Dịch từ: "13 Signs Your Lungs May Not Be Healthy" by Nicole Paje /October 24/ 2022"
Khi 2 lá phổi của bạn có cái ǵ thấy không ổn, có nghĩa là có điều ǵ nghiêm trọng đang xảy ra cho sức khỏe phổi của bạn.
Điều quan trọng là bạn cần phải để ư đến các dấu hiệu của bệnh phổi và quan tâm đến bất cứ triệu chứng nào cho thấy phổi của bạn có thể không được khỏe mạnh. V́ lẻ, nếu phát hiện bệnh sớm sẽ giúp rất nhiều cho việc kiểm soát và điều trị các chứng bệnh như
bệnh phổi (lung disease), bệnh phổi tắc nghẽn măn tính (chronic obstructive pulmonary disease /COPD) và
ung thư phổi (lung cancer), căn bệnh ung thư hàng đầu ở nam giới và phụ nữ tại Hoa Kỳ. V́ lư do này, bạn không nên bỏ qua bất cứ triệu chứng ǵ như
ho măn tính (chronic cough) hoặc
đau ngực tái phát (recurring chest pain).
Bác sĩ Miguel Villalona-Calero, phó giám đốc tại Viện Ung thư ở Miami, FL cho biết:
"Nếu bạn có các triệu chứng dai dẳng th́ bạn nên đi kiểm tra y tế sâu rộng hơn, đặc biệt nếu bạn là người hút thuốc hoặc đă bỏ hút thuốc hoặc có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh khác".
Làm thế nào bạn có thể biết phổi của bạn khỏe mạnh hay không? Theo các bác sĩ hàng đầu, có một số dấu hiệu bạn nên để ư quan sát theo dỏi. Dưới đây là mọi thứ mà bạn cần biết về sức khỏe của phổi và khi nào bạn nên cần đến sự trợ giúp của các chuyên gia y tế.
1/ Đau ngực kéo dài (long-term chest pain)
Bất cứ một cơn đau nào ở vùng ngực khi kéo dài hơn một tháng có thể là dấu hiệu của t́nh trạng bệnh lư ở phổi khá nghiêm trọng, chẳng hạn như
bệnh phổi (lung disease). Theo bác sĩ Villalona-Calero, một điều cần chú ư là
"cơn đau ngực này thường tồi tệ hơn khi bạn thở sâu, ho hoặc cười" v́ đây có thể là một triệu chứng của ung thư phổi.
(Minh họa)
2/ Bài tiết quá nhiều chất nhầy (Excessive mucus production)
Nếu bạn có nhiều chất nhầy trong cổ họng hoặc ngực kéo dài một tháng hoặc lâu hơn, điều này có thể là báo hiệu của bệnh phổi. Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, đờm được tạo ra bởi đường hô hấp như một biện pháp bảo vệ chống lại sự nhiễm trùng hoặc chất kích thích. Chắc chắn bạn cần gặp một chuyên gia y tế để đánh giá chứng bài tiết quá nhiều
chất nhầy măn tính (chronic mucus production).
3/ Thở kḥ khè (Wheezing)
Hơi thở khó khăn hoặc bị kḥ khè có thể là một dấu hiệu cho thấy có điều ǵ đó cản trở
luồng không khí (airwaves) trong phổi của bạn hoặc khiến cho đường khí quản bị thu hẹp. Bác sĩ Purvi Parikh, chuyên gia về dị ứng thuộc Mạng lưới Dị ứng & Hen suyễn và đại sứ của
Tổ chức Bệnh nhân Dị ứng & Hen suyễn Toàn cầu (GAAPP) có giải thích: "
Thông thường nhất, các biểu hiện này gặp ở bệnh hen suyễn (asthma), nhưng cũng có thể gặp ở bệnh viêm phổi (pneumonia), viêm phế quản (bronchitis) và COPD".
(Minh họa)
4/ Ho dai dẳng (Persistent coughing)
Mặc dù bị ho kéo dài vài tuần là điều b́nh thường do những nguyên nhân như
viêm phế quản (bronchitis) hoặc bị
cảm cúm (flu), nhưng ho măn tính có thể có nghĩa là có điều ǵ đó nghiêm trọng đang xảy ra trong 2 lá phổi của bạn. Chuyên gia Colin Ruggiero thuộc
Mesothelioma.com cho biết: "Ho dai dẳng là một trong những triệu chứng có liên quan đến ung thư trung biểu mô (mesothelioma cancerI) và những người thường xuyên tiếp xúc với chất a-miăng
(asbestos), cho nên cần theo dơi sức khỏe của ḿnh thường xuyên và càng sớm càng tốt, v́ bệnh ung thư này có thể tiến triển khá nhanh. Theo bác sĩ Parikh, đây cũng có thể là dấu hiệu của sự
nhiễm trùng phổi (lung infection), hen suyễn (asthma), COPD hoặc
xơ phổi (pulmonary fibrosis) và cần được đánh giá bởi bác sĩ chuyên môn hoặc chuyên gia về phổi.
5/ Bị sưng hoặc đau ở chân (Swelling or pain, tenderness in legs)
Bác sĩ Parikh cho biết, những loại triệu chứng này có thể là dấu hiệu ở chân có cục máu đông và cục máu này
"có thể di chuyển lên phổi của bạn và gây ra các vấn đề nguy hiểm, bao gồm cả tử vong nếu không được giải quyết kịp thời".
