Rắc rối pháp lư của cựu tổng thống Trump cùng sự xuất hiện của các ứng viên sáng giá khiến đường đua thành đại diện đảng Cộng ḥa nóng lên.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump hiện là ứng viên duy nhất của đảng Cộng ḥa tuyên bố tranh cử năm 2024, song hầu hết thành viên trong đảng đều kỳ vọng rằng điều này sẽ sớm thay đổi. Cựu tổng thống Trump bề ngoài vẫn giữ "ngôi vương" của đảng Cộng ḥa, song ông đang phải đối mặt với loạt câu hỏi về hướng đi của đảng và liệu ông có phải người hội đủ tiêu chuẩn tốt nhất cho vị trí ứng viên năm 2024 hay không.
Những yếu tố có thể xác định gương mặt đại diện của đảng Cộng ḥa trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 gồm các vấn đề pháp lư của ông Trump, ngôi sao đang lên Ron DeSantis, sự tham gia của các chính trị gia tiềm năng khác, mâu thuẫn trong đảng Cộng ḥa và hành động từ phe Dân chủ.
Vấn đề pháp lư của Trump
Việc cựu tổng thống Mỹ quay lại cuộc đua vào Nhà Trắng không giúp ông thoát được loạt cuộc điều tra cùng rắc rối pháp lư. Ông Trump, 76 tuổi, hiện bị bồi thẩm đoàn ở Georgia điều tra việc liệu ông và các đồng minh có t́m cách lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 tại bang này hay không.
Tập đoàn Trump (Trump Organization) của ông cũng bị kết tội gian lận thuế ở New York hồi tháng trước. Cựu tổng thống Mỹ c̣n đang đối mặt cuộc điều tra về cáo buộc xử lư sai tài liệu mật cũng như vai tṛ của ông trong cuộc bạo loạn Đồi Capitol hồi tháng 1/2021.
Trump không c̣n xa lạ với các rắc rối pháp lư hay các cuộc điều tra, những điều ông cáo buộc là mang "động cơ chính trị". Tuy nhiên, số lượng lớn các cuộc điều tra cùng lùm xùm pháp lư đă đẩy cựu tổng thống Mỹ vào thế khó khi ông tái tranh cử lần ba.
Ngay cả khi các cuộc điều tra không đi tới kết luận bất lợi cho cựu tổng thống Trump, chúng vẫn có thể châm ng̣i cho các cuộc công kích nhằm vào ông tới từ đảng Dân chủ hay cả những đối thủ tiềm năng trong đảng Cộng ḥa. Hơn nữa, những rắc rối pháp lư của Trump có thể là lời cảnh tỉnh tới các cử tri về lư do họ đă không chọn ông làm lănh đạo đất nước vào năm 2020.
Động lực của Thống đốc Florida
Thống đốc Florida Ron DeSantis, 44 tuổi, hai năm qua đă thành ngôi sao sáng của đảng Cộng ḥa và là một trong những ứng viên tiềm năng được nhắc đến nhiều nhất cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
Tuy nhiên, vẫn c̣n câu hỏi lớn chờ ông DeSantis phía trước rằng liệu ông có lên tới đỉnh cao quá sớm hay không?
"Thật là điều đáng sợ khi bạn có quá nhiều động lực trong khi hai năm nữa mới diễn ra cuộc bầu cử. Vẫn c̣n hàng triệu điều có thể xảy ra hoặc chỉ đơn giản là mọi người thấy chán bạn", một thành viên đảng Cộng ḥa từng làm việc cho các chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ nhận định.
Thống đốc DeSantis vẫn chưa quyết định có tham gia tranh cử tổng thống hay không và ông có thể đưa ra quyết định cuối cùng trong vài tháng tới.
Các cuộc thăm ḍ đang vẽ ra bức tranh mâu thuẫn về khả năng cạnh tranh giữa ông Trump và ông DeSantis. Morning Consult, công ty toàn cầu có trụ sở ở Mỹ chuyên về khoa học dữ liệu, hôm 18/1 công bố thăm ḍ cho thấy ông Trump nhận được 48% ủng hộ, trong khi DeSantis nhận được 31% ủng hộ.
