VN Việt Nam học như trâu bò vẫn ở trong top các nước lạc hậu

[Gibbs]

Rất buồn cười là có nhiều bố mẹ dốt bỏ cha, lại cứ đòi con mình phải xuất sắc, giỏi hơn mình, gửi gắm con làm được những điều mình không làm được.
Mọi người quên mất 1 điều rằng, con mình nó thừa hưởng bộ gien của mình, nên đôi khi nó không giỏi do không phải không cố gắng đủ, mà là bộ gien của nó chán quá! Tiên trách bố mẹ, hậu trách con!
Như thằng con giai của mình, nhiều khi thấy bực mình kinh khủng, nhưng nhìn lại thì thấy nó rất giống mình ngày bé. Nó đam mê cái gì đó thì theo đuổi quên cả học hành, tối ngày nói về nó.
Mình ngày xưa cũng vậy, một đứa trẻ suốt ngày tưởng tượng đủ trò đến căng cả đầu, rất khó để bắt đầu ngủ do luôn đuổi theo suy nghĩ. Cũng mải chơi, đủ trò cả. Chỉ khác về hoàn cảnh, đặt trong thời đại khác nhau mà theo đuổi những thứ khác nhau.
Còn về trình độ, nhận thức, thực ra con cái giỏi hơn chúng ta cực nhiều. Như thằng con mình, trong bụng nó có cả trăm cuốn sách, từ truyện tranh tới bách khoa toàn thư. Nó đọc nhiều hơn mình đọc cho tới hết cấp 2 và nhiều loại sách khoai sắn hơn. Nó biết chơi đàn những bài phức tạp, bố thì 20 năm vẫn chỉ bật bông ba lăng nhăng.
Những ban nhạc tưởng là truyền đam mê cho con nhưng nó tìm hiểu tới tận chân tơ kẽ tóc từ bố mẹ, con cái tới vợ chồng của thần tượng. Đam mê của nó cũng lên 1 tầm cao mới. Các bố mẹ thử tổng kết xem, có đúng con mình nó giỏi hơn mình rất nhiều ở cùng độ tuổi hay không?
Chỉ còn việc học ở trường thì đúng là bọn trẻ bây giờ chểnh mảnh thật. Nhưng kiến thức bây giờ khó hơn xưa rất nhiều lần. Bọn trẻ sống trong một thế giới đa nhiệm, quá nhiều thứ gây phân tâm, quá nhiều thứ hấp dẫn xung quanh. Thật khó để như ngày xưa, học vừa dễ vừa chẳng có gì làm nên tiện thể thì cứ học thôi! He he.
Đánh giá lại bao nhiêu thế hệ học trò dưới mái trường của chúng ta, rất nhiều người giỏi ở trường cũng đâu có làm được gì cho ra hồn? Trong khi bọn “dốt dốt” thì toàn làm tỷ phú, năng động thôi rồi. Có phải ngẫu nhiên hay số mệnh không? Thôi cứ nói là 1 phần đi, nhưng phần còn lại thì có thể nói rằng: Việc giỏi ở trường không phải là 1 thước đo chuẩn, bao quát nhất để đánh giá sự trưởng thành của con cái.
Tại sao bọn nước ngoài nó học nhàn hạ mà nó giàu nhất thế giới, còn Việt Nam học như trâu bò vẫn ở trong top các nước lạc hậu? Nếu theo lý thuyết về học giỏi- đổi đời thì điều đó phải ngược lại chứ?
Cho nên, ngoài việc học, thứ rất quan trọng với bọn trẻ còn phải là kỹ năng sống, là cách để xử lý cảm xúc khi đối mặt với thành công, thất bại trong cuộc sống.
Bố mẹ chỉ nhìn vào việc học để đánh giá con mình, thì đương nhiên sẽ không thể toàn diện được.
Vấn đề quan trọng nhất vẫn phải là: Không phải chúng ta muốn con chúng ta thành gì mà là hãy để cho con trở thành người như con muốn. Vì trong quyết định của con vốn đã có sẵn 1 phần của chúng ta rồi!
