Ba Lan đă cảnh báo phương Tây nhiều năm rằng Nga lên kế hoạch khôi phục cán cân quyền lực ở châu Âu theo hướng có lợi cho ḿnh, với cuộc chiến của Nga ở Ukraine đang diễn ra ngay trước cửa nhà, Ba Lan cũng đang nín thở chờ đợi.

Hơn 1,7 triệu người tỵ nạn Ukraine đă chạy sang Ba Lan kể từ khi cuộc xâm lược của Nga nổ ra
Họ cảm thấy dễ bị nguy hiểm trên cả hai mặt trận khi con số người tị nạn tăng lên và một căn cứ quân sự gần biên giới với Ukraine bị tấn công.
Là nước phản ứng đầu tiên với một trong những cuộc khủng hoảng tị nạn lớn nhất châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai, hơn 1,7 triệu người Ukraine đă chọn chạy sang Ba Lan, theo số liệu mới nhất của Liên Hợp Quốc.
Một số người đi tiếp sang nước khác, nhưng hầu hết chọn ở lại do sự gần gũi về văn hóa, ngôn ngữ hoặc gia đ́nh. Hệ quả là, số liệu dân số đă tăng lên 15% ở thủ đô Warsaw của Ba Lan trong hơn hai tuần qua.
Về mặt an ninh, chuông báo động cũng đang vang lên. Cuối tuần qua, Nga ném bom căn cứ quân sự của Ukraine ở Yavoriv, chỉ cách biên giới Ba Lan 16 km (10 dặm).
Ba Lan đă cảnh báo phương Tây nhiều năm rằng Nga lên kế hoạch khôi phục cán cân quyền lực ở châu Âu theo hướng có lợi cho ḿnh. Các nhà lănh đạo Ba Lan đă bị sa thải như những nhà báo động tại thời điểm đó. Nhưng giờ đây không c̣n như vậy nữa.
Thứ Hai (14/03), Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki nói rằng binh lính Ukraine cần và xứng đáng được sự trợ giúp của phương Tây. Họ đang chiến đấu không chỉ cho tự do của chính họ, ông khẳng định, mà c̣n cho tự do các nước láng giềng của họ ở Đông Âu.
Ông cũng miêu tả cuộc công kích dữ dội của Tổng thống Nga Vladimir Putin là một phần có tính toán cho kế hoạch địa chính trị của ông ta.
Quan hệ mật thiết của Ba Lan với phương Tây
Từng bị một số quốc gia Nato xếp ngoài ŕa như là một nước ghét Nga (Russophobe) thời hậu cộng sản, Ba Lan giờ đây trở thành trọng tâm ở sườn phía đông của liên minh này. Mắt xích mạnh nhất hiện nay liên kết phương Tây với Ukraine.
Hầu hết các đoàn xe vũ khí được phương Tây gửi sang giúp quân đội Ukraine đều đi qua ngả Ba Lan. Hôm thứ Bảy (12/3), Moscow tuyên bố những đoàn xe này là "mục tiêu quân sự hợp pháp" bên trong Ukraine.
Nhưng người Ba Lan có tin rằng Điện Kremlin sẽ tấn công đất nước của họ - một thành viên của Liên minh châu Âu - và, quan trọng hơn trong trường hợp này là Nato?
Điều khoản của liên minh pḥng thủ phương Tây nói rằng một cuộc tấn công chống lại một trong các quốc gia của nó sẽ được xem là một cuộc tấn công chống lại tất cả.
Điều đó có nghĩa là một cuộc đối đầu giữa hai cường quốc hạt nhân toàn cầu - Nga và Mỹ - điều mà phương Tây muốn tránh. Moscow cũng hy vọng vậy.

Thị trưởng thành phố Warsaw Rafal Trzaskowski kêu gọi thêm sự hỗ trợ từ quốc tế (ảnh tư liệu)
Thị trưởng của Warsaw và là một nhân vật chính trị nổi tiếng, Rafal Trzaskowski, nói với tôi rằng đất nước của ông không hoảng sợ, nhưng người dân đă đang bắt đầu đặt câu hỏi - đặc biệt là sau khi cuộc tấn công tên lửa của Nga gần biên giới Ba Lan, và việc Nato nói về Nga có thể lên kế hoạch tấn công bằng vũ khí hóa học.
Thị trưởng nhấn mạnh cũng cần phải làm điều ǵ đó khẩn cấp về cuộc khủng hoảng người tị nạn.
Ông cho biết một trong những mục tiêu của Tổng thống Putin là chia rẽ, và do đó làm suy yếu phương Tây.
"Putin lấy làm vui khi sử dụng tin giả, các chiến dịch thông tin sai lệch hay một cuộc khủng hoảng tị nạn," ông Trzaskowski lập luận và cảnh báo rằng "nếu số người tị nạn tiếp tục gia tăng, hệ thống ở Ba Lan sẽ sụp đổ."
Ông kêu gọi thêm sự trợ giúp quốc tế - từ EU và LHQ - về sự giúp đỡ thiết thực, trợ giúp tài chính và nhà cửa cho người tị nạn ở các nước khác.
Brussels nói rằng người dân Ukraine được chào đón trong toàn khối. Họ cũng cam kết tài trợ cho Ba Lan.
Nhưng chính quyền ở đây cho biết điều đó là không đủ. Ủy ban châu Âu tỏ ra rụt rè về việc đề cập con số chính xác.
Thị trưởng Trzaskowski cũng kêu gọi Vương quốc Anh "từ bỏ lằn ranh đỏ của ḿnh" và cho phép người tị nạn Ukraine vào Anh dễ dàng hơn.
Có thể nói, quá khứ đau thương của Ba Lan khiến cho nước này lo lắng hơn nhiều về tương lai.
Việc người tị nạn Ukraine đến đây đă gợi lại kư ức của đất nước về chiến tranh, sau hàng thập niên bị Liên Xô chiếm đóng.
Tuần này, tại Warsaw, tôi gặp Kristina - một người hưu trí Ba Lan và bạn của bà, đang bận rộn làm những ruy băng của sự đoàn kết với màu cờ Ukraine.
"Tôi quá nghèo để có thể cho tiền và quá già để cầm súng," Kristina giải thích, "do đó tôi làm những ǵ có thể cho người tị nạn. Một phần bởi v́ tôi lo sợ cho ngày mai của chính ḿnh."