(Minh họa)
6/ Luôn cảm thấy bị mệt mỏi, kiệt sức (Feeling constantly exhausted)
Bác sĩ Laren Tan, một chuyên gia nghiên cứu về nhịp tim tại Đại học Y tế Loma Linda ở Nam California lưu ư rằng, t́nh trạng kiệt sức, mệt mỏi và buồn ngủ có thể có liên quan đến chứng
ngưng thở khi ngủ (sleep apnea), một căn bệnh có thể gây gián đoạn giấc ngủ qua quá tŕnh ngưng rồi thở trở lại của một người. Ông giải thích, đây có thể là do thở khó hơn b́nh thường suốt cả ngày hoặc vào ban đêm; đồng thời ông lưu ư rằng đây có thể là dấu hiệu cho thấy mức ôxy thấp trong ngày. Các triệu chứng bổ sung cho t́nh trạng này bao gồm: các vấn đề về trí nhớ và tập trung, ngáy, tạm dừng thở, đau đầu vào buổi sáng, khô miệng và buồn bực / cáu kỉnh quá mức.
(Minh họa)
7/ Ho ra máu (Coughing up blood)
Nếu nhận có thấy máu chảy ra khi bạn ho th́ bạn hăy đến pḥng khám bác sĩ ngay lập tức, v́ đây có thể là dấu hiệu của t́nh trạng sức khỏe nghiêm trọng. Lư do phổ biến nhất cho triệu chứng này là bị viêm phế quản do nhiễm trùng. Tuy nhiên, lư do đe dọa tính mạng nhất của triệu chứng
ho ra máu (hemoptysis) là
ung thư phổi. Và theo bác sĩ Ken Knox, một chuyên gia về phổi và phó chủ nhiệm Khoa Phát triển tại Đại học Y khoa ở Phoenix, Arizona cho biết, điều này cũng có thể xảy ra trong chứng
thuyên tắc phổi (pulmonary embolism)
8/ Khó thở
Bác sĩ Tan nói trên c̣n cho biết thêm:
"Nếu bạn cảm thấy khó thở, điều này có thể là do bệnh hen suyễn vùng phổi (area asthma), COPD, xơ phổi (pulmonary fibrosis) và tăng
áp lực động mạch phổi (pulmonary hypertension). Khung thời gian mà khó thở xảy ra cũng có thể giúp xác định nguyên nhân.
"Phổ biến nhất là bị nhiễm trùng, nhưng điều đó thường đi kèm với các triệu chứng khác như ho có đờm, sốt và ớn lạnh. Một nguyên nhân đe dọa đến tính mạng của chứng khó thở có thể xảy ra nhanh chóng là chứng bị thuyên tắc phổi (pulmonary embolism) có kèm theo hoặc không kèm theo đau ngực".
(Minh họa)
9/ Móng tay màu xanh lam (Fingernails that look blue)
Móng tay màu xanh lam có thề là dấu hiệu của chứng
bị xanh tím (cyanosis), một t́nh trạng trong đó do không có đủ lượng ôxy lưu thông trong máu. Căn bệnh này là một dấu hiệu về phổi của bạn có thể không được khỏe mạnh v́ có thể là do bệnh phổi nặng gây ra. Nếu móng tay của bạn có thể trông hơi xanh hơn b́nh thường, th́ bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa để đươc chẩn đoán bệnh.
10/ Giọng nói có thay đổi (Change voice)
Bác sĩ Tan giải thích:
"Khi phổi của bạn không thể thở ra mạnh do không đủ sức hoặc không đủ không khí, giọng nói của bạn có thể thay đổi và trở nên rất mềm (soft). Một nguyên nhân khác thường không được nghĩ đến là giọng nói của bạn bị thay đổi là do bị rối loạn chức năng dây thanh quản nghịch lư (paradoxical vocal cord dysfunction). Đây là trường hợp dây thanh quản của bạn hoạt động không tốt và có thể khiến cho giọng nói của bạn bị thay đổi. T́nh trạng này đôi khi bị lầm lẫn với bệnh hen suyễn v́ các triệu chứng này có thể tương tự giống nhau".
11/ Sụt giảm cân (Weight loss)
Sự thay đổi không thể giải thích của sự cân nặng có thể có liên quan đến việc gia tăng nỗ lực để hít thở, dẫn đến cơ thể sử dụng qua nhiều năng lượng hơn chỉ để thở. Bác sĩ Tan cho biết:
“Nhiễm trùng đường hô hấp măn tính như mycobacterium avium complex (MAC) có thể gây ra giảm cân, nhưng MAC thường có các dấu hiệu và triệu chứng liên quan khác ngoài các phát hiện từ X-quang trên h́nh ảnh phổi. Ông cho biết thêm rằng một lư do khác đáng lo ngại là ung thư phổi, đặc biệt đối với những người có hút thuốc".
12/ Đau vai (Shoulder pain)
Bác sĩ Knox có giải thích:
“Nếu không phải do đau cơ hoặc do ho nhiều, đau vai có thể gặp trong trường hợp ung thư phổi hoặc bị thuyên tắc mạch phổi (pulmonary embolism)".
13/ Nhiễm trùng đường hô hấp dai dẳng ( Persistent respiratory infections)
Bác sĩ Villalona-Calero tiết lộ rằng, các bệnh nhiễm trùng như
viêm phế quản (bronchitis) và
viêm phổi (pneumonia) không điều trị khỏi hoặc tiếp tục bị tái phát lại có thể là dấu hiệu của một bệnh ǵ đó nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ung thư phổi. Một lư do cho những lần tái nhiễm trùng phổi có thể là do khối u trong phổi hạn chế đường thở".