Nguyễn Quyết

Báo chí đăng: "Thực hư thông tin thi giảng viên chính nộp 10 triệu đồng chống trượt". Tôi, một giảng viên, từng đi thi giảng viên chính cách đây hơn mười mấy năm, khẳng định như đinh đóng cột, rằng thực chứ chẳng hư gì cả. Bài báo chỉ đăng lộ thông tin ở Đại học Huế, còn tôi khẳng định, đại học nào ở Việt Nam cũng vậy!

Chuyện này đã từng diễn ra quá nhiều năm rồi chứ mới mẻ gì mà nghi ngờ? Vì đã thành thói quen và phổ biến đến mức hối lộ ở đất nước này, dù là trong thi cử, đã bị nhầm tưởng là văn hóa, phong tục tập quán vậy!
Tôi sẽ chịu trách nhiệm nếu Bộ Công an vào cuộc điều tra thật khách quan: Từ nguồn thu, nguồn chi mà các cá nhân đã nộp cho trưởng đoàn. Tất nhiên họ sẽ phi tang, nhưng nhân chứng sống là hàng ngàn người trong mỗi cuộc thi vẫn còn đó. Không có chuyện thi giảng viên chính xong rồi chết hết? Làm không nghiêm túc, tất nhiên, đừng bắt tôi phải chịu trách nhiệm!
Trách nhiệm của tôi còn là phản ánh trung thực để đến lúc yêu cầu Bộ phải chấm dứt trò bẩn này trong giáo dục và đào tạo. Nếu vẫn dây dưa, không xử lý dứt khoát, ngành giáo dục mãi là cái vũng lầy mà con em nhân dân phải ngụp lặn triền miên trong đó.
Nhã ngữ là "tiền chống trượt", nhưng thực chất là hối lộ cho những người tổ chức thi, trong đó đứng đầu là Cục, Bộ.
Bộ Giáo dục và Đào tạo trước đây, cứ vài ba năm hoặc năm năm tổ chức thi giảng viên chính một lần. Tôi hình dung mục đích là để gom đông người và càng đông thì lượng tiền thu được càng cao. Họ bất chấp sự bất công, khi có những giảng viên đủ điều kiện, tiêu chuẩn để thăng hạng phải chờ đợi rất lâu mới được thi. Ngược lại có những giảng viên không đủ điều kiện, tiêu chuẩn nhưng nhảy phóc một cái thăng hạng và lên lương cao chót vót.
Trường tôi từng có giảng viên hơn 20 năm trong nghề, bậc lương cao hơn sàn giảng viên chính, thi xong giảng viên chính thì mức lương bị hạ xuống điểm xuất phát của ngạch giảng viên chính, ngang bằng đứa học trò của mình mới đứng lớp được 10 năm. Mãi sau này mới có điều chỉnh lại thì họ đã chịu thiệt thòi nhiều năm lương.
Năm tôi đi thi ở Nha Trang, nhà trường chi cho tiền ăn ở, tàu xe, nhưng mỗi cá nhân phải nộp tiền mua tài liệu và tiền "chống trượt" cho trưởng đoàn. Biết là tiêu cực, nhưng một người cứng cỏi như tôi không thể chống. Chống, không nộp thì cũng đồng nghĩa với chống lại cả tập thể và bị cô lập. Thế là phải cắn răng nộp. Trước ngày thi, ở đâu trên trời rơi xuống luôn đề thi gồm vài ba câu. Thế là tôi còn được tin cậy năng lực giải đề để thủ quỹ đoàn photo cho mọi người vào phòng thi chép. Nhưng cũng đùng một cái, đêm đó, thủ quỹ lại gặp từng cá nhân thu thêm với một số tiền gấp đôi số tiền đã nộp. Người đi thu tiền cho biết, các đoàn đều làm như vậy và nội trong đêm nay sẽ có cuộc gặp mật với người tổ chức thi để trao tiền.
Đến nước này thì tôi chống. Lúc này tôi đang làm Trưởng ban Thanh tra nhân dân. Tôi định theo dõi và ghi lại bằng chứng cuộc mua bán này để tố. Nhưng xem chừng sự vụ vỡ ra, tôi sẽ bị kết án là "thù địch" với cả trường. Đành gặp trưởng đoàn ngăn chặn ngay việc thu thêm này bằng đe dọa sẽ tố. Thế là Trưởng đoàn sợ và cho thủ quỹ trả lại tiền cho mọi người. Kết quả, ba người bị trượt. Ba người này chửi tôi một trận và thành thù địch.
