Cách xử trí 3 loại bỏng thường gặp

[sunshine1104]

Bỏng là một trong những tai nạn sinh hoạt thường gặp ở trẻ dịp Tết, tùy theo mức độ, phụ huynh cần sơ cứu đúng, hạn chế thương tổn, hoặc đưa bé đến bệnh viện.

Theo BS.CKI Đặng Thị Oanh - khoa Cấp cứu Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM, có 3 loại bỏng thường gặp ở cả trẻ em và người lớn, bao gồm bỏng nhiệt, bỏng hóa chất, bỏng điện.

Có tới 25% bỏng nhiệt do hút thuốc và 22% do các thiết bị sưởi ấm gây ra. Trong đó, bỏng nước nóng chiếm khoảng 20-30% số ca bỏng ở trẻ em, thường ở mức độ nhẹ (độ 1 hoặc độ 2). Pháo hoa cũng là nguyên nhân phổ biến gây bỏng trong mùa nghỉ lễ ở nhiều quốc gia.

Bỏng hóa chất chiếm từ 2-11% của tất cả các vết bỏng và chiếm 30% các ca tử vong liên quan đến bỏng. Đa phần các trường hợp tử vong do bỏng hóa chất đều do uống nhầm các loại có thành phần acid sử dụng trong gia đình như: chất tẩy rửa nhà vệ sinh (axit sulfuric), hay trong thuốc tẩy (sodium hypochlorite) và hydrocarbon halogen được tìm thấy trong chất tẩy sơn...

Ngoài ra, phụ huynh cũng lưu ý các nguyên nhân phổ biến của bỏng điện ở trẻ em là dây điện (60%) và các thiết bị điện khác (14%).

Da của trẻ chưa đạt được độ dày như da người lớn nên khi bị bỏng dễ nặng hơn. Chỉ cần 5 giây với nước nóng 60 độ có thể khiến bé bị bỏng độ 3.

Khi trẻ bị bỏng, phụ huynh cần làm mát vết bỏng dưới vòi nước ngay để giảm độ tổn thương sâu và cảm giác đau rát, sau đó đưa đến bệnh viện gần nhất.

Bác sĩ Oanh lưu ý phụ huynh không làm mát vết bỏng bằng nước đá vì làm tổn thương nặng thêm. Thậm chí, người lớn tuyệt đối tránh dùng lá cây, nước mắm thoa vào vết bỏng. Điều này khiến tổn thương sâu và nhiễm trùng nhanh chóng, nặng hơn... gây mất thời gian, khó khăn cho quá trình điều trị.

Nếu bị bỏng độ nặng, trẻ phải phẫu thuật chỉnh hình nhiều lần trong đời. Vùng bị bỏng nếu không được chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, dẫn đến tử vong. Trường hợp chữa khỏi, bỏng cũng để lại sẹo xấu, diện tích sẹo to khi trẻ lớn lên.

Theo bác sĩ Oanh, nếu bị bỏng độ một, da trẻ đỏ lên, không có phỏng nước mà chỉ lớp da nông nhất bị ảnh hưởng. Vết bỏng lành nhanh, không để lại sẹo. Phụ huynh có thể bôi gel lô hội (hàm lượng 100%) hoặc lấy lá lô hội cắt từng đoạn rồi xẻ mỏng, áp vào da để nhựa cây tiếp xúc với vết bỏng vài lần mỗi ngày.

Với trẻ bị bỏng độ 2, da tổn thương sâu, có bọng nước, đau đớn. Lưu ý không phá bóng nước dễ nhiễm trùng, sẹo xấu. Phần sâu của da vẫn còn nên da có thể tái tạo được. Nếu điều trị đúng sẽ không để lại sẹo, trừ khi diện tích bỏng quá rộng.

Phụ huynh chăm sóc trẻ bằng cách rửa vết bỏng bằng nước muối sinh lý 2 lần mỗi ngày để tẩy vi trùng và phần da chết. Bôi kem kháng khuẩn silver sulfadiazine 1% (Silvirin, Silvadene) lên vết bỏng để hong khô vết bỏng, sớm lành vết thương, ngăn nhiễm trùng. Người lớn cần bôi kem bằng dụng cụ vô trùng mua ở tiệm thuốc, có thể băng vết bỏng bằng gạc vô trùng. Băng theo thứ tự từ trong ra ngoài: kem kháng khuẩn, gạc tulle gras, gạc vô trùng, bông và cuối cùng là băng thun.

Ngoài ra, bé có thể thực hiện các bài tập kéo căng vùng da xung quanh vết bỏng khoảng 10 lần mỗi ngày, mỗi lần một phút ngăn vết bỏng co rút, khó vận động về sau. Khi phần da bỏng bong ra, có thể nhìn thấy một lớp da mới màu đỏ nằm ở dưới. Lớp da này sẽ dần chuyển sang màu hồng. Lúc đó, bé có thể ngừng bôi thuốc và không băng vết thương.

Bỏng độ 3 sẽ hủy hoại toàn bộ bề dày của da, có thể bỏng sâu tới cơ và xương, thường không có bóng nước vì lớp trên cùng của da bị phá hủy. Vùng da bỏng có màu trắng hoặc cháy xém, để lại sẹo kể cả khi điều trị đúng. Lúc này, phụ huynh nên cho trẻ đi khám bác sĩ đều đặn, không tự điều trị tại nhà.

Mức độ 4 là bỏng nặng nhất với các tổn thương sâu dưới da như các mô, cơ hoặc xương bị tác động. Lúc này trẻ phải tuân theo phác đồ điều trị trực tiếp của bác sĩ.

Bác sĩ Oanh khuyến cáo, phụ huynh cần thận trọng trong chăm trẻ ngày Tết. Gia đình không cho trẻ tiếp xúc với bình nước nóng, bếp nấu nướng, ổ điện, pháo hoa, nước sôi, canh nóng, dầu mỡ nóng, nồi luộc bánh chưng...