Chọc giận Mỹ, Iran lâm cảnh 'kiến bò chảo nóng'

[vuitoichat]

Theo như phong trào Kháng chiến Hồi giáo do Iran hậu thuẫn ở Iraq đã đưa ra tuyên bố nhận trách nhiệm về vụ tấn công vào Tháp 22 (T-22), một tiền đồn quân sự của Hoa Kỳ ở biên giới giữa Jordan, Syria và Iraq, khiến ít nhất 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng, hơn 40 người bị thương, trong đó một số quân nhân bị thương nặng, bóng ma xung đột quân sự trực tiếp giữa Mỹ và Iran đang đến gần hơn.

Các thành viên của lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq mang theo chân dung của những người thiệt mạng trong các cuộc không kích của Mỹ ở miền Tây Iraq, trước lễ tang của họ ở Baghdad vào ngày 4/1/2024. (Ảnh: AHMAD AL-RUBAYE/AFP via Getty Images)

Kể từ khi xung đột ở Gaza nổ ra, trong tình trạng hỗn loạn ở Trung Đông do Iran gây ra, lần đầu tiên các quân nhân Hoa Kỳ đồn trú trong khu vực này đã thiệt mạng. Cuộc tấn công vào doanh trại quân đội Hoa Kỳ lần này có thể châm ngòi cho những hành động trả đũa quy mô lớn hơn của quân đội Hoa Kỳ chống lại Iran, kẻ chủ mưu đằng sau vụ tấn công.

Hôm Chủ nhật (ngày 28/1), Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo rằng, một căn cứ quân sự của Mỹ ở đông bắc Jordan gần biên giới Syria đã bị máy bay không người lái tấn công, khiến ít nhất 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng, hơn 40 người bị thương, trong đó một số quân nhân bị thương nặng, bóng ma xung đột quân sự trực tiếp giữa Mỹ và Iran đang đến gần hơn. Ông Biden cáo buộc các nhóm vũ trang cực đoan do Iran hậu thuẫn đứng sau vụ tấn công và thề sẽ trả đũa, ông tuyên bố: “Chúng tôi buộc những người có liên quan phải chịu trách nhiệm, gánh chịu hậu quả theo cách mà chúng tôi lựa chọn".

Kể từ khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7/10 năm ngoái, quân đội Mỹ mỗi ngày hầu như đều phải đối mặt với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa ở Iraq và Syria, nhưng cuộc tấn công ngày 28 vừa qua đã đưa Mỹ đến gần một cuộc xung đột trực tiếp hơn với Iran. Mặc dù cả Mỹ và Iran đều không muốn kết quả này, nhưng giờ đây nó đã là điều không thể tránh khỏi khi vụ việc lan rộng và tác động ngày càng leo thang.

Vào ngày 11/1, khi lực lượng SEAL của Hải quân Hoa Kỳ chặn đường một tàu chở vũ khí của Iran cho phiến quân Houthi ở Yemen ngoài khơi Somalia, hai thành viên trong nhóm đã biến mất và sau đó được xác nhận là đã chết đuối. Nhưng cuộc tập kích hôm 28/1 là lần đầu tiên lính Mỹ bị hỏa lực của kẻ thù trực tiếp sát hại.

Phong trào Kháng chiến Hồi giáo do Iran hậu thuẫn ở Iraq đã đưa ra tuyên bố nhận trách nhiệm về vụ tấn công vào Tháp 22 (T-22), một tiền đồn quân sự của Hoa Kỳ ở biên giới giữa Jordan, Syria và Iraq. Nhóm vũ trang này cũng bày tỏ rằng nếu Mỹ tiếp tục hỗ trợ Israel thì tình hình sẽ leo thang, tất cả các lợi ích của Mỹ trong khu vực đều sẽ trở thành mục tiêu hợp pháp và họ sẽ không quan tâm đến hành động đáp trả của Hoa Kỳ. Tuyên bố cũng cho biết, rằng họ biết được phương hướng mà họ đang đi, cái chết của quân nhân Mỹ chính là huân chương của họ. Trong khi đó, Mỹ không hề nao núng chỉ ra rằng bên phải chịu trách nhiệm cuối cùng về vụ việc này là Iran.

Các nhóm ủy nhiệm được Iran hậu thuẫn ở những khu vực này từ lâu đã tìm cách đánh đuổi quân đội Mỹ ra khỏi Iraq và Syria. Cuộc chiến ở Gaza của Israel với Hamas tạo cho họ cái cớ để tăng cường và mở rộng chiến trường. Một loạt hành động liên quan đến vấn đề này bao gồm các cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự của Mỹ trên khắp Trung Đông và việc Houthi phong tỏa các tuyến đường vận chuyển ở Biển Đỏ.

Trên thực tế, kể từ khi Mỹ bắt đầu tấn công các mục tiêu vũ trang của Houthi ở Yemen vào ngày 11/1, căng thẳng ở Biển Đỏ chưa có dấu hiệu giảm bớt. Thay vào đó, các cuộc tấn công vào tàu thuyền ở Biển Đỏ ngày càng gia tăng.

