Cũng giống như pin điện thoại thông minh, pin xe ô tô điện hiện nay (phần lớn dùng Lithium-ion, NiMH) có thể xuống dốc nhanh chóng nếu bạn không sử dụng đúng cách.
Nếu muốn duy tŕ hiệu suất của pin ở mức tối đa và tuổi thọ lâu dài, bạn phải có thói quen lái xe và sạc pin đúng cách. Dưới đây là 6 sai lầm dễ tránh mà người dùng ô tô điện cần biết.
1. Để pin "đói" quá lâu và thường xuyên
Nếu bạn để pin của xe tụt xuống mức rất thấp một cách thường xuyên (dưới 5%) và không sạc ngay lập tức, th́ bạn đang tự cắt giảm tuổi thọ của pin.
Lư tưởng nhất để sử dụng hàng ngày là bạn nên giữ pin ở mức từ 20 đến 80% .
Tuy nhiên, sẽ luôn có những t́nh huống khiến bạn có thể phải tạm bỏ qua quy tắc này. Ví dụ: sẽ không có hại ǵ lớn nếu bạn sạc xe của ḿnh lên 95% trước một hành tŕnh dài và cắm điện khi bạn đến đích với chưa đến 10% để đi. Miễn là điều này chỉ thỉnh thoảng xảy ra th́ không có ǵ phải lo lắng.
2. Để xe không sử dụng quá lâu
Nếu bạn không lái xe nhiều, hăy đảm bảo rằng xe của ḿnh không nằm bất động trong hơn một tháng. Như mục trên đă đề cập, hăy đảm bảo xe điện giữ năng lượng trong khoảng từ 20 đến 80% khi đỗ trong thời gian dài, và mức tốt nhất là từ 50 đến 75% .
3. Chọn sạc nhanh quá thường xuyên
Khi ô tô điện có thể sạc nhanh chóng nhờ tính năng sạc nhanh DC, giống như trên Tesla Model 3, nhiều chủ xe muốn tận dụng lợi thế này càng nhiều càng tốt để tiết kiệm thời gian chờ sạc.
Tuy nhiên, thường xuyên chọn sạc nhanh hoặc cực nhanh không phải là ư tưởng tốt nhất để kéo dài tuổi thọ của pin xe điện.
Vấn đề chính ở đây là nhiệt độ. Một lượng nhiệt đáng kể cần được giải phóng trong quá tŕnh sạc nhanh. Dễ thấy ví dụ điển h́nh khi sạc nhanh điện thoại. Điều này có thể gây hại cho các tế bào pin. Nếu bạn lái xe nhiều và có xu hướng chủ yếu sạc ở các trạm sạc nhanh, pin sẽ thường bị quá nóng và điều này có thể dẫn đến thiệt hại sớm.
Giải pháp tốt nhất là để sạc chậm cho tới khi đầy và chỉ sạc nhanh hàng ngày và cực nhanh cho những chuyến đi dài hoặc trường hợp khẩn cấp.
4. Lái xe theo phong cách thể thao
Pin xe điện được thiết kế để kéo dài trong một số chu kỳ sạc nhất định. 1 chu kỳ tương đương với một chu kỳ sạc và xả hoàn chỉnh. Trung b́nh, pin lithium-ion có mức sạc từ 1.000 đến 1.500 chu kỳ. V́ vậy nếu bạn thường xuyên lái xe với phong cách gấp gáp, thích tốc độ, th́ càng cần phải sạc xe của ḿnh sớm hơn. Điều này dẫn đến tuổi thọ pin xe sẽ bị rút ngắn tương ứng.
Xe điện hiện đại được trang bị các thiết bị thúc đẩy thái độ lái xe tiết kiệm hơn. Lái xe ở chế độ sinh thái không chỉ có lợi cho pin của xe mà c̣n là một cách tuyệt vời để cắt giảm chi phí v́ giảm số lần sạc điện.
5. Sạc khi pin đă nóng sẵn
Nhiệt độ là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến thời gian sạc và nguồn điện sạc cho xe điện. Hiệu suất sạc tối đa của pin xe điện nằm trong khoảng từ 20 đến 40°C .
Nhiệt độ quá cao (50-70°C) có thể làm hỏng pin lithium-ion. Cũng giống như sạc nhanh, việc lái xe theo phong cách thể thao trên quăng đường dài sẽ tạo ra nhiều nhiệt trong pin. Nếu sau đó bạn cắm sạc ngay vào ô tô của ḿnh (đặc biệt là sạc nhanh), pin có thể tăng nhiệt độ tới hạn.
Mặc dù mẹo này có giá trị đối với các mẫu xe giá rẻ chưa trang bị hệ thống điều chỉnh nhiệt hiệu quả cho pin. Hiện nay trên các ḍng xe Tesla đă sẵn có hệ thống điều chỉnh nhiệt độ hiệu quả cho pin.
6. Đỗ xe điện bên ngoài trời
Điểm cuối cùng này không hẳn là một “sai lầm”. Tuy nhiên, nếu bạn có sự lựa chọn khác, bạn nên đỗ xe điện của ḿnh trong một môi trường có mái che như nhà để xe hoặc băi đỗ xe ngầm.
Trong điều kiện thời tiết quá nóng, tốt nhất là không nên để xe điện ở ngoài trời nắng. Nếu ô tô buộc phải đỗ ngoài trời và đang tăng nhiệt độ, cũng nên để nhiệt giảm xuống trước khi sạc.
Vào mùa động, mặc dù thời tiết lạnh không dẫn đến hao ṃn sớm pin, nhưng nó sẽ ngăn các tế bào hoạt động ở mức tối ưu. Đây là lư do tại sao chúng ta thấy phạm vi di chuyển xe điện giảm trong những tháng mùa đông. Tuy nhiên, điều này không làm trầm trọng thêm t́nh trạng xuống cấp của pin.