miễn học phí, các sinh viên và giảng viên Đại học y khoa Bronx kinh ngạc, đứng dậy vỗ tay. Một số đă khóc sau khi bà Gottesman tuyên bố khoản đóng góp.
Các lănh đạo trường hy vọng việc miễn học phí sẽ thu hút nhiều nhóm thí sinh đa dạng. Dù vậy, trường không có kế hoạch thay đổi chính sách tuyển sinh. Họ cho biết khoản quyên góp sẽ kéo dài vĩnh viễn, v́ nhờ vào tiền lăi mỗi năm, tổng số tiền sẽ tiếp tục tăng lên. Tất cả sinh viên đều đủ điều kiện được miễn học phí.
VietBF@ sưu tập