Năm 2003 lần đầu tiên bệnh đậu mùa khỉ bùng phát tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) điều tra nguồn lây từ động vật hoang dă, cách ly các ca nhiễm và tiêm chủng cho người dân.
Đậu mùa khỉ là một căn bệnh hiếm gặp, thường tập trung ở khu vực Trung và Tây Phi, lây lan cho những người từng đến đây du lịch. Tuy nhiên, từ tháng 5, Mỹ và châu Âu đă phát hiện ít nhất 90 ca đậu mùa khỉ, khiến các chuyên gia lo ngại, ráo riết chạy đua điều tra về nguồn lây.
Đây không phải lần đầu tiên đậu mùa khỉ bùng phát tại Mỹ. Năm 2003, nước này từng đối phó với đợt dịch khiến hàng chục người nhiễm bệnh.
Tháng 7/2003, CDC Mỹ được báo cáo về 71 ca mắc đậu mùa khỉ bất thường. Các bệnh nhân đến từ nhiều bang như Wisconsin, Indiana, Illinois, Missouri, Kansas và Ohio. "Phần lớn bệnh nhân từng tiếp xúc với chó đồng cỏ được nuôi nhốt hoặc người đă mắc đậu mùa khỉ", theo trang web lưu trữ của CDC.
Các ca nhiễm virus từ chó đồng cỏ đều sinh sống tại Illinois. CDC cho biết những con chó này lây bệnh từ chuột khổng lồ Gambian và loại chuột sóc có nguồn gốc ở Ghana, được nhập khẩu và phân phối tại Mỹ.
Sau các cuộc điều tra, CDC kết luận đợt dịch đậu mùa khỉ bùng phát là do một lô hàng cầy thảo nguyên nhập khẩu nhiễm virus, giao phối với các con khỏe mạnh khác, sau đó lây cho người ở các môi trường khác nhau.
"Nguyên nhân gây ra đợt bùng phát là do lượng động vật hoang dă nhiễm hoặc nghi nhiễm đậu mùa khỉ được nhập khẩu ồ ạt, chuyển đến các nhà phân phối và người tiêu dùng ở mọi nơi (từ cửa hàng thú cưng, mua bán trao tay hoặc trung tâm động vật hoang dă). Mọi thứ xảy ra trước khi các bang kịp kích hoạt biện pháp pḥng ngừa có hiệu quả", CDC nhận định.
H́nh ảnh dưới kính hiển vi của virus đậu mùa khỉ. Ảnh: CDC
CDC đă ra lệnh cách ly một số gia đ́nh có người bị đậu mùa khỉ. Cơ quan cũng phối hợp với Cục Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) ban hành quy định cấm nhập khẩu các loài gặm nhấm như cầy thảo nguyên.
CDC khuyến nghị an tử cho tất cả loài gặm nhấm từng tiếp xúc với lô hàng cầy nhiễm virus. "Những con vật này được coi là có nguy cơ lây nhiễm cho động vật khác và cả con người", cơ quan cho biết.
Bác sĩ đă sử dụng vaccine đậu mùa để ngăn chặn bệnh lây lan xa hơn. Bệnh đậu mùa nghiêm trọng hơn đậu mùa khỉ, nhưng cả hai có triệu chứng tương tự nhau. Đến tháng 6/2003, ít nhất 30 người đă được tiêm chủng, gồm 28 người lớn và hai trẻ em.
Vaccine được tiêm trước hoặc sau khi phơi nhiễm virus. Theo CDC, không bệnh nhân nào chuyển nặng hoặc nghiêm trọng sau khi tiêm pḥng.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện virus đă xuất hiện tại 12 quốc gia, bao gồm Anh, Bồ Đào Nha, Thụy Điển, Italy, Tây Ban Nha, Pháp, Bỉ, Đức, Mỹ, Canada và Australia. WHO cho biết các đợt bùng phát gần đây là tương đối hiếm gặp, bởi đậu mùa khỉ đang lây lan tại quốc gia nơi virus không lưu hành thường xuyên trước đây. Các nhà khoa học đang t́m cách hiểu rơ về nguồn gốc ca nhiễm, để xem virus có thay đổi về mặt di truyền hay không.
WHO lo ngại số ca mắc sẽ tăng lên khi người dân tụ tập, tham gia các lễ hội, tiệc tùng vào kỳ nghỉ hè sắp tới.