Cảnh báo 5 việc không làm ngay khi thức dậy để tránh đột quỵ

[june04]

Buổi sáng, ngay sau khi thức dậy là một trong những thời điểm dễ xảy ra nhồi máu não nhất. Đặc biệt là nếu bạn dậy sớm hoặc những ngày trời lạnh.


Ông Đặng tử vong ở tuổi 49 do nhồi máu não vào sáng sớm (Ảnh minh họa)

Ông Đặng năm nay 49 tuổi, sống cùng gia đình tại Hồ Nam, Trung Quốc. Bình thường, ai nhìn vào cũng thấy ông là một người đàn ông khỏe mạnh, trẻ hơn nhiều so với tuổi. Vì vậy, khi nghe tin dữ ông đột ngột qua đời vào sáng sớm trong khi buổi tối hôm trước vẫn đi dạo quanh khu phố khiến ai nấy đều bàng hoàng.

Cụ thể, buổi sáng hôm đó, ông Đặng dậy sớm như thường lệ, người vợ cảm thấy chồng có vẻ mệt mỏi nên gặng hỏi. Ông Đặng nói vừa thức dậy đột nhiên cảm thấy hơi chóng mặt, có chút buồn nôn nên ra vườn hút một điếu thuốc. Tuy nhiên, khi hút xong, ông không những chẳng hề dễ chịu hơn mà còn bắt đầu nôn mửa, đi lại khó khăn do chân phải và tay phải trở nên rất yếu. Người con trai cả vội vã lái xe đưa ông Đặng tới bệnh viện. Khi tới nơi thì nửa người bên phải của ông đã hoàn toàn không thể cử động.

Kiểm tra cho thấy ông Đặng bị nhồi máu não cấp tính rất nguy kịch và lập tức được chuyển vào phòng cấp cứu. Đáng tiếc là sau rất nhiều nỗ lực, đội ngũ y bác sĩ vẫn không thể cứu được ông Đặng. Ông qua đời vì nhồi máu não ở tuổi 49 - độ tuổi mà theo bác sĩ là quá sớm cho cái chết đột ngột như vậy bởi bệnh này.

Tuy nhiên, điều tra bệnh sử cho hay 5 năm trước, ông Đặng có đi khám sức khỏe định kỳ và phát hiện chỉ số huyết áp cao, bị mỡ máu mức độ nhẹ. Thời điểm trước khi tử vong, bác sĩ phòng cấp cứu đo được huyết áp của ông cao tới 190/110mmHg.

Điều khó tin hơn nữa là suốt 5 năm sau khi phát hiện cao huyết áp, ông chưa từng dùng thuốc. Ông cũng có nhiều thói quen sinh hoạt xấu như thường xuyên uống rượu bia, hút thuốc, ăn uống theo sở thích mà không quan tâm tới cân nặng. Đặc biệt, dù thường dậy sớm, đi dạo để tăng cường vận động nhưng lại luôn hút thuốc vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy. Ngày xảy ra sự việc cũng vậy. Do đó, tưởng rằng cơn nhồi máu não ập đến đột ngột nhưng trên thực tế, những yếu tố trên đã hiệp đồng lại và định sẵn kết cục bi thảm của ông.

Bác sĩ cảnh báo 5 việc không nên làm ngay sau khi thức dậy buổi sáng

Khi chia sẻ câu chuyện của ông Đặng trong một chuyên mục về sức khỏe, bác sĩ Lý thuộc Bệnh viện Trung ương Chu Châu (thành phố Chu Châu, Hồ Nam, Trung Quốc) cũng cảnh báo nhồi máu não có thể âm thầm hình thành và bộc phát từ những thói quen vô cùng nhỏ nhặt. Đặc biệt, đối với những người đã bước sang tuổi trung niên như ông Đặng hay người cao tuổi thì nguy cơ bị nhồi máu não và tỷ lệ tử vong khi mắc phải càng cao.

