Ngại Taliban, truyền hình Afghanistan dừng phim sướt mướt

[june04]

Truyền hình Afghanistan dừng phát phim truyền hình tình cảm dài tập và bỏ MC nữ vì e ngại vi phạm luật Hồi giáo mà Taliban áp dụng.

Tolo News, hãng tin truyền hình tư nhân nổi tiếng nhất Afghanistan, đã tự nguyện gỡ bỏ các chương trình ca nhạc và phim truyền hình tình cảm dài tập sau khi Taliban ban hành các chỉ thị mơ hồ rằng truyền thông không được làm trái với luật Hồi giáo hoặc gây tổn hại tới lợi ích quốc gia.

Tolo News đã thay thế các tập phim truyền hình dài tập sướt mướt của Thổ Nhĩ Kỳ bằng một bộ phim khác lấy bối cảnh thời Ottoman cũng của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng nữ diễn viên ăn mặc kín đáo hơn. Saad Mohseni, giám đốc điều hành kiêm chủ tịch Tập đoàn Moby, công ty sở hữu Tolo, cho hay hãng quyết định thay thế các chương trình trên bởi "cho rằng chúng sẽ không được chính quyền mới chấp nhận".

Taliban cho phép các nhà báo từ Pakistan vào Afghanistan tác nghiệp, cũng không cấm truyền thông tiếp tục hoạt động, nhưng yêu cầu họ phải tuân theo quy định của luật Hồi giáo. Các hãng truyền thông khác ở Afghanistan có thể đưa ra quyết định tương tự Tolo để tránh hậu quả.

Cả thế giới đang theo dõi cách Taliban sẽ điều hành đất nước, trong đó cách họ đối xử với truyền thông sẽ là một chỉ số quan trọng, cùng với chính sách về phụ nữ và trẻ em. Trong giai đoạn cai trị Afghanistan năm 1996-2001, Taliban đã thực thi luật Hồi giáo hà khắc, cấm trẻ em gái và phụ nữ đi học, tự do đi lại, đồng thời đàn áp người bất đồng chính kiến.

Sau khi Mỹ và các lực lượng đồng minh tiến vào Afghanistan, số phương tiện truyền thông ở đây gia tăng, phụ nữ cũng đạt được một số bước tiến trong nhiều lĩnh vực xã hội. Nhiều người lo ngại những thành quả này sẽ bị xóa bỏ dưới chế độ mới của Taliban.

Taliban đang cố làm dịu ấn tượng về tính cực đoan của mình, sau khi giành quyền kiểm soát đất nước hôm 15/8. Dấu hiệu đầu tiên là một quan chức Taliban bất ngờ tới trường quay của Tolo News, hai ngày sau khi tiếp quản Kabul và ngồi phỏng vấn cùng Behishta Arghand, MC nữ của Tolo News.

Cùng với hàng trăm đồng nghiệp khác, Arghand đã quyết định rời khỏi Afghanistan sau buổi phỏng vấn và đang ở khu dành cho người tị nạn Afghanistan tại Qatar. Tuy nhiên, cuộc phỏng vấn của cô với quan chức Taliban đã đánh dấu sự thay đổi lớn so với lần đầu cầm quyền của lực lượng này, khi phụ nữ phải che kín thân từ đầu tới chân và bị ném đá tới chết ở nơi công cộng vì ngoại tình hay vì các tội danh khác.

Lần này, Taliban chia sẻ video trẻ em gái đi học ở các tỉnh. Họ cũng tổ chức họp báo sau khi kiểm soát Kabul, trả lời câu hỏi của truyền thông địa phương và quốc tế.

Mohseni cho rằng Taliban đang nhân nhượng truyền thông bởi họ hiểu rằng phải thu phục nhân tâm, phải thuyết phục được các cơ quan chính trị giúp đỡ và củng cố cho quyền lực của mình.

"Truyền thông đóng vai trò quan trọng, nhưng vẫn cần quan sát những gì họ làm với truyền thông trong một hoặc hai tháng tới", Mohseni nói từ Dubai, nơi đặt văn phòng tập đoàn Moby.

Tolo, khởi đầu là một kênh phát thanh năm 2003, nhanh chóng mở rộng sang lĩnh vực truyền hình dưới sự tài trợ của Mỹ. Hãng truyền hình phát sóng bằng tiếng Pashto và Dari có 500 nhân viên và là hãng tin tư nhân nhiều khán giả nhất Afghanistan.

RTA, đài truyền hình quốc gia Afghanistan, cũng rút MC nữ khỏi các chương trình tới khi có thông báo mới. Kênh Zan TV chỉ do phụ nữ điều hành cũng ngừng chiếu chương trình mới.

Tuy nhiên, kênh tin tức tư nhân Ariana vẫn cho MC nữ lên sóng. Tolo duy trì một vài phóng viên và MC nữ. "Chúng tôi phải đảm bảo báo chí Afghanistan vẫn tồn tại vì người dân cần nó", Bilal Sarwary, một nhà báo nổi tiếng ở Afghanistan, nói.

Mohseni từng lo ngại Taliban sẽ không muốn cải thiện hình ảnh khi kiểm soát Kabul. "Nhưng tôi nghĩ, hãy chờ xem. Hãy xem họ sẽ siết kiểm soát tới mức nào", ông nói. "Chắc chắn là họ sẽ đặt ra hạn chế, nhưng câu hỏi là đến mức nào".