U bã đậu là nốt phồng phát triển chậm dưới da, có màng bao bọc, thường lành tính, không đau.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.CKI Trần Nguyễn Anh Thư, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.
Dấu hiệu
- U thường nổi lên trên bề mặt da, sờ mềm, không đau, dùng tay ấn nắn di chuyển được.
- Đầu u màu xanh, khi vỡ ra dịch màu vàng, cặn như chất bã, kèm mùi hôi.
- Xuất hiện ở da dầu hoặc vùng da tiết nhiều mồ hôi, lưng, nách, ngực, phía trước hoặc sau vành tai, mông...
- Một số trường hợp u bã đậu quá to chèn vào các dây thần kinh gây khó chịu, đau nhức.
Nguyên nhân
U bã đậu hình thành do vệ sinh không kỹ các vùng tiết nhiều mồ hôi hoặc từng mắc bệnh về da, lỗ chân lông bít tắc. Khi tuyến bã nhờn thông thoáng hoặc cơ thể được giải độc, giải nhiệt, khối u nhỏ và teo lại.
U bã đậu có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
U bã đậu nổi trên bề mặt da. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Điều trị
Dựa vào dấu hiệu, vị trí mọc, bác sĩ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Nếu chưa chắc chắn có phải u bã đậu hay không, bác sĩ chỉ định một số xét nghiệm.
U bã đậu có thể tự hết nhưng rất hiếm. Người bệnh nên điều trị khối u sớm, khi kích thước khoảng 1-2 cm. Nếu điều trị chậm trễ, u có thể tái phát, khi vỡ dễ nhiễm khuẩn. Lúc này, cắt bỏ u phức tạp, mất nhiều thời gian và nguy cơ để lại sẹo xấu rất cao.
- Phương pháp điều trị chủ yếu là tiểu phẫu. Người bệnh được gây tê tại chỗ, sát trùng ở vị trí mọc u, sau đó dùng lưỡi dao rạch một vết trên da để lấy toàn bộ nang bã. Sau thủ thuật, bác sĩ kê đơn thuốc để điều trị tại nhà.
- Trường hợp u đã viêm nhiễm, người bệnh được dùng thuốc chữa nhiễm trùng, kháng viêm và giảm đau. Khi hết viêm, bác sĩ có thể bóc tách, loại bỏ lớp vỏ nang bọc bên ngoài cùng chất bã bên trong.
- Không tự ý dùng tay rạch, nặn lấy nhân bên trong, khiến bệnh không giảm mà còn tái phát nhiều lần.
- Nếu u tự vỡ nhưng không điều trị và chăm sóc đúng cách, vi khuẩn dễ xâm nhập gây viêm nhiễm, hình thành các vết loét, mưng mủ.
Phòng ngừa
U bã đậu không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng gây mất thẩm mỹ. Để ngăn ngừa cần thực hiện các cách sau.
- Giữ lỗ chân lông sạch, khô thoáng, tránh tích tụ bã nhờn.
- Uống đủ nước, bổ sung trái cây nhiều vitamin C để tăng cường đề kháng
- Rèn luyện thể dục thể thao.
Bác sĩ Anh Thư lưu ý u bã đậu có thể là ung thư nếu đường kính lớn hơn 5 cm, tái phát nhanh sau khi đã loại bỏ, nhiễm trùng hoặc chảy mủ. Bệnh nhân nên đến khám bác sĩ chuyên khoa da liễu - thẩm mỹ da để được kiểm tra, tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.