Ngày tàn của đạo quân lính đánh thuê tư nhân của Nga

[trungthuc]

Một đội quân tưởng rằng rất tinh nhuệ khi được tuyển chọn hàng loạt, nào ngờ chỉ thể hiện nhuệ khí dỏm của một nhóm lính đánh thuê vì đồng tiền dơ bẩn trong lúc cuộc chiến ở Ukraine bị chững lại.

Điềm báo trước

Bên cạnh thi thể của những người Ukraine nằm cạnh nhau trên bãi cỏ, mặt đất, lộ ra một miệng hang. Nhóm lính đánh thuê Nga lôi kéo những thây người này đến chỗ chôn. Một giọng nói bằng tiếng Nga khàn khàn, vạch ra kế hoạch dùng xác chết thường dân này để bẫy lính Ukraine: "Gài lựu đạn đi". Một tên khác nói: “Không cần lựu đạn đâu, bắn hết!”. Nhưng rồi chúng nhận ra không còn viên đạn nào để bắn.

Đoạn video trên được chiếu độc quyền trên CNN, khi hãng truyền thông này tiếp cận được các tân binh của Wagner chiến đấu ở Ukraine, và có cuộc phỏng vấn thẳng thắn, thật hiếm hoi với một cựu chỉ huy Wagner đang xin tỵ nạn ở châu Âu. Sự thật bên trong đạo quân đánh thuê tư nhân hàng đầu của Putin là như thế đấy!

Tiết lộ về cuộc khủng hoảng trong đội ngũ lính đánh thuê Wagner là điềm báo tình trạng nguy kịch cho cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine vì Wagner thường được mô tả là "đội quân uy lực tạo ra chuyển biến chiến trường” của Putin. Từ hơn chục năm qua, công ty Wagner vốn nổi tiếng toàn cầu qua việc tuyển mộ lính đánh thuê đủ sắc tốc, màu da và uy tín này vẫn giữ vững trước khi Nga tiến hành xâm lược Ukraine. Nhưng khi “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Putin gặp thất bại nặng và lệnh động viên một phần lính nghĩa vụ, những sự rạn nứt trong bọn lính đánh thuê "tinh nhuệ" này đang lộ rõ ra.

Kể từ khi thành lập vào năm 2014 đến đầu năm 2022, công ty Wagner do tay thân thẩn cùa Putin Yevgeny Viktorovich Prigozhin đứng ra tài trợ, được các phân tích gia xem là "công ty quân sự tư nhân và cánh tay phải của Điện Kremlin". Các chiến binh của Wagner đã từng tham gia chiến đấu ở Ukraine kể từ khi Nga chiếm đóng Crimea vào năm 2014, ở Syria và một số quốc gia châu Phi, từ Sudan, Libya, Mozambique, Mali đến Cộng hòa Trung Phi (Central African Republic).

Với danh tiếng là “một lực lượng quân sự đáng tin cậy và có thực lực”, công ty Wagner này giúp bảo vệ lợi ích toàn cầu và tăng nguồn lực quân sự cho Moscow, đặc biệt là củng hộ chế độ tay sai Assad ở Syria. Việc triển khai lính Wagner thường là chìa khóa giúp cho Nga kiểm soát các nguồn tài nguyên sinh lợi, từ vàng của Sudan đến dầu mỏ của Syria.

"Tôi tin nếu Nga không sử dụng các nhóm lính đánh thuê với quy mô lớn thì họ sẽ không thể đạt được những thành công nhất định", Gabidullin, người từng phụ trách lực lượng đánh thuê 95 ở Syria và đã rời công ty Wagner này vào năm 2019, nói. Ông cho rằng, việc Nga sử dụng lính đánh thuê nhiều hơn do cuộc chiến xâm lược của Putin ở Ukraine đang rơi vào bế tắc.

Trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov nói với CNN rằng, đạo quân của Wagner được tung vào các trận chiến khó khăn nhất, quan trọng nhất ở Ukraine và đóng vai trò lớn trong chiến thắng của Nga ở Mariupol và Kherson.

