8 lý do có thể làm cho bạn bị đau khớp

[trungthuc]

Đau khớp có thể là một sự khó chịu nhẹ chỉ xuất hiện một lần hoặc là một dấu hiệu cho thấy có điều gì đó nghiêm trọng đang xảy ra cho cơ thể của bạn. Dưới đây là một số lý do khiến cho bạn có thể bị đau khớp cũng như thời điểm bạn cần lấy hẹn gặp bác sĩ.

Khớp là gì?

Cấu tạo khớp gối

Khớp là một nơi trong cơ thể có hai hoặc nhiều xương được kết nối với nhau. Bạn có rất nhiều khớp trong cơ thể: từ khớp ngón tay kết nối xương ngón tay tới khớp kết nối xương đùi với xương chậu. Các khớp cũng được tìm thấy ở cột sống, bàn chân và hàm của bạn.

Khớp bao gồm lớp sụn giúp giữ cho các xương kết nối không bị chà sát vào nhau và một mạng lưới dây chằng và gân giữ mọi thứ lại với nhau để cho bạn có thể di chuyển khắp mọi nơi được dể dàng.

Tuy nhiên, giống như bất cứ bộ phận cơ thể nào khác, các khớp có thể bị đau. Bác sĩ David Spinner, một chuyên gia về phục hồi chức năng và vật lý trị liệu tại Bệnh viện Mount Sinai, N.Y., cho biết rằng đau khớp là một trải nghiệm rất phổ biến của con người và hầu như ai cũng có thể bị đau khớp ít nhất một lần trong suốt cuộc đời của họ. Theo bác sĩ Spinner, điều đáng mừng là hầu hết các nguyên nhân lành tính của cơn đau khớp đều sẽ biến mất trong vài tuần lể.

Tất nhiên, một số nguyên nhân cần được chú ý nhiều hơn, trong khi những nguyên nhân khác sẽ tự cải thiện theo thời gian. Dưới đây là một hướng dẫn hữu ích giải thích về một số nguyên nhân phổ biến và đa dạng của đau khớp.

1/ Viêm khớp (arthritis)

(Minh họa)
Bác sĩ Spinner giải thích rằng, nguyên nhân phổ biến nhất của đau khớp là viêm xương khớp (osteoarthritis) tức là sự thoái hóa hao mòn (degenerative wear and tear) của các khớp khi chúng ta già đi. Nói một cách khác, viêm xương khớp xảy ra khi lớp sụn (cartilage) bảo vệ khớp bắt đầu bị mòn, suy thoái, và thường xảy ra cho những người khá lớn tuổi. Tuy nhiên, bị gãy xương hoặc bị chấn thương cũng có thể thúc đẩy sự phát triển của bệnh viêm khớp bất kể tuổi tác; ngoài ra một số nghề nghiệp đòi hỏi về thể chất (physically demanding profession) và các môn thể thao cũng có thể làm tăng nguy cơ bị viêm khớp.

Có những loại viêm khớp khác không có liên quan gì đến sự hao mòn, hoặc tuổi tác. Viêm khớp tự miễn (autoimmune arthritis) có thể xảy ra đến mọi người ở mọi lứa tuổi (ngay cả với trẻ em). Theo Mayo Clinic, viêm khớp dạng thấp (rheumatoic arthritis) xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công lầm các màng mô khỏe mạnh bên trong khớp.

2/ Thương tích (Injuries)

Các chấn thương như bị bong gân (sprain) thường khá rõ ràng và hiển nhiên: khi mà bạn vặn hoặc xoay một bộ phận cơ thể và sau đó khớp xương bị đau thì đó có thể là bị bong gân.

Theo Mayo Clinic, bong gân ở mắt cá chân là tình trạng rất phổ biến, hiện tượng đau và sưng là do dây chằng ở mắt cá chân bị kéo căng quá mức. Một số trường hợp bị bong gân là nhẹ, nhưng những trường hợp khác cần phải được chăm sóc y tế đầy đủ.

3/ Bệnh thống phong, gút (gout)

Theo Mayo Clinic, bệnh thống phong (gút) là tình trạng tích tụ nhiều acid uric, chủ yếu ở các khớp. Bệnh thường phát sinh đột ngột và thông thường chỉ tấn công một khớp, điển hình là ở ngón chân, mắt cá chân hoặc đầu gối.


4/ Viêm bao hoạt dịch (bursitis)

Mayo Clinic cho biết, viêm bao hoạt dịch giống như viêm khớp, nhưng không phải thực sự là do khớp mà là do túi thanh mạc (bursa). Loại túi này được tìm thấy ở nhiều bộ phận chuyển động của cơ thể và hoạt động giống như một tấm đệm giữa các cấu trúc chuyển động này. Giống như mọi bộ phận khác của cơ thể khác, các túi này có thể bị viêm và gây ra rất nhiều đau đớn.