Đối với Đại học Huế, có thể, số tiền 10 triệu/người x 209 = 2 tỉ 09, trong đó có tiền tàu xe, ăn ở, nhưng chắc chắn đã chi "chống trượt" không ít. Có khi bị trượt 5 người là do chưa đủ đô? Hoặc cũng có thể những người tổ chức thi cho trượt để làm màu, rằng thi có đậu có trượt, cho nên những người bị trượt mới được trả lại tiền và bù luôn cho tiền tàu xe, ăn ở, kể cả tiền đã học thi chứng chỉ hạng ngạch để an ủi và bịt mồm?
Trước kia chỉ cần đủ điều kiện, tiêu chuẩn (năm đứng lớp, bằng cấp, công trình) là được thi giảng viên chính. Nay còn bịa thêm học và thi chứng chỉ hạng ngạch rồi lại thi giảng viên chính nữa. Ăn nhiều lần, tham thế?
Theo tôi, thi giảng viên chính là một chuyện. Mọi cuộc thi liên quan đến giảng viên, giáo viên hiện nay đều có tình trạng tương tự. Chẳng mấy người có ý thức học hành, thi cử nghiêm túc. Ngoài học phí, lệ phí, thi cao thì nộp tiền lớn (như thi giảng viên chính, giảng viên cao cấp, thi tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư); thi thấp hơn thì nộp tiền nhỏ hơn như thi hạng ngạch, chứng chỉ, kể cả đào tạo tại chức. Tất cả đã thành một hệ thống: trên móc túi dưới, dưới móc túi dưới nữa. Thi cử mà không trong sáng, trung thực, gì cũng tiền, thì kết quả là giáo dục đi lộn đầu xuống cái vũng lầy về chất lượng. Kết quả là đứa ngu có đủ các học hàm học vị, chức danh và đứng lớp dạy đứa khôn.
Tôi từng viết về chuyện tôi đi học lớp quản lý rồi lớp trung cấp chính trị. Cứ mỗi tuần lớp trưởng thu tiền một lần để tổ chức nhậu nhẹt và phong bì cho thầy. Vài lần như vậy thì tôi chống và bỏ học. Tất nhiên là thành thù địch với cả lớp, kể cả bị đe dọa mất chức vì không đủ tiêu chuẩn để giữ cái ghế Trưởng bộ môn!
Khi ngồi hội đồng đề tài cấp Bộ, chấm luận văn, đề án, kể cả dạy hạng ngạch, dạy tại chức, tôi quyết liệt từ chối phong bì, và cũng từng bị nhiều giảng viên thù địch và chửi như chửi chó. Họ tự cho họ nhận tiền chống trượt là người, kẻ tự trọng như tôi là... chó. Khổ thân chó cho những người có trách nhiệm với giáo dục!
Đến lúc Bộ Giáo dục và Đào tạo chấm dứt ngay các loại học và thi như trên. Chỉ cần xét hồ sơ nghiêm túc, người ta đủ điều kiện, tiêu chuẩn, năng lực thì trao chức danh, nâng lương. Thi cử gì mà chỉ để bán tài liệu, bán luôn cả đề thi, kể cả thu những thứ tiền phi pháp. Mà cũng lạ, như tôi từng viết chuyện tôi đi thi giảng viên chính. Mấy ngài Hiệu trưởng được cử làm giám khảo vấn đáp, bắt người thi trên đầu hai thứ tóc phải thuộc bài như trong tài liệu. Họ hành giảng viên như hành trẻ con. Giảng viên trả bài như con vẹt, còn giám khảo thì dò từng câu, từng chữ trong đáp án để chấm điểm.
Tôi từng bắt giám khảo úp đáp án lại cho tôi trả lời với lý do, giám khảo có thuộc bài thì mới đủ tư cách chấm tôi. Năm ấy tôi chỉ mong tôi mà bị trượt thì mấy tên đã nhận tiền "chống trượt" phải... nhừ đòn! Khi đó, tôi chẳng trả lời theo đáp án, nhưng mấy gã giám khảo kia ăn gan báo cũng không dám cho tôi trượt!
