12/22
Giải thưởng Lenin đă chấm dứt cùng Liên Xô và huân huy chương mang tên Lenin mà Đảng Cộng sản Nga trao cho một số lănh đạo nước ngoài ở Việt Nam và Cuba "không mang tính nhà nước" của Nga, theo một biên tập viên BBC News Tiếng Nga.
Giải thưởng đó cũng không liên quan ǵ đến Giải thưởng Ḥa b́nh Lenin của Liên Xô cũ.
Tuy thế, việc Đảng Cộng sản Nga tặng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2021 và Chủ tịch Raul Castro năm 2019, nhiều năm sau khi Liên Xô đă tan ră, được báo chí hai nước này đặc biệt quan tâm.
Giải này là giải thưởng nào?
Tin từ Việt Nam cho hay hôm 15/12/2021, TBT Nguyễn Phú Trọng được một quan chức Đảng Cộng sản Liên bang Nga (không cầm quyền) trao tặng Giải thưởng Lenin tại Hà Nội.
Các báo Việt Nam viết:
“Việc Đảng Cộng sản Liên bang Nga trao tặng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng giải thưởng cao quư này nhân dịp 150 năm kỷ niệm ngày sinh của Lênin thể hiện sự trân trọng và ghi nhận đối với những đóng góp xuất sắc của Tổng bí thư – nhà hoạt động chính trị lỗi lạc, được đánh giá cao tại Nga và trên thế giới, trong việc phấn đấu v́ công bằng, nhân văn và tiến bộ xă hội; v́ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xă hội và nghiên cứu làm phong phú lư luận và thực tiễn cho việc phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, cũng như những nỗ lực không ngừng nhằm củng cố quan hệ hữu nghị Việt Nam – Liên bang Nga.”
Truyền thông Việt Nam cũng nói, đây là “giải thưởng cao quư nhất của Đảng Cộng sản Liên bang Nga và Đảng Cộng sản Liên Xô (cũ)”.
Người trao giải là ông Leonid Kalashnikov, Phó chủ tịch Đảng CSLB Nga, và có chức Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề về khối Cộng đồng các quốc gia độc lập, Liên kết Á-Âu và kiều bào của Viện Duma Quốc gia Nga.
Tuy thế, có vẻ như đây không phải là giải thưởng của nhà nước Nga hiện nay, như một biên tập viên BBC News Tiếng Nga tại London giải thích.
Nguồn tin này cho hay đúng là Liên Xô cũ từng trao tặng hàng năm giải thưởng Ḥa b́nh Lenin (Lenin Peace Prize) cho các nhân vật nổi tiếng trên thế giới và tại chính Liê Xô.
Nhưng giải thưởng đó đă chấm dứt sau khi Liên Xô sụp đổ đúng 30 năm trước.
Hiện nay, “giải thưởng Lenin” là giải Đảng Cộng sản Liên bang Nga tự nhận là có quyền trao tặng, chứ không phải là giải thưởng “chính thức của nhà nước Nga”, theo biên tập viên nói trên.
Nó giống như “mọi hội đoàn tư nhân có quyền tặng huân huy chương riêng của họ cho ai họ muốn”, nhưng không được lưu lại ở các hồ sơ tặng thưởng huân huy chương quốc gia tại Nga.
Biên tập viên ban Tiếng Nga của BBC cũng nói thực ra, v́ Đảng Cộng sản ngày nay không c̣n cầm quyền, việc đảng này làm ǵ ở nước ngoài ít được người dân Nga chú ư.
Được biết, Giải Lenin của Đảng CSLB Nga từng được trao cho Đại tướng Cuba Raul Castro năm 2019, với những đóng góp tương tự như TBT Trọng cho “sự nghiệp xă hội chủ nghĩa”, theo báo chí Cuba.
Các giải thưởng chính thức tại Nga hiện có những ǵ?
Theo các báo Nga, giải thưởng cao quư nhất hiện nay của nước này là “Giải thưởng Quốc gia của Liên bang Nga” (The State Prize of the Russian Federation).
Có truyền thống của Giải thưởng Quốc gia Liên Xô (có từ 1967), giải hiện nay có trị giá rất lớn về tài chính: 5 triệu ruble, bằng 180 ngh́n USD.
Tuy thế, từ năm 2004, thời Tổng thống Vladimir Putin, nước Nga giảm con số người được trao tặng giải này hàng năm từ 20 xuống c̣n tám.
Giải này cũng không c̣n được trao tặng cho chính trị gia mà chỉ ghi nhận công trạng ở một trong ba hạng mục: khoa học, văn hóa nghệ thuật, và từ thiện.
Tổng thống Nga đích thân trao giải này vào ngày 12/06 hàng năm là Ngày nước Nga.
Đứng thứ nh́ về uy tín là giải thưởng và huân chương Anh hùng Liên bang Nga, “hậu thân” của Anh hùng Liên Xô, có từ 1934.
Theo nhà báo Alexey Timofeychev viết trên trang Russia Beyond th́ người đầu tiên được giải Anh hùng Liên Xô là nhà du hành vũ trụ Sergei Krikalev.
Năm 2017, một phi hành gia thế hệ sau của Nga, Alexei Ovchinin được trao huân chương Anh hùng Liên bang Nga v́ công việc nghiên cứu của ông trên trạm Không gian Quốc tế.
Huân chương của Chính thống giáo, quốc đạo của Nga hiện nay, cũng được xem là giải thưởng cao quư, có thể cho là đứng thứ ba, sau hai giải thưởng nói trên.