Một người lính đứng trên cầu Grass Bridge bắc qua sông Dnipro hôm 8/10/2022 ở miền Trung Kyiv, Ukraine. Trong những tuần gần đây, Ukraine đạt được nhiều lợi ích đáng kể ở phía Đông và Nam đất nước, giành lại các khu vực từng bị Nga nắm giữ trong cuộc chiến kéo dài bảy tháng qua. (Ảnh: Ed Ram / Getty Images)

Lộ dần những điểm bất cập

Nhưng trên thực tế, công ty Wagner cũng giống như các lực lượng khác của Nga, đang gặp nhiều khó khăn tại Ukraine. Bảy tháng chiến đấu đã lòi ra ánh sáng về những điểm yếu dẫn đến nhiều thất bại quân sự của Nga ở Ukraine. Những thành công khá khiêm tốn so với mục tiêu đầy tham vọng ban đầu của Putin nay đã phải trả bằng cái giá quá đắt. Nhiều đơn vị tuyến đầu bị tiêu diệt hay bị cắt đứt nguồn cung cấp, đặc biệt là thiếu vắng yếu tố quan trọng: kinh nghiệm chiến đấu!

“Kinh nghiệm chiến trường là yếu tố tiên quyết giúp cho bọn lính đánh thuê tách biệt ra khỏi quân Nga thông thường, thứ còn lại là tiền lương", ông Gabidullin nói với CNN. "Điểm mạnh của Wagner là luôn tìm kiếm những người có dày dạn kinh nghiệm từng trải qua nhiều cuộc chiến tranh".

Sau khi phục vụ với tư cách là sĩ quan cấp dưới của một đơn vị đổ bộ đường không trong những ngày cuối cùng của Liên Xô, ông Gabidullin trở lại quân ngũ và gia nhập công ty Wagner vào năm 2014 tại chiến trường ở miền Đông Ukraine. Ông cho biết, nhiều nhân vật chủ chốt của Wagner đã từng chiến đấu ở vùng Donbass, Syria và có được những kinh nghiệm tác chiến quý giá mà hầu hết binh lính chính quy Nga không có được.

"Họ có nhiều kinh nghiệm chiến đấu hơn nhiều so với binh lính Nga. Quân Nga thường là những người lính trẻ theo hợp đồng và không có kinh nghiệm vì thế không thể giải quyết cuộc chiến mà không có đám lính đánh thuê. Cái gọi là ‘quân đội Nga bất khả chiến bại’ chỉ là một huyền thoại và mớ hổ lốn trên chiến trường. 'Phẩm chất' đó chỉ có ở các đạo quân lính đánh thuê tư nhân mà công ty Wagner là giỏi nhất", ông nói.

Theo Andrii Yusov, người phát ngôn viên của cơ quan tình báo quốc phòng Ukraine chuyên theo dõi hoạt động của công ty Wagner, hiện nay trong tay họ có ít nhất khoảng 5,000 lính đánh thuê đang hoạt động cùng với quân Nga ở Ukraine. Một nguồn tin tình báo của Pháp cũng đồng ý như thế và lưu ý một số chiến binh của Wagner đã rời lục địa châu Phi để đến tham gia chiến đấu Ukraine. Bộ Quốc phòng Ukraine nhận định rằng, Điện Kremlin ngày càng phải dựa vào đám chiến binh đánh thuê này ở tuyến đầu.

Thường bị đẩy vào các hoạt động sinh tử bí mật, công ty Wagner phải gánh chịu rất nhiều thương vong, nhưng con số lính bị tử vong hoàn toàn bị che giấu. Gabidullin tiết lộ, "Wagner chiến đấu chỉ có một nguyên tắc: 'đổi an ninh hòa bình cho Nga lấy đôla Mỹ'. Những người lính đánh thuê có thể được trả lương đến 5,000 đô la Mỹ mỗi tháng. Họ được thưởng, tất cả đều bằng đôla Mỹ cho mỗi xe tăng hoặc đơn vị Ukraine bị tiêu diệt.