Nội dung thi chủ yếu là chính trị, chỉ có một câu vấn đáp qua loa về chuyên môn. Chính trị thì được chép theo đề cho trước. Tiếng Anh thì người làm được đang ngồi ở vị trí này buộc phải chuyển sang vị trí những người không làm được để họ copy. Một kì thi mà từ lâu ai cũng biết không thể đánh giá được gì, chỉ để người thi tốn tiền, mà Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn kiên trì tổ chức thi thì động cơ là gì, còn phải nghi ngờ nữa sao?

Sáng nay cafe sách. Nói là cafe sách, nhưng mỗi lần bước vào, tôi chỉ thấy khách hàng ôm máy đọc mạng xã hội hơn là đọc sách. Tất nhiên đông nhất vẫn là nhà giáo.
Thấy tôi, có người thân thiện đến bắt tay và còn nói to: "Chào thầy Chu Mộng Long!" Rồi chụp hình. Nhưng cũng rất nhiều người e ngại, dù quen biết.
Hôm nay mọi người bàn tán về vụ án Việt Á. Nhiều người chửi rất hăng, rằng "quan ăn không chừa thứ gì", rằng thằng "mất dạy" Phan Quốc Việt ra tòa còn cười khẩy, không sợ ai...
Tôi cười và tưởng tượng phải tạt một thau nước cho không khí bớt nóng: "Quân này có 'mất dạy' thì cũng do giáo dục mà ra cả đấy!"
Tất cả im bặt. Nhiều nhà giáo phản ứng: "Thầy hàm hồ rồi! Nói nhà báo bốc thơm, quảng bá cho Việt Á để nó lộng hành thì được. Chứ chuyện này liên quan gì đến nhà giáo?"
Tôi cười: "Báo ầm ĩ quảng bá Việt Á sau khi Bộ trưởng Bộ Dục trao bằng khen cho công trình khoa học của nó đấy nhé! Cũng từ cái bằng khen này mới có hồ sơ chuyển Chủ tịch nước trao Huân chương lao động hạng Ba. Và không ngẫu nhiên mà vụ án toàn giáo sư, tiến sĩ, quan chức 64 tỉnh thành đồng loạt sai phạm. Đó không phải là từ cái nôi học mẫu như con vẹt nên khi làm quan chỉ biết làm theo răm rắp từ một lệnh nào đó mà không cần biết đúng, sai sao?"
Thấy không ai cãi nữa, tôi chuyển đề tài: "Tốt nhất là bàn về chuyện nhà giáo đi. Về cái đề thi nói về sự tham lam của nhà giáo mà Trường THCS Colette cho học sinh lớp 8 thi, đang gây sóng trên mạng ấy!"
Một cô giáo nói ngay: "Bàn gì nữa. Tôi thấy chưa bao giờ nhà giáo bị hạ nhục như bây giờ!"
Một cô khác tiếp: "Người ra đề thi cũng là thầy cô giáo mà tự đưa mặt ra cho học sinh liếm! Tởm!"
Một thầy khác điềm tĩnh hơn: "Nhớ mấy năm trước, VTV nhân 20.11 còn đưa câu chuyện 'Nhặt xương cho thầy' để phỉ báng nhà giáo. Xã hội đang xem nghề giáo như là cái nghề tham lam vô độ. Ngày 20.11 trở thành ngày nhục mạ thầy cô giáo!"
Một người hỏi tôi: "Ông Chu Mộng Long đào tạo ra cả vạn nhà giáo, ông nghĩ sao khi chính mình bị hạ nhục?"
Tôi cười: "Bao nhiêu lâu nay, ngày 20.11 cũng như mọi ngày, tôi từ chối phong bì, phong bao của học trò, tôi chẳng tham lam gì cũng nuốt thì đâu phải nghẹn họng khi nghe người ta giễu cợt, đả kích nghề của mình?"
