Gắng chịu cơn đau, cạo gió, bấm huyệt không đúng cách hay lạm dụng thuốc giảm đau nhanh khiến cơn đau đầu do chuyển mùa tăng nặng.
Bác sĩ Hoàng Châu Bảo Đính, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết, vào mỗi dịp thời tiết thay đổi, số người thăm khám khoa thần kinh v́ đau đầu lại tăng lên. Nguyên nhân được cho là do mất cân bằng hóa chất trong năo, bao gồm cả serotonin - một chất dẫn truyền thần kinh, dẫn đến đau đầu, đau nửa đầu.
Khi nền nhiệt giảm sâu, các mạch máu co giăn bất thường, làm gián đoạn lưu lượng máu lên năo, kích thích cơn đau đầu. Sự biến đổi áp suất khí quyển cũng có thể tạo áp lực bên trong tai, kích hoạt dây thần kinh sinh ba, gây ra cảm giác đau. Ngoài ra, độ ẩm cao làm tăng lượng chất nhầy trong các đường xoang mũi, má, trán và sau mắt, gây tắc nghẽn xoang, khiến đau đầu dễ khởi phát.
Đau đầu do thay đổi thời tiết nếu không được kiểm soát và chữa trị đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ đau đầu mạn tính, nhất là khi mắc phải 3 sai lầm sau đây.
Chấp nhận, cố chịu cơn đau
Nhiều người chấp nhận cơn đau đầu là một phần của cuộc sống, nên cố gắng chịu đựng và chờ đợi cơn đau tự qua đi. Tuy nhiên, nếu vừa tiếp tục chịu đựng, vừa làm việc th́ không những hiệu quả công việc không được đảm bảo, mà cơn đau đầu dễ tăng nặng hơn khi quay lại và tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ.
Nhiều người thường bị đau đầu khi thời tiết thay đổi. Ảnh: Freepik
Nhiều người thường bị đau đầu khi thời tiết thay đổi. Ảnh: Freepik
Cạo gió, bấm huyệt, châm cứu không đúng cách
Khi bị đau đầu vào mùa lạnh, một số người thường dùng đồ bạc đánh gió vùng trán, hai bên đầu hay xoa dầu nóng, bấm huyệt, châm cứu... Theo bác sĩ Bảo Đính, những cách này có thể mang lại cảm giác dễ chịu, song không thể loại bỏ hoàn toàn cơn đau, càng không thể ngăn cơn đau tái phát. Tự cạo gió hoặc châm cứu, bấm huyệt không đúng cách có thể làm tổn thương mạch máu, tiềm ẩn rủi ro xuất huyết trong, tạo thành cục máu đông, gây tắc nghẽn hoặc vỡ mạch. Cơn đau đầu cũng có thể dữ dội hơn và làm tăng nguy cơ đột quỵ, đe dọa tính mạng.
Châm cứu không đúng cách có thể gây tổn thương năo bộ. Ảnh: Freepik
Lạm dụng thuốc giảm đau nhanh
Trong khi một số người cố nén chịu cơn đau, số khác t́m đến thuốc giảm đau, đa số là nhóm thuốc không kê đơn (OTC) như paracetamol, acetaminophen, aspirin... Những loại thuốc này có thể giảm nhanh cảm giác đau đầu, nhưng nếu lạm dụng hoặc dùng không đúng cách khiến cơn đau đầu trở thành mạn tính.
Đau đầu do lạm dụng thuốc là một trong những rối loạn thần kinh phổ biến. Nghiên cứu về gánh nặng bệnh tật toàn cầu (GBD) năm 2015 ước tính, có khoảng 58,5 triệu người trên thế giới bị đau đầu do lạm dụng thuốc.
Dùng thuốc giảm đau sai cách có thể làm cạn kiệt chất dẫn truyền thần kinh 5-HT (hormone Serotonin hoặc 5-hydroxytryptamine), kích thích hạch sinh ba tăng giải phóng một loại peptide liên quan đến sự nhạy cảm của các tế bào thần kinh sinh ba, từ đó, khởi phát cơn đau đầu. Nhiều người cho rằng đau đầu khi thời tiết thay đổi không thể chế ngự. Tuy nhiên, mọi người có thể làm dịu cơn đau này bằng cách nghỉ ngơi, thư giăn, uống nhiều nước, chườm đá, tránh xa ánh sáng gắt, gió và tiếng ồn...
Bác sĩ Đính dẫn các nghiên cứu cho thấy, thời tiết khắc nghiệt chỉ là yếu tố kích thích khiến cơn đau dễ dàng bùng phát hoặc tăng nặng hơn. Nguyên nhân gốc rễ của t́nh trạng này là sự tấn công quá mức của gốc tự do tại năo. Chúng tấn công trực tiếp vào thành mạch máu, gây co mạch và tổn thương thành mạch, thúc đẩy h́nh thành mảng xơ vữa và cục huyết khối. Quá tŕnh này làm giảm lượng máu và oxy lên năo, tạo nên ṿng xoắn làm nặng hơn t́nh trạng ứ đọng gốc tự do. Nó có thể dẫn đến đau đầu, đau nửa đầu và nhiều bệnh lư thần kinh khác như mất ngủ, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ...
Để trung ḥa và ức chế hoạt tính của gốc tự do, người bệnh có thể bổ sung bộ đôi dưỡng chất chăm sóc năo bộ chuyên biệt như blueberry và ginkgo biloba. Bộ đôi tinh chất thiên nhiên này có tác dụng hiệp đồng để tăng tuần hoàn năo và vượt qua hàng rào máu năo, thâm nhập sâu vào tế bào năo để hỗ trợ trung ḥa gốc tự do. Nhờ đó, chúng có thể giảm xơ vữa và góp phần ngăn ngừa huyết khối, tăng cường lưu lượng máu và dưỡng chất lên năo, giúp cải thiện đau đầu.