Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris thăm Việt Nam trong 3 ngày từ 24-26/8. Chiều nay, Phó Tổng thống Kamala Harris dự lễ khai trương trực tuyến Văn pḥng Trung tâm kiểm soát bệnh tật khu vực và chứng kiến lễ kư hợp đồng thuê đất cho dự án xây dựng Đại sứ quán Mỹ mới. Sau khi những lời tố cáo đích danh Trung Quốc “bắt nạt” láng giềng Biển Đông mà phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đưa ra nhân chuyến công du Đông Nam Á dĩ nhiên đă gặp phản ứng dữ dội từ phía Bắc Kinh.

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris và thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại Văn pḥng chính phủ, tại Hà Nội, Việt Nam, ngày 25/08/2021
Trong lúc bộ Ngoại Giao Trung Quốc ra tuyên bố phản đối, truyền thông nước này được bật đèn xanh để “nă pháo” vào Hoa Kỳ. Bắc Kinh c̣n bị cho là đă gây sức ép đối với Hà Nội ngay trước lúc bà Harris đặt chân xuống thủ đô Việt Nam hôm qua.
Ngay sau phát biểu cứng rắn của phó tổng thống Mỹ tại Singapore vào hôm qua, nêu đích danh Trung Quốc về những hành vi cưỡng ép, hù dọa các láng giềng nhằm áp đặt những yêu sách chủ quyền "quá đáng và phi pháp" ở Biển Đông, báo chí Trung Quốc đă ồ ạt đả kích Hoa Kỳ, cho rằng bà Harris đang t́m cách chia rẽ châu Á, cụ thể là chia rẽ Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
Theo ghi nhận của hăng tin Anh Reuters, trong một bài xă luận công bố hôm nay, 25/08/2021, tờ báo Anh Ngữ China Daily đă cáo buộc Mỹ về ư muốn kềm chế Trung Quốc. Tờ báo chính thống của Trung Quốc cho rằng: “Khi chỉ mặt Trung Quốc để buộc tội “cưỡng ép” và “hù doa”, Harris đă cố t́nh phớt lờ thói đạo đức giả của ḿnh để t́m cách ép buộc và đe dọa các nước trong khu vực, tham gia cùng với Washington trong âm mưu kiềm chế Trung Quốc”.
Đối với tờ báo, bài phát biểu của bà Harris tại Singapore là một cuộc tấn công “vô căn cứ” vào Trung Quốc, và “có vẻ như cam kết duy nhất của Hoa Kỳ đối với Đông Nam Á là những nỗ lực nhằm chia rẽ các quốc gia Đông Nam Á với Trung Quốc”.
Tờ báo dĩ nhiên không nói ǵ về những vụ tàu Trung Quốc ngang nhiên tiến vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, Philippines, Malaysia, các hành vi cản trở của Trung Quốc nhắm vào công việc khai thác dầu khí, hay hoạt động ngư nghiệp của các láng giềng, nhân danh chủ quyền của Bắc Kinh trên hầu như toàn bộ Biển Đông, những yêu sách đă bị một ṭa trọng tài quốc tế coi là “không có cơ sở pháp lư”.
Chính yếu tố “phi pháp” này đă được phó tổng thống Mỹ nhấn mạnh tại Singapore khi bà nhắc lại rằng những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên “phần lớn Biển Đông” đều “trái luật” và đă bị “phán quyết của ṭa trọng tài năm 2016 bác bỏ”, và các hành động của Bắc Kinh tiếp tục phá hoại trật tự dựa trên luật lệ và đe dọa chủ quyền của các quốc gia. Theo bà Harris, Hoa Kỳ “sát cánh cùng các đồng minh và đối tác trước những mối đe dọa đó”.
Phản ứng trước những lời tố cáo cụ thể đó, Bắc Kinh lại nêu ví dụ Afghanistan để tố cáo điều mà họ cho là chính sách ngoại giao ích kỷ của Washington mà các nước khác phải dè chừng. Theo ông Uông Văn Bân, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua, th́ Mỹ chỉ dùng chiêu bài trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ để biện minh cho những “hành vi bắt nạt, bá quyền” của chính họ, nhằm bảo vệ chủ trương “Nước Mỹ Trên Hết”.
Trong một cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh, phát ngôn viên Trung Quốc cho rằng: “Các sự kiện đang diễn ra ở Afghanistan cho chúng tôi biết rơ ràng các quy tắc và trật tự mà Mỹ đề cập đến là ǵ”.
Không chỉ đả kích Mỹ, Bắc Kinh đă có động thái nhắm vào Việt Nam. Chỉ vài tiếng đồng hồ trước lúc bà Harris đến Việt Nam, đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam, ông Hùng Ba, đă có một cuộc tiếp xúc với thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại Hà Nội, một cuộc gặp mà báo chí quốc tế đều ghi nhận là “không hề được loan báo trước”.
Trong cuộc gặp, đại sứ Trung Quốc đă hứa là sắp tới đây sẽ viện trợ cho Việt Nam thêm 2 triệu liều vac-xin ngừa Covid-19. Thái độ vồn vă này trái hẳn với t́nh trạng cách nay không lâu, khi ngoại trưởng Vương Nghị đi thăm tất cả các nước Đông Nam Á, trừ Việt Nam.
Điểm được hăng tin Anh Reuters chú ư là trong cuộc họp này, thủ tướng Việt Nam đă xác định với phía Trung Quốc là Việt Nam không đứng về phía nào trong chính sách đối ngoại của ḿnh. Đây là một tuyên bố có thể trấn an Bắc Kinh, đồng thời cũng không trái với lập trường của Washington, đă được phó tổng thống Kamala Harris nhắc lại ở Singapore, là Hoa Kỳ không buộc nước nào chọn phe.