Hệ thống y tế ở Colorado từ chối ghép tạng cho bệnh nhân chưa tiêm vaccine Covid-19 bởi họ có khả năng tử vong cao hơn nếu nhiễm nCoV.
Quy định về cấy ghép tạng của UCHealth, hệ thống quản lư các cơ sở y tế ở Colorado, gây tranh căi hôm 5/10 khi hạ nghị sĩ bang Tim Geitner cho hay họ đă từ chối cấy ghép thận cho một phụ nữ ở Colorado Springs v́ chưa tiêm vaccine Covid-19.
Geitner gọi quyết định này là phân biệt đối xử, chia sẻ lá thư mà bệnh nhân nhận được tuần trước từ trung tâm cấy ghép tạng của UCHealth tại cơ sở y tế Anschutz của đại học Colorado ở thành phố Aurora.
Leilani Lutali, bệnh nhân bị UCHealth từ chối ghép tạng do chưa tiêm vaccine Covid-19. Ảnh: Facebook/Leilani Lutali
Thư cho hay bệnh nhân sẽ được liệt vào trạng thái "chờ xác nhận" trong danh sách chờ cấy ghép và có 30 ngày để tiêm vaccine Covid-19. Nếu từ chối tiêm sẽ bị loại tên khỏi danh sách.
Geitner không nói rơ tên người bệnh, nhưng báo 9News đưa tin đó là Leilani Lutali. Cô bày tỏ cảm giác "bị ép phải đưa ra quyết định khiến ḿnh không thoải mái để được sống". Lutali lo ngại tiêm vaccine ảnh hưởng tới sức khỏe, dù nó đă được chứng minh là an toàn và hiệu quả qua nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng lớn.
Cả cô và người hiến tạng đều phản đối vaccine v́ lư do tôn giáo, do vaccine sử dụng tế bào bào thai trong quá tŕnh phát triển và thử nghiệm. Các ḍng tế bào của bào thai được nuôi cấy trong pḥng thí nghiệm và lấy từ những người phá thai cách đây hàng chục năm.
CBS4 cho hay Lutali và người hiến thận đang t́m cách cấy ghép ở trung tâm y tế khác ngoài Colorado, v́ không t́m được bệnh viện nào ở bang sẽ thực hiện phẫu thuật nếu không tiêm vaccine. Lutali bị suy thận giai đoạn cuối, cần phải lọc máu hoặc ghép tạng để sống sót.
UCHealth từ chối thảo luận cụ thể về bệnh nhân theo luật bảo vệ quyền riêng tư. Nhưng hệ thống y tế này xác nhận đa số những người chờ cấy ghép và hiến tạng phải tiêm vaccine Covid-19, bên cạnh các loại vaccine và yêu cầu khác về sức khỏe. Dan Weaver, phát ngôn viên của UCHealth, cho hay các trung tâm cấy ghép khác ở Mỹ cũng đưa ra chính sách tương tự.
Điều kiện về cấy ghép nội tạng không hề mới. Weaver nhấn mạnh các trung tâm cấy ghép khắp nước Mỹ có thể yêu cầu bệnh nhân tiêm những loại vaccine khác, ngừng hút thuốc, cai rượu hay sử dụng một số loại thuốc để đảm bảo phục hồi tốt sau phẫu thuật và cơ thể không xuất hiện phản ứng thải trừ tạng ghép.
Hơn 100.000 người đang nằm trong danh sách chờ ghép và chỉ một phần nhỏ trong số đó được ghép thận năm 2020. Ước tính mỗi ngày nước Mỹ có 17 người chết khi đang chờ ghép tạng.
Nhiều nghiên cứu cho thấy Covid-19 dễ gây tử vong cho bệnh nhân ghép thận. Weaver cho hay tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân cấy ghép nhiễm nCoV dao động từ 20% tới 30%, cao hơn nhiều so với con số trung b́nh 1,6% ở Mỹ.
"Ghép tạng là loại phẫu thuật cần chăm sóc đặc biệt suốt đời để đảm bảo nội tạng không bị thải trừ dẫn tới biến chứng nghiêm trọng cần phẫu thuật cấy ghép tiếp hoặc tử vong", Weaver cho hay. "Y bác sĩ phải cân nhắc rủi ro sức khỏe ngắn hạn và dài hạn với bệnh nhân trước khi đề nghị ghép tạng". Ông lưu ư người hiến tạng cũng có thể truyền nCoV sang người nhận tạng, đe dọa tính mạng của nạn nhân.
Hiến tạng ở Mỹ được điều phối thông qua tổ chức phi lợi nhuận UNOS điều hành. Phát ngôn viên Anne Passchke cho hay UNOS không đưa ra yêu cầu về liệt kê hay loại bỏ tên của người chờ ghép tạng, v́ vậy các trung tâm cấy ghép như UCHealth "đưa ra quyết định dựa trên đánh giá y tế của bản thân họ".