Vào khoảng 7h45 tối giờ địa phương ngày 26/1, một tên lửa đạn đạo chống hạm do nhóm vũ trang Houthi phóng đã bắn trúng tàu chở hàng treo cờ Quần đảo Marshall có tên Marin Luanda đang di chuyển trong Vịnh Aden. Tàu chở dầu này được điều hành bởi một doanh nghiệp Anh thay mặt cho công ty thương mại đa quốc gia Trafigura. Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ ngày 26 đưa tin rằng tàu chở dầu chở Naphtha, một hỗn hợp hydro lỏng rất dễ cháy, sau khi bị trúng tên lửa, một đám cháy đã bùng lên ở khoang hàng. Tàu khu trục USS Carney (DDG-64) của Hải quân Mỹ, khinh hạm USS Alsace (D656) của Hải quân Pháp và khinh hạm USS Visakhapatnam (DD66) của Hải quân Ấn Độ đã hỗ trợ dập lửa.

Nhóm vũ trang Houthi cho biết họ sẽ tấn công các tàu của Mỹ và Anh sau khi Mỹ và Anh cùng phát động nhiều cuộc tấn công vào các mục tiêu của Houthi. Điều này cho thấy các cuộc tấn công đã mở rộng sang cả các tàu mang cờ Hoa Kỳ và tàu thuộc sở hữu của Hoa Kỳ.

Thông cáo báo chí của Bộ Tư lệnh Trung tâm chỉ ra rằng lực lượng Houthi đã bắn tên lửa vào tàu USS Carney, mô tả đã làm thay đổi ngôn ngữ trước đây của Bộ Quốc phòng. Trước khi Mỹ và Anh tiến hành đợt tấn công đầu tiên nhằm vào các mục tiêu của nhóm vũ trang Houthi vào ngày 11/1, Bộ Quốc phòng không nói rõ ràng rằng lực lượng vũ trang Houthi nhắm vào các con tàu của Mỹ. Sau đó, mô tả đã bắt đầu thay đổi. Ngày 14/1, Bộ Quốc phòng cho biết lực lượng vũ trang Houthi đã phóng tên lửa vào tàu khu trục USS Laboon (DDG 58) và đây là lần đầu tiên Lầu Năm Góc nói rõ rằng một tàu chiến Mỹ đã trở thành mục tiêu.

Kể từ đó, các cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự của Mỹ ngày càng trở nên trắng trợn hơn. Một lãnh đạo cấp cao của nhóm vũ trang Hamas do Iran hậu thuẫn tên là Sami Abu Zuhri, đã liên hệ trực tiếp cuộc tấn công gây nên cái chết quân đội Mỹ với các hành động của Israel ở Gaza. Ông nói rằng vụ sát hại 3 lính Mỹ là một thông điệp gửi tới chính phủ Hoa Kỳ rằng trừ khi họ ngừng hoạt động ở Gaza, nếu không họ sẽ phải đối mặt với khả năng tình hình trong khu vực trở nên căng thẳng và bùng nổ hơn.

Thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Trung Đông và là chuyên gia về các vấn đề Syria, ông Charles Lister, cho biết đây là một lần leo thang lớn và cũng là điều mà mọi người đều lo lắng. Nếu không có phản ứng thực sự mang tính quyết định về vấn đề này, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo sẽ cảm thấy hoàn toàn có thể cả gan làm loạn. Đây là cuộc tấn công thứ 180 xảy ra kể từ ngày 18/10 năm ngoái đến nay, và phải được đáp trả vì nó xác thực đã thay đổi quy tắc trò chơi.

Quân đội Mỹ đang điều tra lý do tại sao cơ chế phòng thủ của căn cứ Tháp 22 không thể đẩy lùi cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Một số quân nhân Hoa Kỳ bị thương đã bị chấn thương sọ não, nhưng mức độ thương tích của họ chưa được công bố.

Vụ tấn công chết người này là một sự leo thang căng thẳng lớn khác ở Trung Đông kể từ cuộc chiến ở Gaza và các cuộc tấn công ở Biển Đỏ. Vụ việc này cũng gây náo động trong giới chính trị Mỹ.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton cho biết câu trả lời duy nhất cho những cuộc tấn công này phải là sự trả đũa quân sự tàn khốc chống lại các thế lực khủng bố Iran ở Iran và khắp Trung Đông.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lindsey Graham trong một dòng tweet đã kêu gọi chính quyền Biden tấn công các mục tiêu quan trọng ở Iran, không chỉ để trả đũa việc lính Mỹ thiệt mạng mà còn để ngăn chặn hành động gây hấn trong tương lai. Ông nói rằng điều duy nhất mà chính quyền Iran thừa nhận chính là vũ lực, vì vậy bây giờ hãy sử dụng vũ lực để tác thành cho họ.

Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện là ông Mitch McConnell cho biết thế giới đang chờ đợi Hoa Kỳ buộc Iran thay đổi hành vi. Ông nói: "Kẻ thù của chúng ta đã trở nên táo bạo hơn”, “Cho đến khi Hoa Kỳ trấn áp mạnh mẽ các nhóm khủng bố tiền tuyến cũng như các phần tử ủng hộ Iran - những kẻ đã coi việc khiến người Mỹ đổ máu là huân chương danh dự. Hoa Kỳ cần khiến họ phải trả giá đắt, nếu không họ sẽ luôn như vậy”.

Thượng nghị sĩ Roger Wicker, thành viên Ủy ban Quân vụ Hoa Kỳ, cho biết trong một tuyên bố: "Bây giờ là lúc đưa ra hành động có mục đích, có quyết tâm để đáp trả các cuộc tấn công đã cướp đi sinh mạng của các quân nhân Mỹ và làm bị thương hàng chục người khác”. "Chúng ta phải đáp trả các cuộc tấn công liên tục của Iran và các lực lượng ủy nhiệm của họ bằng cách tấn công trực tiếp vào các mục tiêu ở Iran". “Giờ đã đến lúc cho cả thế giới chứng kiến những hành động nhanh chóng và quyết đoán của chúng ta”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói tại một sự kiện vận động tranh cử ở Nam Carolina: "Chúng ta đã trải qua một ngày khó khăn. Chúng ta sẽ đáp trả". Ông Biden nói sẽ thực hiện cam kết chống khủng bố và buộc tất cả những người chịu trách nhiệm phải chịu trách nhiệm theo thời gian và cách thức do người Mỹ lựa chọn.

Nhưng các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa ngay lập tức chỉ trích chính sách yếu kém của chính quyền Biden đối với Iran và kêu gọi đưa ra phản ứng quân sự khắc nghiệt hơn đối với Iran, đồng thời cho rằng chính sách của Mỹ đối với Iran và các tổ chức bù nhìn của nước này đến nay đã thất bại.

Họ tin rằng việc chính quyền Biden kiên trì theo đuổi chính sách nhượng bộ đối với Iran trong 3 năm qua là một chiến lược nguy hiểm và ngây thơ. Ông Biden đã đưa ra các biện pháp trừng phạt cắt giảm trợ cấp cho Tehran mà không buộc Iran phải chịu trách nhiệm về các cuộc tấn công liên tiếp vào quân đội Mỹ, khiến 3 quân nhân Mỹ phải thiệt mạng.

Tướng Michael Kurilla, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ, đã làm chứng trước Quốc hội vào năm ngoái rằng, tính từ tháng 1/2021 đến tháng 3/2023, Iran đã tiến hành 78 cuộc tấn công vào quân đội Mỹ ở Iraq và Syria. Các cuộc tấn công này đã khiến 2 nhà thầu tử vong và nhiều người Mỹ khác bị thương. Nhưng Tehran chưa bao giờ phải trả giá cho những cuộc tấn công này. Thay vào đó, Iran đã nhận được những lợi ích mà lẽ ra họ không được nhận, bao gồm 3 năm có doanh thu khổng lồ nhờ không thực thi các lệnh trừng phạt dầu mỏ của Mỹ, 6 tỷ USD tiền chuộc và 10 tỷ USD miễn trừ trừng phạt đã được gia hạn vào tháng 11 năm ngoái.

Cố vấn cấp cao của Tổ chức Bảo vệ các nền Dân chủ là ông Richard Goldberg cho biết, chính những lời hứa xoa dịu Tehran của ông Biden đã thúc đẩy các cuộc tấn công này, dẫn đến sự leo thang về mọi thứ, từ vụ thảm sát do Hamas phát động vào ngày 7/10, rồi đến Hamas phóng tên lửa vào miền bắc Israel, tiếp đến là cuộc tấn công vũ trang của Houthi vào Biển Đỏ, rồi đến việc Iran tăng tốc làm giàu uranium cấp độ cao, gần đây nhất là cuộc tấn công chết người vào quân đội Mỹ.

Ông nói rằng vào năm 2019, khi Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tiến hành một cuộc tấn công tương tự nhằm vào quân đội Mỹ ở Iraq và giết chết 1 nhà thầu Mỹ, Cựu Tổng thống Trump đã đáp trả bằng cách tiêu diệt Chỉ huy Lực lượng Quds của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo - Qassem Soleimani. Đó là một sự leo thang mà Tehran không lường trước được và khiến các vệ binh Hồi giáo lo sợ.

Ông Goldberg nói, Tehran chắc hẳn đang thắc mắc liệu việc giết lính Mỹ có phải là lằn ranh đỏ hay không. "Bây giờ Tổng thống cần phải đưa ra câu trả lời. Ông Biden đang rất cần đến khoảnh khắc Soleimani của riêng mình".