5/ Viêm gân (tendinitis)

Viêm gân là một tình trạng khác có thể gây ra đau khớp nhiều. Theo Mayo Clinic, viêm gân là tình trạng viêm của gân (tendon) tức là sợi dây chằng các cơ (muscle) với xương. Vì các khớp thường được bao quanh bởi và được hỗ trợ bởi các gân nên viêm gân có thể biểu hiện bằng đau khớp. Viêm gân có thể được gây ra bởi các chuyển động lặp đi lặp lại khi chúng ta làm việc hoặc chơi thể thao, chẵng hạn như bị viêm gân khuỷu tay do chơi quần vợt.

6/ Bệnh cúm (Influenza)
Theo Đai học Y khoa Harvard, bệnh cúm có thể khiến cho bạn bị đau nặng ở những vùng cơ thể không phải là khớp, thế nhưng một trong những triệu chứng của bệnh cúm là đau khớp và triệu chứng này rất giống như bị đau cơ.

7/ Bệnh lyme (Lyme disease)
Mặc dù bệnh Lyme hiếm gặp, nhưng theo Trung tâm Kiểm soát Dich bệnh (CDC) thi bệnh này đươc lây truyền qua vết cắn của một số loại bọ ve có thể gây ra đau khớp.

8/ Bệnh thấp khớp cấp tính (rheumatic fever)

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa kỳ, bệnh thấp khớp cấp tính có thể xảy ra nếu nhiễm trùng liên cầu khuẩn (strep infection) không được điều trị, tuy nhiên điều này rất hiếm kh xảy ra, chỉ có khoảng 5% trường hợp nhiễm trùng strep không được điều trị sẽ chuyển sang thành bệnh thấp khớp cấp tính mà thôi.. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến khớp, tim, hệ thần kinh và / hoặc da.

Một số biện pháp khắc phục tại nhà là gì?
Bác sĩ Bryan Little, một chuyên gia về phẫu thuật chỉnh hình tại Trung tâm Y tế Detroit, Michigan, nói rằng một trong những cách hay nhất để giảm đau khớp là nên di chuyển nhiều hơn. Theo ông thì hoạt động thể chất là cách tốt nhất và phổ biến nhất để điều trị đau khớp mà không cần sự điều trị về y tế. Thật vậy, bằng cách tăng cường sự vận động, cho dù đó là đi bộ, bơi lội, chạy bộ hay chơi gôn, bạn sẽ cảm thấy tốt hơn.

Harvard Health Publishing giải thích thêm: khi bạn hạn chế cử động vì nghĩ rằng nó sẽ làm nặng thêm sự viêm khớp thì quả thật bạn đã làm cho các cơ chung quanh khớp trở nên yếu hơn, điều này có thể ảnh hưởng đến dáng đi và tư thế của bạn và làm cho vấn đề đau nhức sẽ trở nên tồi tệ hơn.

Khi nào bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ của thuốc men hay bác sĩ?
Bác sĩ Little lưu ý rằng, có những lúc bạn cần tìm đến sự trợ giúp y tế, đặc biệt nếu cơn đau khớp ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và các hoạt động yêu thích của bạn. Lý do là vì có một số nguyên nhân có thể gây ra đau khớp, từ chấn thương nhẹ đến các vấn đề nghiêm trọng, nên rất khó có thể phân biệt khi nào nên đi khám bác sĩ, khi nào nên dùng thuốc giảm đau và khi nào thì chỉ cần chờ bệnh khỏi là ...đủ.

Tuy nhiên theo bác sĩ Spinner thì may mắn là, mặc dù hầu hết các vấn đề về đau khớp lành tính đều có thể tự giải quyết được, có một vài manh mối có thể giúp bạn biết trong trường hợp nào bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp về y tế. Bác sĩ Spinner dẫn giải thêm, "Nếu cơn đau không cải thiện trong một hoặc hai tuần hay nếu cơn đau dữ dội cản trở hoạt đông bình thường của bạn thì bạn nên đến gặp bác sĩ. Ngoài ra bạn cũng cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu khớp có mẩn đỏ, bị sưng tấy hoặc gây sốt cao".

Đau khớp không phải là điều thú vị, vì có thể ảnh hưởng đến khả năng đi lại của bạn và làm bạn khó nghỉ ngơi vào ban đêm. Tất nhiên, nếu bạn có bất cứ mối quan tâm nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn để xem có thể giải quyết những vấn đề nào khả dĩ giúp cho sức khỏe của bạn đươc tốt hơn.

* Phỏng dịch từ "8 Possible Reasons You Have Joint Pain", Monica Beyer, August 25, 2021