Đoạn phim do đám lính đánh thuê ghi hình vào tháng 8/22 được Bộ Quốc phòng Ukraine chuyển cho CNN, cho thấy những tên lính đánh thuê phàn nàn về việc thiếu áo giáp và nón sắt bảo vệ. Trong một video khác, một tên khác nói, đơn vị của hắn được lệnh tấn công các vị trí của quân Ukraine, nhưng khổ nổi, chẳng có ai còn đạn cả.

Người dân Kyiv tràn xuống đường ở một con phố mua sắm sầm uất vào ngày 8/10/ 2022. (Ảnh: Ed Ram / Getty Images)

"Bí mật bị bật mí"

Một hành động chưa từng có, nay mới xảy ra, đó là công ty Wagner đang tuyển dụng công khai lính đánh thuê, vì bị tổn thất quân số quá nhiều trên chiến trường. Các quảng cáo tuyển mộ lính đánh thuê xuất hiện lên nhiều nơi được tô điểm bằng số điện thoại và hình ảnh các chiến binh trong bộ đồ ngụy trang với khẩu hiệu "Orchestra W Awaits You". Một số thông tin bí mật của công ty này dần được phô bày ra trước dư luận. Ngay cả tay thân cận của Putin, Yevgeny Prigozhin cuối cùng cũng thừa nhận vai trò nắm giữ công ty Wagner vào cuối tháng Chín sau nhiều lần lên tiếng phủ nhận.

Quảng cáo tuyển mộ lính đánh thuê lan truyền cả trên mạng xã hội và trực tuyến. Một nơi tuyển dụng được CNN liên lạc đưa ra mức lương tháng "ít nhất 240,000 rúp" (khoảng 4,000 USD) với thời gian công tác bốn tháng. Công ty Wagner không nhận người bị ung thư, viêm gan C, lạm dụng chất kích thích và một số tật bệnh khác. Trái ngược với hình ảnh trước đây vốn là một tổ chức gồm lính tinh nhuệ, các tân binh mới giờ đây không cần kinh nghiệm tác chiến cần thiết.

Vào tháng 9/22, một video đã xuất hiện, cho thấy ông Prigozhin tuyển mộ cả tù nhân từ các nhà tù Nga với lời hứa sẽ được khoan hồng sau 6 tháng chiến đấu ở Ukraine. Sự thay đổi mới này "không thể tưởng tượng được" đối với công ty tư nhân chuyên tuyển mộ lính đánh thuê từng được xem là một trong những "vũ khí chuyên nghiệp nhất" trong kho vũ khí của Điện Kremlin.

Công tố viên Ukraine Yuriy Belousov có nói với CNN: "Công ty Wagner sẵn sàng tuyển mộ bất cứ ai. Không còn tiêu chuẩn cho tính cách chuyên nghiệp nữa!". Ông lo ngại việc tuyển mộ lỏng lẻo này sẽ khiến cho quy mô gây ra tội ác chiến tranh của đám lính đánh thuê này sẽ gia tăng. Ông Gabidullin nói rằng, người có tiền án phạm pháp vẫn được tuyển chọn. Bản thân ông từng phải ngồi tù ba năm vì tội giết người và còn nhiều tên chỉ huy nổi tiếng của công ty Wagner này cũng từng bóc lịch nhiều năm trong tù.

Một vấn đề lớn nữa là sự bất mãn trong hàng ngũ bọn lính ô hợp này. Đây là nguy cơ lớn, vì đối với một nhóm hoàn toàn lệ thuộc vào sự hấp dẫn của tiền lương và công việc, sự hài lòng là rất quan trọng. Việc hạ thấp tiêu chuẩn tuyển mộ của Wagner sẽ dẫn đến tình trạng mất tinh thần chiến đấu khi số lượng "quân nhân chuyên nghiệp" của Nga bị giảm, do tâm lý ham tiền lương cao với cùng một công việc: giết người.

*** Tham khảo thêm về công ty Wagner ở đây:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Wagner_Group