Theo như sự bỏ nhiệm luật sư đặc biệt xem xét số hồ sơ được thu giữ tại Mar-a-Lago vào tháng trước, sau khi ṭa liên bang vào thứ 5 phản đối yêu cầu của Bộ Tư pháp được phép tiếp tục phần quan trọng của cuộc điều tra việc cựu Tổng thống giải quyết hồ sơ mật của chính phủ.
Thẩm phán Aileen M. Cannon bổ nhiệm ứng cử viên được các luật sư của ông Trump đề cử và được Bộ Tư pháp chấp thuận – thẩm phán toà liên bang quận Đông New York hồi hưu Raymond J. Dearie – làm trọng tài độc lập xem xét hơn 11.000 hồ sơ. Án lệnh yêu cầu ông Dearie hoàn tất thẩm tra vào ngày 30 tháng 11, ngắn hơn so với đề nghị 90 ngày từ phía Trump, nhưng kéo dài sau bầu cử giữa kỳ.
Cannon đứng về phía Bộ Tư pháp, yêu cầu Donald Trump trả toàn bộ chi phí liên quan đến luật sư đặc biệt.
Trong quyết định dài 10 trang, Thẩm phán Cannon từ chối nhấc bỏ bất cứ phần nào trong án lệnh được bà ban hành vào tuần trước, trong đó cấm Bộ Tư pháp sử dụng bất cứ tài liệu nào, kể cả khoảng 100 tài liệu được đánh dấu mật, cho mục đích điều tra cho đến khi luật sư đặc biệt hoàn tất thẩm tra.
Trong án lệnh vào thứ 5, Cannon cho biết, bà không được thuyết phục bởi lập luận của chính phủ rằng, Trump “không thể có lợi ích sở hữu” đối với tài liệu mật mà ông ta đem về Mar-a-Lago, hay “không có tuyên bố đặc quyền đối với bất cứ tài liệu nào trong số này.”
Toà cũng lưu ư, chính phủ khó có thể “chịu tổn thất không khắc phục được” nếu cuộc điều tra ông Trump cất giữ tài liệu mật bị tŕ hoăn do thủ tục luật sư đặc biệt.
Phán quyết của toà là bước ngoặc mới nhất trong cuộc chiến giữa Bộ Tư pháp và các luật sư của ông Trump về việc liệu nên có một luật sư đặc biệt xem xét tài liệu thu hồi được từ dinh thự của cựu Tổng thống vào tháng trước hay không.
Cannon vào tuần trước đứng về phía ông Trump, ra án lệnh bổ nhiệm luật sư đặc biệt, và trong một quyết định bất thường, cấm công tố tạm thời không được sử dụng hồ sơ “cho mục đích điều tra.” Nhưng bà cho phép chính phủ tiếp tục sử dụng tài liệu để đánh giá nguy cơ an ninh quốc gia và xem xét mức độ bí mật của hồ sơ.
Vài ngày sau, Bộ Tư pháp đệ thỉnh nguyện yêu cầu Cannon tạm ngưng một số phần trong án lệnh, để FBI được phép tiếp tục điều tra những vấn đề liên quan đến khoảng 100 tài liệu được đánh dấu mật hay tuyệt mật thu giữ được từ Mar-a-Lago. DOJ cho rằng, cuộc điều tra h́nh sự của FBI “liên quan mật thiết” với đánh giá an ninh quốc gia mà Toà tin có thể tiếp tục.
Quyết định của Thẩm phán sẽ đẩy Bộ Tư pháp kháng án lên Toà kháng án khu vực 11 ở Atlanta, yêu cầu lệnh khẩn cấp tạm ngưng phán quyết của toà cấp dưới.
Trên thực tế, chính phủ đă t́m cách nhượng bộ, chấp thuận quyết định bổ nhiệm luật sư đặc biệt, và tạm thời cấm FBI và công tố sử dụng phần lớn tài liệu và các hồ sơ khác được thu hồi từ Mar-a-Lago. Đổi lại, Bộ Tư pháp yêu cầu Thẩm phán Cannon cho phép các nhà điều tra tiếp tục làm việc những hồ sơ được đánh dấu mật.
Luật sư của Bộ Tư pháp đặc biệt nhấn mạnh đến gần 50 b́a hồ sơ trống được đánh dấu mật. Bộ Tư pháp cho rằng, FBI cần điều tra những ǵ xảy ra đối với nội dung bên trong những b́a hồ sơ trống này, để cộng đồng t́nh báo có thể xác định được liệu an ninh quốc gia có bị ảnh hưởng hay không.
Bộ Tư pháp cũng lập luận, việc cấm các nhà điều tra sử dụng tài liệu mật thu hồi được vào tháng 8 cho đến khi luật sư đặc biệt xem xét chúng, Thẩm phán có thể gây thiệt hại an ninh quốc gia bằng việc ngăn cản khả năng Bộ Tư pháp thu hồi bất cứ tài liệu mật nào có thể vẫn c̣n ngoài kia.
Cấm FBI sử dụng tài liệu mật trong cuộc điều tra “có thể ngăn cản nỗ lực xác định sự tồn tại của bất cứ hồ sơ mật nào chưa được lưu giữ hợp lư, và như vậy sẽ gây ra rủi ro cho an ninh quốc gia,” hồ sơ ghi. Đây là lần đầu tiên Bộ Tư pháp gợi ư trong hồ sơ toà rằng có thể c̣n tài liệu mật không an toàn mà họ chưa phát giác ra.
Luật sư an ninh quốc gia Mark Zaid cho rằng, ông khá ngạc nhiên khi Thẩm phán Cannon bác bỏ những lo ngại của Bộ Tư pháp về việc thu hồi tài liệu mật.
Văn pḥng Giám đốc T́nh báo Quốc gia cho biết, sau án lệnh của Cannon, họ ngưng đánh giá nguy cơ an ninh quốc gia và xem xét mức độ bí mật của hồ sơ này. Hương Giang