Cái "đền thiêng" đang ồn ào bỗng im bặt như chùa Bà Banh. Tôi cười to: "Không phải tôi không tham lam. Thầy thì cũng là người, trên răng dưới dái. Đôi lúc không làm chủ được mình thì cũng có thể đớp và táp như ai. Và những khi ấy, tôi khác mọi người ở chỗ không đeo mặt nạ để giấu diếm, tôi biết tự giễu cợt, đả kích mình trước chứ không đợi người ta giễu cợt, đả kích!"
Thấy mọi người không hiểu hết lời tôi nói, tôi đành nói thêm: "Dẫu sao ai còn biết nhục là còn tốt. Biết người ta mang mình ra giễu cợt, đả kích thì bớt tham lam gì cũng ăn đi! Đáng sợ là nhiều người vẫn trơ mặt ra mà đớp và táp rồi nhầm tưởng những câu chuyện ấy 'chắc trừ mình ra'!"
Một cô giáo giọng chanh như chua, đứng phắt dậy nói như tát nước: "Nhưng hết chuyện tốt đẹp hay sao mà đem chuyện xấu xa ra dạy cho học sinh? Giáo dục có còn là đền thiêng để trẻ con hình thành đức tin và tôn kính thầy cô giáo không? Đọc cái đề thi ấy, tôi chẳng còn mặt mũi nào đứng lớp. Khốn nạn!"
Tôi bật cười: "He, he... Ông thầy trong truyện chắc chắn không tham ăn như thầy cô giáo thời nay. Chưa đến mức vì bánh sinh nhật mà túm tóc kéo lê kéo lết học trò ngoài cửa lớp. Cái bánh trong truyện chẳng bằng cái góc những phong bì phong bao 'chống trượt' từ kì thi nhỏ đến kì thi lớn. Chưa kể nhà giáo còn ăn thịt, tức hiếp dâm học trò. Tôi nói thế này để cô không còn nổi khùng.
Một là, cô không biết văn học không chỉ có ngợi ca mà còn vô số giễu cợt, phê phán, gọi là thể loại trào phúng. Trào phúng không chỉ trong dân gian ít học mà cả trong văn chương bác học với những nhà văn trứ danh. Giễu cợt, phê phán cái xấu không đồng nghĩa với dạy trẻ con điều xấu mà tránh xa cái xấu. Thể loại trào phúng dùng tiếng cười hòa bình, moi cái xấu từ trong bụng mọi người ra, bất luận đó là nhà giáo. Hai là, nhà giáo tự cho nghề của mình là 'đền thiêng' thì các nghề khác, như nghề công an, nghề thầy thuốc, nghề thầy cúng, thầy tu... thậm chí nghề làm quan, cũng có quyền tự cho là 'đền thiêng' bất khả xâm phạm chứ.
Ở đất nước mà mọi người đều có tâm lý thích ngợi ca, ghét giễu cợt phê phán thì đất nước ấy đẻ ra toàn lũ nịnh hót và cái đền thiêng ấy toàn tổ chức lễ lạt, cúng tế để nuôi ma quỷ. Chưa bao giờ cái 'đền thiêng' là nhà giáo, nhà tu nhiều ma quỷ như bây giờ. Có đáng khinh không khi nhiều trí thức đòi cấm giễu cợt nhà giáo mà lại lớn giọng chửi các quan kiểm duyệt báo chí, văn chương, thậm chí lên án sự xử phạt, bỏ tù những người đưa tin tiêu cực của các quan? Họ quên rằng các quan cũng có quyền lý luận rằng, dân mà giễu cợt, hạ nhục quan thì quan còn mặt mũi nào trị dân chứ?"
Tôi chờ xem có ai phản ứng gì không. Nhưng có lẽ họ đang nghĩ cách phản kích. Tôi tóm lại cho xong: "Nghệ thuật trào tiếu có tác dụng thanh tẩy (cathasis), như lễ rửa tội của tôn giáo. Chỉ có ma quỷ mới không chịu nổi tiếng cười. Ma quỷ thì chỉ biết thù địch!"
Nói xong, tôi cạn một hơi hết ly cafe rồi chuồn. Đám quỷ mang danh nhà giáo trố mắt xanh lè nhìn tôi bước ra khỏi cái "đền thiêng" ấy...