Nghiên cứu từ nhóm chuyên gia tại Israel cho thấy hiệu lực của vaccine Covid-19 không chỉ suy giảm ở người lớn tuổi mà hiện tượng này xuất hiện ở mọi nhóm dân số.
Tại các quốc gia đă tiêm chủng vaccine Covid-19 liều thứ 3, bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, những người cao tuổi, dễ tổn thương khi nhiễm nCoV được ưu tiên tiêm trước. Nguyên nhân là hiệu quả bảo vệ của vaccine Covid-19 trên những người này tạo ra thấp hơn b́nh thường, dễ suy yếu.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới của Israel đă lật ngược lại vấn đề khi phát hiện độ tuổi không quyết định thời gian suy giảm hiệu lực của vaccine Covid-19.
Hiệu lực của vaccine Pfizer giảm đáng kể sau chưa đầy nửa năm
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, do nhóm chuyên gia tại Viện KI, Israel thực hiện.
Nhóm chuyên gia sử dụng dữ liệu do Maccabi Health Services cung cấp với quy mô lên tới 1,3 triệu hồ sơ. Họ so sánh tỷ lệ mắc Covid-19 ở những người đă tiêm vaccine, số lần nhập viện liên quan căn bệnh này giữa những người được tiêm chủng ở hai giai đoạn tháng 1-2 và 3-4.
Từ đây, các chuyên gia chỉ ra nguy cơ lây nhiễm nCoV dù đă tiêm vaccine Covid-19 ở người được tiêm sớm cao hơn đáng kể. Nguy cơ nhập viện, trở nặng của những người này cũng cao hơn so với nhóm được tiêm vaccine Pfizer sau đó.
Số ca mắc Covid-19 trên 10.000 người dân đă được tiêm hai liều vaccine Covid-19 lần lượt là tháng 1 (36,5), tháng 2 (33,65), tháng 3 (23,06) và tháng 4 (16,98). Dữ liệu được ghi nhận vào ngày 1/6 đến 27/7.
Với kết quả này, sau khi kiểm soát các yếu tố có thể gây sai số, họ nhận thấy nguy cơ lây nhiễm nCoV ở người được tiêm vaccine vào tháng 1-2 cao gấp 1,51 lần so với nhóm tiêm vào tháng 3-4. Nguy cơ mắc Covid-19 nghiêm trọng, phải nhập viện ở nhóm này cũng cao hơn 2,26 lần. Như vậy, những người đă tiêm hai mũi vaccine Pfizer vào tháng 1-2 có nguy cơ nhiễm nCoV vào tháng 7 cao hơn 51% so với nhóm dân số được tiêm chủng vào tháng 3-4.
Kết quả này phù hợp với nhiều dữ liệu cho thấy các kháng thể tạo ra nhờ vaccine Covid-19 suy giảm đáng kể sau 4-6 tháng.
Vaccine Covid-19 suy giảm ở mọi lứa tuổi
Điều đặc biệt khiến nhóm tác giả của Viện KI chú ư đó là độ tuổi không ảnh hưởng quá tŕnh và thời gian suy giảm hiệu lực của vaccine Pfizer. Nó cũng có nghĩa vaccine Covid-19 sẽ giảm dần hiệu quả trên mọi nhóm dân số, không phải chỉ ở những người lớn tuổi như chúng ta vẫn nghĩ.
TS Barak Mizrahi, thành viên của Viện KI, người dẫn đầu nghiên cứu, nhấn mạnh: “Hiệu quả của vaccine Covid-19 sẽ giảm dần ở tất cả người dân. Nguy cơ lây nhiễm nCoV dù đă tiêm vaccine Covid-19 càng cao hơn ở những người được tiêm sớm. Kết quả của chúng tôi một lần nữa chứng minh các kháng thể của vaccine Covid-19 không tồn tại măi măi”.
Theo TS Mizrahi, càng xa thời gian tiêm liều vaccine Covid-19 cuối cùng, nguy cơ mắc Covid-19 càng cao. Do đó, giới chức nước này quyết định bảo vệ tất cả người dân với chiến lược tiêm nhắc lại thay v́ chỉ một nhóm nhỏ.
Tuy nhiên, nghiên cứu trên cũng c̣n một số hạn chế khi thực hiện trong giai đoạn biến chủng Delta đang bùng phát mạnh. Điều này khiến họ khó có thể kết luận sự suy giảm khả năng bảo vệ của vaccine Pfizer trước các biến chủng nCoV khác như thế nào.
Ngoài ra, những người từng mắc Covid-19 hoặc phải tŕ hoăn tiêm mũi 2 dài hơn thời gian khuyến cáo không tham gia nghiên cứu này. Do đó, nhóm tác giả không thể đánh giá ảnh hưởng của hai yếu tố này với hiệu lực của vaccine Covid-19.
Đặc biệt, các tác giả tự nhận thấy các yếu tố khác biệt về hành vi như đeo khẩu trang, giăn cách xă hội có thể ảnh hưởng kết quả nghiên cứu, song, nó không được loại bỏ khỏi dự án.
Về thời gian có hiệu lực của liều vaccine Covid-19 thứ ba, TS Mizrahi thận trọng cho biết rất khó để đưa ra nhận định. Dữ liệu sơ bộ ban đầu trong các nghiên cứu khác nhau cũng cho thấy kháng thể của vaccine liều 3 bị suy yếu.
Song, vị chuyên gia cũng nhấn mạnh mức độ kháng thể không phải yếu tố duy nhất khi nói đến khả năng miễn dịch. Chúng ta cần theo dơi và xem tỷ lệ ca mắc Covid-19 sau tiêm vaccine có gia tăng hay không trước khi đưa ra các thay đổi hay kết luận về chiến lược tiêm chủng.
Theo The Jerusalem Post, Israel đă ban hành chính sách tiêm mũi vaccine Covid-19 thứ 3 cho tất cả người dân trên 12 tuổi. Điều này trái ngược với nhiều quốc gia cũng như quy định của Tổ chức Y tế Thế giới khi chỉ khuyến cáo tiêm mũi tăng cường cho những người có nguy cơ tổn thương cao. Hơn 4 triệu người dân tại nước này đă được tiêm mũi vaccine Pfizer tăng cường và giới chức y tế tự tin điều này đă giúp giảm đáng kể tỷ lệ lây nhiễm.