Câu hỏi chúng tôi nhận được nhiều nhất khi mở cửa hàng
Revo Coffee ở VN:
"Cà phê của bạn có nguyên chất hay không?" Đây không phải một câu hỏi quá khó, dù có lựa chọn nhà cung cấp nào, bạn có thể tự kiểm chứng được, với những dấu hiệu của
cà phê trước-trong-sau khi pha.
Trong kỳ này, tôi sẽ hướng dẫn phân biệt đâu là
cà phê nguyên chất, đâu là
cà phê có trộn bắp/đậu nành/hương liệu… dựa trên những yếu tố:
thể tích, độ mịn, màu sắc và
mùi hương.
I/ DẤU HIỆU NHẬN BIẾT CÀ PHÊ NGUYÊN CHẤT TRƯỚC KHI PHA
1/ Bột cà phê nguyên chất có thể tích lớn hơn bột cà phê trộn
"1kg sắt với 1kg bông g̣n cái nào nặng hơn?" Hẳn ít nhiều chúng ta đă từng nghe qua và bị đánh lừa bởi câu đố này. Tương tự, 1kg ngũ cốc (đậu nành/bắp rang) sẽ nh́n ít hơn so với 1kg cà phê. Điểm khác biệt này bởi khi rang đến nhiệt độ nhất định, cà phê sẽ nở ra và tăng thể tích 1.5-2 lần. Bạn có thể kiểm chứng điều này nếu có 1 gói cà phê nguyên chất và 1 gói cà phê trộn bắp/đậu nành.
2/ Bột cà phê nguyên chất nhẹ, tơi, rời, xốp và mịn
Khi rang lên, cà phê sẽ giảm trọng lượng từ 15-20%. Thêm vào đó, bột cà phê sẽ tơi và rời, có độ xốp nhất định. Trái lại, bột của hạt ngũ cốc thường dính lại, ít tơi bong hơn. Ngoài ra, hạt cà phê rang rất gịn, dễ vỡ và vỡ đều trong cối xay, nên bột cà phê xay ra có độ xốp, mịn tương đối đồng đều. Trái lại bột đậu nành, bột bắp mịn không đồng đều và không có độ tơi xốp như bột cà phê nguyên chất.
Bạn có thể dễ dàng kiểm chứng điều này với một gói cà phê nguyên chất và một gói cà phê trộn ngay tại nhà. Thử nghiệm bằng cách múc 2 muỗng bột từ 2 gói bỏ vào chén nước. Bột cà phê nguyên chất sẽ có xu hướng nổi lên trên, c̣n bột cà phê của hạt ngũ cốc sẽ ch́m xuống nhanh hơn.
3/ Bột cà phê nguyên chất không có màu đen
Cà phê là loại hạt duy nhất, dù rang đến cháy cũng không có màu đen. Tùy theo cấp độ rang, mà bột cà phê nguyên chất sẽ có màu từ nâu nhẹ tới nâu đậm. Hạt bắp rang để độn vào cà phê thường có màu đen đậm. V́ thế người trong nghề đơn giản gọi bắp rang là
"màu". C̣n đậu nành sẽ có màu nâu ngả vàng, không giống
màu nâu đậm của cà phê nguyên chất.
Tùy theo cấp độ rang, cà phê sẽ có màu từ nâu nhạt tới nâu đậm.
4/ Bột cà phê nguyên chất có hương thơm rất dễ chịu. Hương của tự nhiên.
Khi đă quen uống cà phê nguyên chất, bạn sẽ không khó nhận ra hương thơm rất dễ chịu. Những quán cà phê nguyên chất cao cấp một chút sẽ không cần tinh dầu, mà sẽ khiến cho khách thoải mái từ chính hương vị của cà phê. Cà phê nguyên chất nếu được trồng hữu cơ, hái trái chín nữa th́ càng thơm nhiều hơn nữa. Mùi của hương liệu/bột đậu nành sẽ toát lên một mùi hương rất gắt và khó chịu.
Đâu có ǵ hơn tự nhiên chứ. Nhiều người đánh giá cao mùi của hương liệu hóa học là vị họ chưa có dịp ngửi cà phê nguyên chất mà thôi.
Những ǵ thuộc về tự nhiên, luôn dịu nhẹ. Khi đă quen với hương vị tự nhiên, các giác quan của bạn tự động sẽ phát ra tín hiệu "nhợn" khi uống phải cà phê tẩm hương liệu. Và bạn sẽ nhận ra, hương vị của tự nhiên hấp dẫn thế nào.
Như đă nói ở trên, bạn có thể tự kiểm chứng những điều tôi nói ở trên tại nhà. Hiểu về cà phê, bạn sẽ không chỉ cảm thấy an tâm hơn khi uống mà c̣n thấy vui lắm. Bởi chính hương và vị của cà phê ấy.
II/ Dấu hiệu nhận biết cà phê nguyên chất khi đang pha chế
Khi cho vào phin mà chế nước sôi vào, nếu là bột cà phê sẽ nở ra, sủi bọt mạnh, thậm chí trào ra ngoài. C̣n ngược lại, cà phê không nở phồng lên, trái lại c̣n bẹp xuống, có mùi thơm gắt th́ đây chắc chắn là cà phê đă trộn bắp/đậu nành hoặc tẩm hương liệu.