Trong khi đó, buổi sáng sau khi thức dậy là thời gian dễ xảy ra nhồi máu não. Bởi vì sau một đêm, máu đặc và chảy chậm hơn, thay đổi về môi trường về nhiệt độ, cơ thể thiếu năng lượng và miễn dịch cũng yếu hơn. Vì vậy, ông nhắc nhở có 5 việc bất kể ở độ tuổi nào chúng ta cũng nên tránh xa, hạn chế làm vào buổi sáng sau khi vừa thức dậy để tránh bị nhồi máu não. Đó là:

Thức dậy quá nhanh:

Không nên bật dậy quá nhanh vào buổi sáng. Nhiều người thường bật dậy khỏi giường ngay khi thức giấc, việc này dễ khiến huyết áp tăng trong khi máu qua một đêm sẽ đặc hơn. Từ đó làm tăng cao nguy cơ xuất huyết não hoặc nhồi máu não. Tốt nhất hãy thức dậy từ từ, nằm 3 - 5 phút trên giường, có thể giãn cơ nhẹ nhàng rồi mới ra khỏi giường, nhất là vào mùa đông.

Bật dậy quá nhanh khỏi giường, nhất là vào mùa lạnh có thể gây ra nhồi máu não (Ảnh minh họa)

Hút thuốc:

Đương nhiên, hút thuốc vào thời điểm nào cũng hại cho sức khỏe nhưng nếu hút thuốc vào buổi sáng, nhất là ngay sau khi thức dậy thì càng độc hại do cơ thể hấp thụ chất độc nhanh và nhiều hơn. Đặc biệt, chất nicotin, benzopyrene và nhiều chất độc hại khác trong thuốc lá ngoài gây ung thư thì còn là thủ phạm gây cục máu đông, xơ vữa động mạch. Đây đều là những yếu tố nguy cơ cao dẫn tới nhồi máu não, thuyên tắc tim và phổi.

Cáu gắt, tiêu cực:

Do cơ thể mất nước nhiều và máu ở trạng thái nhớt nên tỷ lệ mắc các bệnh về tim mạch và mạch máu não vào buổi sáng sớm rất cao. Nếu để cảm xúc bị kích động sẽ kích thích sự co bóp của mạch máu dẫn đến lượng máu cung cấp cho não không đủ và dễ gây nhồi máu não. Tốt nhất là sau khi thức dậy, bạn nên cố gắng tránh thay đổi tâm trạng quá mức. Đặc biệt là những người mắc bệnh cao huyết áp.

Tập thể dục thể thao ngoài trời quá sớm hoặc quá sức:

Thể dục thể thao rất tốt cho sức khỏe, nhưng sẽ phản tác dụng nếu bạn tập quá sớm ở ngoài trời, nhất là nếu thời tiết lạnh giá. Nó gây sốc nhiệt, co mạch và nhiều ảnh hưởng tiêu cực khác tới mạch máu, bao gồm cả nhồi máu não. Buổi sáng ngay sau khi thức dậy cũng là thời điểm huyết áp cao nhất trong ngày. Nếu vận động quá sớm ngoài trời hoặc quá sức thì huyết áp sẽ tăng cao, khó kiểm soát và dễ nhồi máu não. Đặc biệt là với những người vốn có huyết áp cao, tiểu đường, sức đề kháng yếu…

Uống rượu bia hoặc ăn quá mặn:

Muốn mạch máu não tốt thì phải tránh uống rượu. Nếu bạn uống ngay sau khi thức dậy thì càng độc hại bởi cơ thể còn yếu và hấp thụ nhanh hơn. Uống rượu bia không chỉ làm tăng lipid máu mà còn gây hại đến tính đàn hồi của mạch máu, khiến máu khó lưu thông, xơ vữa động mạch não và nhồi máu não.

Tương tự, ăn nhiều đồ dầu mỡ, nhiều muối vào buổi sáng cũng làm tăng nguy cơ nhồi máu não. Chế độ ăn nhiều muối và nhiều chất béo sẽ khiến huyết áp, lượng đường trong máu và lipid máu tăng cao. Chúng đều là những yếu tố nguy hiểm nhất gây ra nhồi máu não. Vì vậy, ăn sáng là cần thiết nhưng nếu ăn sai cách thì ngay cả khi ăn đúng giờ, bệnh tật vẫn sẽ kéo tới.