Những câu nói bất hủ này trong Tam Quốc Diễn Nghĩa sẽ cho bạn bài học nhân sinh giá trị.
1. Tào Tháo – “Ta thà phụ người chứ quyết không để người phụ ta”
Câu nói này được Tào Thào nói với Trần Cung khi Trần Cung hỏi Tào A Man rằng: tại sao lại giết cả Lă Bá Sa mặc dù biết được gia đ́nh ông ta không hề có ư định hăm hại ḿnh, mà trái lại c̣n bày tiệc chiêu đăi? Nó thể hiện một góc tính cách của ông: man trá, lạnh lùng đến đáng sợ.
Tào tháo, một gian hùng nhưng cũng là một anh hùng, luôn mang trong ḿnh tư tưởng đa nghi. Vốn sinh ra tài giỏi hơn người, tính t́nh hào hoa phóng đăng nhưng nhiều mưu mẹo, có tài dụng quân, cai trị thiên hạ.
Việc ông giết cả nhà Lă Bá Sa âu cũng chỉ v́ bất đắc dĩ, do giải nhầm những “tín hiệu” trong đêm, lúc tâm ông không tĩnh, v́ đang bị truy sát, mà tưởng là kẻ thù đă đến nên mới ra tay tàn độc đến thế. Nhưng tự sâu thẳm Tào Tháo không hề muốn (sau này, khi xem cách ông nh́n nhận và trọng dụng nhân tài là biết), nhưng v́ quá đa nghi và thông minh mà ông mới có nét tính cách “nguy hiểm” đến vậy.
Ảnh minh họa
Đó cũng chính là lư do v́ sao người ta gắn cho ông cái mác “gian” vào chữ “hùng”, để trở thành một nhân vật “gian hùng” nhất thời Tam Quốc. Tạo nên một nhân vật rất độc đáo đặc biệt, người ta có thể chê ông, chửi ông, nhưng chắc chắn một điều rằng, ai cũng phải “nể” ông, và có rất nhiều điều phải “học hỏi” từ ông… một nhân vật quá xuất chúng, không thể bàn căi.
2. Gia Cát Lượng – “Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên. Số trời đă định, không thể cưỡng lại”
Một trong những người được vinh danh muôn đời sau không ai khác là Gia Cát Lượng, pḥ tá của Lưu Bị. Sự kiệt xuất của ông khiến kẻ thủ phải cúi đầu kính nể, hậu thế phải nghiêng ḿnh bái phục qua rất nhiều điển tích, trận đánh lớn.
“Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên” – Số trời đă định, làm sao cưỡng lại! Kỳ nhân như Gia Cát Lượng ngàn năm khó kiếm, mang trong ḿnh trí huệ tuyệt vời của người tu Đạo, được mệnh danh là “liệu sự như Thần”, tức chỉ có thể là “Thần” mới tính được đến mức ấy, là người th́ không thể!
Ấy vậy mà trong cuộc đời ông, ông cũng không thể nào tránh khỏi “thiên ư”, vốn là sự sắp đặt của định mệnh, của những sinh mệnh tầng cao hơn hẳn ông, vốn đă “an bài” toàn vẹn trật tự xă hội, sự thịnh suy của các triều đại, và của cả từng cá nhân mỗi một con người…
3. Lưu Bị – “Thà chết chứ không làm chuyện bất nhân bất nghĩa”
Song hành cùng Gia Cát Lượng trong cuộc hành tŕnh chinh phạt Tào Ngụy là Lưu Bị với triết lí sống ngược lại Tào Tháo: “Thà chết chứ không làm chuyện bất nhân bất nghĩa”.
Chính v́ điều này nên Lưu Bị, mặc dù chỉ là anh bán dép ngoài phố, đă lấy ḷng được các anh hùng trong thiên hạ như 2 anh kem Trương Phi – Vân Trường, “thần nhân” Gia Cát Lượng, Triệu Tử Long, Mă Siêu, Hoàng Trung,… và hàng ngàn hàng vạn dân chúng thời bấy giờ, lập nên đại nghiệp hùng tráng, chấn động lịch sử.
4. Chu Du – “Trời đă sinh ra Du sao c̣n sinh ra Lượng”
Trong “Tam Quốc diễn nghĩa”, Chu Du là đại danh từ tượng trưng cho ḷng dạ hẹp ḥi, không chịu thua ai, cũng chỉ khi ông ta bệnh nặng vô phương cứu chữa, không c̣n sống được bao lâu nữa, mới cảm khái mà thốt ra câu nói này từ tận đáy ḷng.
Chỉ có điều là câu nói này quá tự ti, tôn vinh chí khí của Gia Cát Lượng, mà hạ mất uy phong của chính ḿnh. Khiến cho h́nh tượng của hai người này đă định rơ vị trí trong đầu của mọi người măi về sau. Thực chất, lịch sử cũng giống như một màn kịch, và để con người có thể hiểu thế nào là thiện-ác, đúng-sai, tốt-xấu th́ đều cần người đến đễ “diễn” một phen, mới thấu tỏ được hàm nghĩa của từ đó.
5. Lưu Bị – “Khắp người Tử Long đều là gan”
Đây là lời b́nh hăng say nhất của những ai hâm mộ Triệu Vân hay Triệu Tử Long, nguyên là trong “Tam Quốc diễn nghĩa”, Triệu Vân không phải là đối tượng được tác giả tập trung miêu tả, nhưng v́ mỗi lần ông ra trận đều là tư thế hiên ngang hùng dũng, đánh đâu thắng đó, có thể được một câu khẳng định của Lưu Bị như vậy, tất nhiên là quá là vui mừng rồi!
6. Tuân Úc – “Tào Tháo biết sai, sửa sai, nhưng không nhận sai”
Trong một lần Tŕnh Dục chỉ ra rằng chủ công (Tào Tháo) đă mắc sai lầm khi thả Lưu Bị đi, cần dẫn quân tiêu diệt ông để trừ hậu họa. Th́ Tháo lại nói rằng ḿnh đúng không sai, làm Dục cảm thấy rất khó chịu.
Đang đi về gặp Tuân Úc, Úc nghe Dục nói xong th́ bảo Dục rằng: “Tôi cho ngài biết, thực ra trong ḷng chủ công đă biết ḿnh sai, sau này người sẽ thay đổi, nhưng người tuyệt đối sẽ không nhận là sai. Kẻ làm chủ công chính là biết sai, sửa sai, không nhận sai“.
7. Tào Tháo – “Phàm những việc đại sự trong thiên hạ nên về nhà hỏi vợ. Vợ bảo sao cứ làm ngược lại, ắt sẽ thành công!”
Đây là câu thể hiện rất rơ sự “gian hùng” của Tào Tháo, nhưng lại có phần khá đúng.