Sở dĩ có điều khác biệt này v́ cà phê được cấu tạo bởi sợ cellulose và rất ít tinh bột. Như trong kỳ trước, tôi có nói là cà phê rất tơi xốp, chứa nhiều khoang không khí bên trong, nên các sợi cellulose bị bẻ găy dưới tác động nhiệt trong quá tŕnh rang. Bột bắp, bột đậu rang chứa rất nhiều tinh bột nên gặp nước sôi trở nên dẻo, dính và xẹp xuống.
III/ Dấu hiệu nhận biết cà phê nguyên chất sau khi pha
1/ Ly cà phê thật sẽ có màu cánh gián
Ly cà phê thật luôn có màu từ cánh gián, màu này sẽ rơ hơn nếu bạn nh́n ly cà phê dưới ánh nắng. Bởi lẽ cà phê là một loại hạt kỳ lạ, dù rang cháy gần thành than, xay ra th́ màu của nước cũng sẽ không đen đậm như thường thấy.
Cà phê rang ở cấp độ nào khi pha ra cũng sẽ có màu nâu, không phải màu đen.
2/ Cà phê nguyên chất không sánh, không "ôm đá"
Như có nhắc đến ở trên, thành phần cà phê có rất nhiều cellulose nên có độ sánh hầu như không đáng kể. Trái lại, nước của bắp và đậu nành rang vốn chứa nhiều tinh bột nên sẽ rất sánh, sánh đến dẻo quẹo. Các bà nội trợ vẫn hay dùng bột bắp trong nhà bếp v́ tính chất này.
"Cà phê ngon là phải sóng sánh, ôm lấy đá", một số người tự hào ḿnh là người sành và cà phê phải bám vào thành ly,
"ôm lấy đá". Nhưng thực chất, đó chỉ toàn là đậu nành rang.
3/ Hương thơm của cà phê nguyên chất là hương của tự nhiên
Nếu là một người có chút kiến thức về nấu ăn/pha chế, bạn sẽ dễ dàng nhận ra sự khác nhau của hương tự nhiên và hương nhân tạo. Hương tự nhiên lúc nào cũng nhẹ nhàng, d́u dịu. C̣n hương nhân tạo th́ gắt, và chỉ cần một lượng ít là có tác dụng nhiều. Cà phê nguyên chất cũng vậy. Thật ra đây là một đặc điểm khó cảm nhận được, nhưng nếu uống quen cà phê nguyên chất, bạn sẽ có cảm giác
"nhợn" ngay từ khi ngửi mùi của cà phê tẩm hương liệu.
4/ Vị của cà phê
– Cà phê nguyên chất khó uống lắm, chua lắm.
– Rang mộc không ai uống đâu, ai cũng thích đắng cả.
– Như con nói th́ bác uống cà phê tẩm hóa chất mấy chục năm nay th́ bác vẫn sống khỏe mạnh đó thôi.
Đó là một vài câu trả lời khi tôi hỏi về việc tại sao không
"rang mộc" mà phải
"tẩm" cà phê. Cà phê có chứa thành phần acid ẩn đằng sau vị đắng trong hạt cà phê. Nếu rang nhẹ th́ cà phê sẽ cảm nhận được vị chua rơ ràng, c̣n rang đậm th́ sẽ khử axit đi. V́ khẩu vị của người Việt thích uống đắng đậm nên các nhà sản xuất thường rang khét hoặc thậm chí là thêm các hóa chất để tăng độ đắng cho cà phê.
Một số người đă quen với
"cà phê bắp", "cà phê đậu nành", "cà phê tẩm" thường bảo cà phê nguyên chất không đậm đà. Tuy nhiên, một khi đă uống quen cà phê nguyên chất bạn sẽ cảm thấy bị
"dội ngược" khi uống lại các loại có
"tẩm trộn".
Cà phê khi đánh lên với đường cũng tạo ra một ít bọt màu nâu nhạt trông rất quyển rũ. Tuy nhiên, một số người tiêu dùng ngộ nhận và yêu cầu về ly cà phê phải thật nhiều bọt mới đẹp. Vậy là để đáp ứng nhu cầu đó,
người bán sẽ cho thêm chất tẩy rửa bề mặt để tạo bọt cho cà phê. Vậy nên bạn cũng cần biết cách phân biệt 2 loại bọt này.
Nếu bọt óng ánh màu cầu vồng, đánh lên đầy cả ly rất lâu tan th́ đó hẳn là bọt xà bông. Bọt cà phê đục và nhanh xẹp xuống lắm.
Trải nghiệm của chính bạn vẫn luôn quan trọng nhất. Hăy thử làm như một số khách hàng của
Revo Coffee: chỉ mua hạt cà phê rang. Cà phê c̣n nguyên hạt th́ sẽ không trộn ǵ rồi. Sau đó bạn xem thử hạt cà phê có bóng, ngửi có mùi bơ hay mùi ǵ lạ khác không? Rồi nhờ xay ra sau đó về tự pha cho ḿnh một ly cà phê. Uống khoảng 1 tháng, th́ tôi tin bạn sẽ có cảm giác
"nhợn" khi quay lại uống cà phê có
"tẩm mùi".
Theo ghiencaphe.com