Đau khi nuốt có thể do nhiều nguyên nhân như nhiễm trùng xoang, mắc bệnh tưa miệng, nhiễm virus cúm hoặc ung thư.
Người bệnh có thể cảm thấy đau ở trong miệng, cổ họng, dọc theo thực quản hoặc ở giữa ngực khi nuốt. Dưới đây là những nguyên nhân gây ra t́nh trạng này.
Cảm lạnh, cúm hoặc xoang
Đau họng khi nuốt là dấu hiệu của cảm lạnh, cúm hoặc viêm xoang. Đau họng thường xuất hiện trước khi có triệu chứng sổ mũi, ho. Cảm lạnh và cúm thường khỏi sau 5-7 ngày, nếu kéo dài hơn, người bệnh cần đi khám. Với người bị nhiễm trùng xoang, làm sạch dịch tiết trong cổ họng giúp giảm kích ứng và đau khi nuốt.
Bệnh tưa miệng
Nhiễm trùng nấm men này thường gặp ở người nhiễm HIV, bệnh ở thực quản, tiểu đường, hen suyễn. Các triệu chứng của tưa miệng như mất vị giác, mảng trắng trong miệng - họng, da khô, nứt nẻ, đỏ ở khóe môi. Người bệnh cần đến cơ sở y tế để điều trị.
Viêm họng liên cầu khuẩn
Viêm họng do liên cầu khuẩn thường gây đau họng, miệng khi nuốt. Dấu hiệu nhận biết là đau họng đột ngột, kèm theo sốt hoặc sưng hạch bạch huyết ở cổ, buồn nôn và nôn. Bệnh có thể tự khỏi nhưng người bệnh nên đến bác sĩ điều trị để dễ chịu hơn, ngăn ngừa các biến chứng và lây sang người khác.
Trào ngược dạ dày thực quản
Các triệu chứng bệnh như ợ nóng kèm theo đau ở ngực và cổ họng, có axit trong miệng, nôn mửa, khó nuốt, khàn giọng. Đau khi nuốt là do axit trào ngược ăn ṃn niêm mạc thực quản. Người bệnh nên đi bác sĩ khám nếu bị trào ngược, ợ chua thường xuyên. Thay đổi trong chế độ ăn uống, dùng thuốc để nhanh khỏi bệnh.
Đau khi nuốt có thể do nhiễm virus. Ảnh: Freepik
Bệnh Crohn
Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến ruột già, đôi khi tác động đến miệng, thực quản dẫn đến vết loét trong thực quản, ở miệng dẫn đến khó nuốt và đau đớn. Điều trị các vết loét để giảm đau khi ăn uống.
Bệnh tăng bạch cầu đơn nhân
Bệnh do virus Epstein-Barr gây ra, c̣n gọi là mono. Ngoài đau khi nuốt, các triệu chứng có thể gặp như sốt, nhức đầu, sưng amidan và hạch bạch huyết, đau cơ, mệt mỏi. Xét nghiệm máu để chẩn đoán loại virus này. Hầu hết bệnh không cần điều trị, nhưng cần theo dơi sức khỏe để đảm bảo không có biến chứng.
Điều trị ung thư
Nuốt đau có thể là triệu chứng của ung thư ṿm họng và thực quản. Nguyên nhân là khối u phát triển, chèn ép làm hẹp họng và đường thở gây đau, khó nuốt. Người bệnh nên ăn thức ăn mềm, từng miếng nhỏ để giảm đau. Nếu t́nh trạng đau đớn khiến không thể nhai nuốt th́ nên đến bác sĩ khám.
Hóa trị, xạ trị ở đầu, cổ có thể ảnh hưởng đến niêm mạc miệng, cổ họng hoặc thực quản, miệng khô và sưng tấy dẫn đến đau đớn lúc ăn uống. Ăn thực phẩm mềm, sinh tố, súp, đồ xay nhuyễn, thức ăn lạnh làm dịu cơn đau. Tránh đồ cay, nóng để triệu chứng không nặng thêm.
Nhiễm virus Herpes Simplex
Người bị nhiễm virus Herpes Simplex type 1 thường có vết loét bên trong miệng, dọc theo môi và đau khi nuốt. Các vết loét thường hết sau vài ngày, nên đi bác sĩ khám nếu nhiễm virus này lần đầu tiên hoặc nhiễm HIV. Tránh thực phẩm có tính axit như cam quưt, nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng để bệnh nhanh khỏi.
Nhiễm Cytomegalovirus
Cytomegalovirus (CMV) thuộc họ virus gây bệnh mono, mụn rộp. Các triệu chứng khi nhiễm CMV gồm mệt mỏi, đau cơ, đau họng, sốt, buồn nôn và nôn. Ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi nhiều giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và phục hồi. Người đang mang thai, nhiễm HIV hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu nếu nhiễm CMV có thể nguy hiểm.