Trong khi đó, kết quả khảo sát do USA Today phối hợp Đại học Suffolk thực hiện và công bố hồi tháng 12/2022 cho thấy Thống đốc Florida DeSantis dẫn trước ông Trump 23 điểm % ủng hộ.
Loạt ứng viên tiềm năng khác trong đảng Cộng ḥa
Ngoài ông Trump và ông DeSantis, c̣n có những ứng viên tiềm năng khác có thể gia nhập đường đua vào Nhà Trắng. Phó tổng thống Mike Pence, 63 tuổi, đă đi khắp nước Mỹ để quảng bá sách trong bối cảnh có nhiều đồn đoán ông sẽ tham gia cuộc đua năm 2024.
Những thành viên Cộng ḥa khác nổi bật như cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley, 51 tuổi, và cựu ngoại trưởng Mike Pompeo, 59 tuổi, cũng được cho là đang cân nhắc tham gia.
Cựu tổng thống Trump kỳ vọng sự hiện diện của ông sẽ loại bỏ mọi đối thủ tiềm năng trong đảng Cộng ḥa, song cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 của đảng này có thể là cuộc cạnh tranh gay gắt.
Mâu thuẫn trong nội bộ đảng Cộng ḥa
Đảng Cộng ḥa giành được Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ hồi tháng 11/2022, song cũng từ đó nội bộ đảng chia rẽ gay gắt về việc chọn lănh đạo tương lai cùng chiến lược của đảng.
Một số đảng viên Cộng ḥa đang dần thảo luận cởi mở về khả năng đảng này không c̣n phụ thuộc vào ông Trump. Tuy nhiên, một số đảng viên khác lại cáo buộc kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ không như kỳ vọng là do các lănh đạo đảng Cộng ḥa như ông Mitch McConnell, lănh đạo phe thiểu số Thượng viện Mỹ. Rạn nứt trong đảng Cộng ḥa h́nh thành rơ khi họ đổ lỗi cho ai là người khiến đảng này không giành được Thượng viện sau cuộc bầu cử hồi tháng 11/2022.
Nhiều thành viên đảng Cộng ḥa vẫn trung thành với Trump, song nhiều người giờ đây hoài nghi rằng liệu ảnh hưởng của ông có c̣n đủ để thu hút được lượng cử tri đông đảo có thể dẫn tới chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024 hay không.
"Tôi không nghĩ ảnh hưởng của ông Trump c̣n mạnh như trước đây và bạn sẽ thấy cách mọi người phản ứng trên khắp đất nước", chiến lược gia đảng Cộng ḥa Saul Anuzis nhận định.
Hành động của đảng Dân chủ
Tổng thống Mỹ Joe Biden, 80 tuổi, nhiều lần nói ông dự định tranh cử nhiệm kỳ hai nhưng chưa đưa ra tuyên bố chính thức. Một số thành đảng Dân chủ đang đặt câu hỏi việc ông Biden tái tranh cử liệu có phải quyết định tốt nhất hay không. Phe Dân chủ cũng chưa thống nhất được về việc t́m người thay thế phù hợp nếu Tổng thống Biden không tái tranh cử.
Một số đảng viên Cộng ḥa cho rằng đảng này nên ủng hộ một ứng viên trẻ tuổi, như Thống đốc Florida, người có thể khắc họa sự tương phản rơ ràng với Tổng thống Biden. Những người khác th́ cho rằng mức độ nổi tiếng cùng phong cách phóng khoáng của ông Trump có thể giúp đảng Cộng ḥa đánh bại ông Biden hay bất cứ đảng viên Dân chủ nào khác vào thời điểm kinh tế Mỹ trải qua nhiều vấn đề.
"Khi nói về lạm phát, tội phạm, an ninh biên giới, đó là những vấn đề không chỉ ảnh hưởng tới đảng Cộng ḥa, chúng ảnh hưởng cả đảng Dân chủ, ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Tôi cho rằng đảng Dân chủ sẽ không thể tạo ra thay đổi rơ rệt trong hai năm tới", chiến lược gia đảng Cộng ḥa Ford O'Connell nói.
|