Thống đốc Brasilia bị cách chức
Theo phán quyết của Thẩm phán Alexandre de Moraes, lư do cách chức Thống đốc đối với ông Ibaneis Rocha là v́ các lỗ hổng bảo mật, dẫn đến các hành vi xâm chiếm các ṭa nhà chính phủ của những người ủng hộ cựu Tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro.
Thẩm phán Moraes cũng đưa ra phán quyết yêu cầu các nền tảng truyền thông xă hội Facebook, Twitter và TikTok chặn các tài khoản của người sử dụng đang tuyên truyền chống lại nền dân chủ pháp chế ở đây.
Hiện tại, chính phủ Brazil bắt đầu điều tra vụ nổi loạn tồi tệ nhất vào các cơ quan của đất nước trong bốn thập kỷ qua. Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva thề sẽ đưa những kẻ chịu trách nhiệm về vụ bạo loạn ra xét xử trước công lư.
Lực lượng an ninh bắt giữ một người biểu t́nh quá khích. (Ảnh: CNN)
Trước đó, phát biểu trước báo giới, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đă tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp ở thủ đô Brasilia sau khi người biểu t́nh ủng hộ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro xông vào chiếm giữ các ṭa nhà chính phủ trong ngày 8/1, theo giờ địa phương.
Tổng thống Lula da Silva cho hay:
"Đó là sắc lệnh liên bang can thiệp vào thủ đô nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm trật tự công cộng quy mô lớn... có hiệu lực tới ngày 31/1/2023". Ông chỉ rơ, trong giai đoạn này, chính quyền liên bang sẽ đảm nhận chức năng kiểm soát các cơ quan an ninh công cộng.
Cùng ngày, Bộ trưởng Tư pháp Brazil, ông Flávio Dino cho biết, chính phủ sẽ thực hiện thêm một số biện pháp mạnh nhằm tăng cường vấn đề an ninh ở thủ đô Brasília.
Nhận định vụ việc ngày 8/1 vừa qua là cuộc đảo chính và khủng bố, ông Dino nhấn mạnh:
"Chính phủ Brazil sẽ không chấp nhận cách sử dụng con đường tội phạm để đấu tranh chính trị tại Brazil. Những người phạm tội sẽ bị xét xử nghiêm minh".
Những người ủng hộ cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro biểu t́nh bên ngoài trụ sở Quốc hội Brazil. (Ảnh: Reuters)
Theo thông tin từ giới truyền thông Brazil, những người ủng hộ ông Bolsonaro đă xông vào ṭa nhà Quốc hội ở Brasilia vào ngày 8/1. Làn sóng người biểu t́nh tức giận cũng tràn vô phá phách lung tung, tấn công dinh Tổng thống Palacio do Planalto, một trong những dinh thự chính thức của Phủ Tổng thống, cũng như ṭa nhà Ṭa án Tối cao.
Các lực lượng chức năng đă phải huy động máy bay trực thăng và xe bọc thép của cảnh sát liên bang và quân đội để lập lại trật tự, giành lại quyền kiểm soát các ṭa nhà chính phủ.
Theo tờ Folha de S.Paulo, cảnh sát đă kiểm soát được các ṭa nhà Quốc hội, Ṭa án Tối cao và Dinh Palacio do Planalto (Phủ Tổng thống) vào khoảng 16h ngày 8/1 (theo giờ địa phương).
Cơ quan thẫm quyền Brazil cho biết ít nhất 300 đối tượng đă bị bắt giữ và không loại trừ khả năng con số này sẽ tiếp tục tăng trong những ngày sắp tới khi giới thẫm quyền vẫn đang tiếp tục điều tra.
Cùng với đó, cảnh sát tạm giữ khoảng 40 xe buưt từ các địa phương khác chở người biểu t́nh đến thủ đô Brasilia để tham gia các hoạt động chống phá.
Phản ứng của các vị nguyên thủ quốc gia trên thế giới
Trước vụ bạo loạn kể trên, các vị nguyên thủ thế giới đă lên án các cuộc tấn công của những người biểu t́nh chống chính phủ ở Brasilia.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đă chỉ trích các cuộc tấn công hôm 8/1 của những người ủng hộ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro ở Brazil là "quá khích" và khẳng định sự ủng hộ của ḿnh dành cho nhân vật đứng đầu mới của Brazil, Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva.
Trên Twitter, Tổng thống Mỹ viết:
"Tôi lên án cuộc tấn công nhằm vào nền dân chủ và quá tŕnh chuyển giao quyền lực một cách ḥa b́nh ở Brazil. Các thể chế dân chủ của Brazil nhận được sự hỗ trợ đầy đủ của chúng tôi và ư chí của người dân Brazil không được phép suy yếu. Tôi mong được tiếp tục hợp tác với ông Lula".
Cùng ngày, Tổng thư kư Liên hợp quốc António Guterres lên án vụ tấn công kể trên và cho rằng cần phải tôn trọng ư chí của người dân Brazil cũng như các tổ chức của đất nước. Ông Guterres tin tưởng:
"Brazil là quốc gia dân chủ tuyệt vời!".
Qua Twitter, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng bày tỏ sự ủng hộ dành cho ông Lula, chính trị gia cánh tả vừa nhậm chức tổng thống mới của Brazil một tuần trước.
Giới chức đối ngoại hàng đầu của Liên minh châu Âu Josep Borrell bày tỏ sự
"kinh hoàng trước các hành động bạo lực và chiếm đóng bất hợp pháp các khu vực công quyền ở Brasilia từ những kẻ cực đoan bạo lực...".
"Nền dân chủ Brazil sẽ chiến thắng bạo lực và chủ nghĩa cực đoan", ông Borrell nhấn mạnh.
Cùng quan điểm phản đối bạo lực, Thủ tướng Ư Giorgia Meloni cho rằng không thể thờ ơ trước vụ tấn công của những kẻ quá khíchi biểu t́nh ở Brazil.
Ông nhấn mạnh thêm, cuộc tấn công nhằm vào các văn pḥng chính phủ như vậy là
"không thể chấp nhận được và không phù hợp với bất cứ h́nh thức bất đồng chính kiến dân chủ nào", đồng thời ông lên tiếng kêu gọi
"cần tái lập các sinh hoạt b́nh thường".
Một số dân biểu ở Mỹ cũng lên tiếng yêu cầu trục xuất cựu T.T. Brazil Jair Bolsonaro hiên đang lánh mặt ở Florida về lại nguyên quán v́ nghi ngờ ông này có ư đồ đúng phía sau xúi giục cuộc bạo loạn hôm 8/1.