Tòa án ở New Mexico buộc ủy viên quận hạt phải rời khỏi chức vụ do tham gia vụ bạo động 6 tháng Giêng

[trungthuc]

Một chánh án ở tiểu bang New Mexico hôm nay, thứ Ba, 6/9/22, ra lệnh cho một ủy viên quận hạt, đã từng bị kết tội tham gia vụ bạo loạn 6 tháng Giêng tại tòa nhà Quốc Hội Mỹ, phải rời khỏi chức vụ, theo Tu Chính Án thứ 14. Phán quyết này đã cho thấy, lần đầu tiên từ hơn một thế kỷ nay có một giới chức công quyền bị cấm không được tiếp tục giữ chức vụ theo điều khoản của Hiến Pháp về chống nổi loạn, theo bản tin của tờ báo New York Times.

Phán quyết của Chánh Án Francis J. Mathew ở New Mexico tuyên bố, "cuộc tấn công vào tòa nhà Quốc Hội là một cuộc khởi loạn và buộc ông Couy Griffin, một ủy viên tại Otero County ở tiểu bang này, cũng là người đồng sáng lập tổ chức ủng hộ cựu Tổng Thống Donald Trump, có tên "Cowboys for Trump", không được giữ bất cứ chức vụ nào trong cơ quan chính phủ". Ông Griffin hồi đầu năm nay đã bị kết tội xâm nhập bất hợp pháp khi phá rào cản bên ngoài tòa nhà Quốc Hội vào thời gian xảy ra cuộc tấn công bạo loạn này. Ọng bị kết án tù 14 ngày và 1 năm quản thúc tại gia.

Ông Couy Griffin cỡi ngựa ở thành phố New York đầu tháng 5/2020. (Hình minh họa: Jeenah Moon/Getty Images)

Phán quyết của vị Chánh Án Mathew đã gây ra sự chú ý cho nhiều người trên khắp nước Mỹ từng kêu gọi phải sử dụng Tu Chính Án thứ 14 để ông Trump cùng các giới chức dân cử từng hợp tác với ông để thay đổi kết quả bầu cử Tổng thống năm 2020 từ nay không được phép giữ bất cứ chức vụ lớn nhỏ gì trong chính phủ.

Trong phán quyết này, Chánh Án Mathew viết rằng, cuộc bạo loạn hôm 6 tháng Giêng, 2021 không chỉ là cuộc bạo động của đám đông hung hãn diễn ra ngày hôm đó, mà còn là "những hành động có chuẩn bị kế hoạch, huy động nhiều người tham dự và xúi giục họ để đưa đến cuộc bạo loạn".

Chánh Án Mathew kết luận, "Ông Griffin bị tước đi quyền phục vụ trong chính quyền theo như quy định của Hiến Pháp".

Một tòa kháng án hồi tháng Năm cũng có phán quyết rằng, những người tham gia vào cuộc nổi loạn chống lại chính phủ Mỹ có thể bị cấm không được giữ chức vụ trong chính quyền. Tuy nhiên, cá nhân bị nhắm tới trong vụ kiện này, cựu Dân biểu Madison Cawthorn (Cộng Hòa-North Carolina) đã bị thất cử trong cuộc bầu sơ bộ, do vậy trường hợp này coi như đã đóng lại.

Lần sau cùng Tu Chính Án thứ 14 được sử dụng đến là khi Quốc Hội Mỹ từ chối không công nhận một dân biểu bị cáo buộc là trợ giúp cho phát xít Đức trong thời Đệ Nhất Thế Chiến.