Đó là Huân chương Thánh Tông đồ Andrei (Order of St. Andrew the Apostle), theo ông Timofeychev.
Từng có ở thế kỷ 17, huân chương này bị xóa thời Liên Xô nhưng được Tổng thống Boris Yeltsin phục hồi năm 1998.
Hiện nay Giáo hội Chính thống Nga trao huân chương Thánh Andrei, với sự ủng hộ của chính quyền Putin.
Bản thân ông Putin thường dự các thánh lễ quốc gia do Giáo hội tổ chức và luôn mời các chức sắc của Giáo hội Chính thống cùng các giáo hội khác dự những ngày lễ quốc gia ở Nga.
Giải thưởng Lenin thời Liên Xô giá trị thế nào?
Hiện không có tài liệu nào ở Nga xác nhận “giải thưởng Lenin” của Đảng CS LB Nga tặng cho lănh đạo nước ngoài được công nhận là sự tiếp nối của Giải Ḥa b́nh Lenin thời Liên Xô, như một số báo Việt Nam đăng.
Giải thưởng Lenin của Liên Xô từng có uy tín cao trong giới hoạt động cánh tả ở châu Âu, Mỹ Latin, châu Phi và ở ngay tại Liên Xô cũ.
Khi Vladimir Lenin c̣n sống, ông không cho phép đặt giải thưởng, huy chương mang tên ḿnh.
Sau khi Lenin qua đời và Stalin lên thay, ông ta lập ra giải thưởng mang tên ḿnh và tự tay ông tặng cho những người được chọn.
Lenin talking to Zagorsky
Lenin nói chuyện với Vladimir Zagorsky, Bí thư Moscow năm 1919. Một thời gian ngắn sau đó, ông Zagorsky bị phe chống lại bắn chết ở tuổi 36. Tổng thống Putin ngày nay không thích giai đoạn đẫm máu ở Nga sau 1917
Tuy nhiên, sau khi các tội ác của chế độ Stalin bị lôi ra ánh sáng sau Đại hội XX Đảng CS Liên Xô, lănh tụ Nikita Khrushchev xóa giải thưởng Stalin.
Đến năm 1956, ông Khrushchev cho mở giải thưởng mang tên Lenin, trị giá 10 ngh́n ruble hồi đó, bằng 9000 USD.
Trong số các nhân vật nổi tiếng quốc tế được trao Giải thưởng Ḥa b́nh Lenin có Fidel Castro, Lázaro Cárdenas, Salvador Allende, Mikis Theodorakis, Seán MacBride, Angela Davis, Pablo Picasso, Oscar Niemeyer, Faiz Ahmad Faiz, Ahmed Ben Bella, Abdul Sattar Edhi, Funmilayo Ransome-Kuti và Nelson Mandela.
Nhà lănh đạo phong trào đấu tranh của người da đen tại CH Nam Phi, Nelson Mandela là một trong số các nhân vật quốc tế cuối cùng được trao giải thưởng của Liên Xô mang tên Lenin.
A sale sign featuring Lenin's portrait in a bathroom showroom
Sau khi Liên Xô tan ră, h́nh ảnh như thế này vẫn có thể t́m thấy ở Belarus nhưng bị thương mại hóa-Lenin trong h́nh quảng cáo bán hạ giá ở một thương xá
Liên Xô trao giải khiếm diện cho ông Mandela năm 1990, khi ông vừa ra khỏi tù nhưng vẫn bị cấm xuất cảnh.
Năm 1999, ông thăm nước Nga ở cương vị tổng thống nhưng không hỏi và cũng không ai nghĩ đến chuyện tặng muộn cho ông giải thưởng đă bị xóa.
Tuy thế, vào năm 2000, đại sứ Nga ở CH Nam Phi đă chuyển giải thưởng cũ này cho ông Mandela để làm kỷ niệm.
Nước Nga ngày nay có cái nh́n không đồng nhất về Lenin, và bản thân Tổng thống Putin cho rằng “vấn đề lớn nhất của Lenin là ông làm cách mạng”.
Trong các phát biểu của ḿnh, ông Putin công khai nuối tiếc sự tồn tại của Liên Xô và buồn phiền v́ nước Nga ngày nay “mất kiểm soát ¼ lănh tổ như thời Liên Xô cũ”, nhưng không mặn mà với ư tưởng phục hồi h́nh ảnh Lenin.
Tổng thống Putin có vẻ hướng về nước Nga thời trước Cách mạng 1917 hơn là ủng hộ giai đoạn nội chiến đẫm máu 1918-1924 ở Nga.
Ông từng nói “cách mạng chỉ tàn phá và không đem lại điều ǵ tốt hơn trước”.
Theo trang Sputnik bản tiếng Việt (tờ báo được hoạt động ở Việt Nam), hồi tháng 7/2021, ông Putin nói: “vai tṛ lănh đạo của Đảng Cộng sản LX là quả ḿn hẹn giờ ở Liên Xô”.
Đây là cách nh́n khác quan điểm của TBT Nguyễn Phú Trọng ở Việt Nam.
Hồi 2017, nhân kỷ niệm Cách mạng Nga 1917, ông phát biểu bày tỏ sự đau xót khi Liên Xô sụp đổ và ca ngợi tư tưởng Cách mạng Tháng 10 Nga ‘măi ngời sáng’, theo các báo Việt Nam.
Theo BBC
|
|