VIỆC VẬN CHUYỂN TOÀN CẦU ĐÃ BỊ HỖN LOẠN TRƯỚC CẢ KHI KÊNH ĐÀO SUEZ BỊ CHẮN NGANG

[trungthuc]

Một trong những đường huyết mạch thương mại quan trọng nhất thế giới, kênh đào Suez đã bị chặn bởi một con tàu container dài 400 mét gây ách tắc giao thông và kéo theo hơn 200 con tàu phải chờ đợi để được di chuyển tiếp.

Tuy nhiên, ngay cả trước khi Ever Given (tên con tàu container gây ách tắc kênh đào Suez) mắc cạn hồi đầu tuần này, chuỗi cung ứng toàn cầu đã bị hỗn loạn khiến cho việc vận chuyển hàng hóa trên khắp thế giới trở nên đắt đỏ hơn nhiều. Nó kéo theo tình trạng thiếu hụt đủ thứ, từ xe đạp tập thể dục đến từng miếng pho mát ở nhiều nơi trên thế giới.

Kênh đào Suez là tuyến vận chuyển hàng hóa tiêu dùng chủ yếu từ châu Á sang châu Âu cũng như sang Bắc Mỹ. Tính cho đến hôm qua, khoảng 237 con tàu, bao gồm cả chở dầu và hàng hóa đang chờ để được đi qua nơi này.

Tàu Ever Given đang chắn ngang kênh đào Suez

Việc kênh đào Suez, tuyến giao thông đường biển quan trọng bậc nhất thế giới bị ách tắc khiến tình trạng hỗn loạn nói trên tồi tệ hơn nhiều. Nó sẽ khiến cho các con tàu phải chuyển hướng đi, sử dụng các con đường dài hơn và gây áp lực lớn lên các doanh nghiệp vốn đang phải đối phó với vô vàn những vấn đề khó khăn về vận chuyển cũng như kinh doanh.

Chi phí vận tải tăng cao

Hơn 80% khối lượng hàng hóa trên toàn cầu được vận chuyển bằng đường biển. Kênh đào Suez bị tắc nghẽn và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu làm tăng thêm hàng tỷ USD về chi phí vận chuyển. Trên toàn cầu, chi phí vận chuyển trung bình cho một container dài hơn 12 mét đã tăng từ 1.040 USD vào tháng 6 năm ngoái lên 4.570 USD vào ngày 1/3 năm nay, theo số liệu của S&P Global Platts.

Theo S&P Global Panjiva, trong tháng 2 năm nay, chi phí vận chuyển container cho hàng hóa nhập khẩu bằng đường biển của Mỹ đạt 5,2 tỷ USD, tăng 3,2 tỷ USD so với cùng thời kỳ vào năm 2020.

Những khoản chi phí tăng cao này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng phải trả nhiều tiền hơn cho sản phẩm mình mua, tạo thêm áp lực về lạm phát vốn đã là nỗi lo của các nước trên thế giới. Chris Rogers, nhà nghiên cứu của S&P Global Panjiva cho biết: "Hiện tại, rất nhiều chi phí vận chuyển được tính vào giá sản phẩm".

Virus Sars-CoV-2 được xem là yếu tố chủ yếu tàn phá chuỗi cung ứng toàn cầu vào năm ngoái, khi các đợt cách ly, phong tỏa ở nhiều nơi làm gián đoạn dòng chảy về thương mại thế giới. Hoạt động kinh tế trên thế giới bị chậm lại đáng kể từ khi đại dịch xảy ra. Điều này cộng với việc nhu cầu của người tiêu dùng cho các mặt hàng như TV, đồ nội thất, xe đạp tập thể dục... khiến cho chúng ta khó tìm kiếm các sản phẩm mà mình cần mua hơn.

Quang cảnh tại cảng Dương Sơn, Thượng Hải (TQ) ngày 22/2/21

Các tập đoàn sản xuất trên khắp thế giới đã phải vật lộn để đảm bảo có thể sở hữu đủ các nguyên liệu quan trọng. Những công ty ô tô lớn như Ford hay Wolkswagen đã buộc phải ngừng hoạt động tại một số nhà máy do tình trạng thiếu một số thành phần chất liệu quan trọng để sản xuất.

Gene Seroka, người kiểm soát bến cảng Los Angeles, California, cho biết: "Khi đại dịch Covid-19 tấn công TQ thì thương mại toàn cầu đã chậm lại và sau đó xu hướng này tấn công khắp thế giới". Nhập khẩu hàng hải của Mỹ trong tháng 2 năm nay cao hơn 30% so với cùng thời kỳ năm ngoái và tăng 20% so với tháng 2/2019.

Sự gia tăng nhập khẩu của Mỹ và nhiều nơi khác dẫn đến tình trạng thiếu hụt các tàu chở container trên toàn thế giới. Mọi thứ từ ô tô, máy móc đến quần áo và các mặt hàng thiết yếu chủ yếu được vận chuyển trên các con tàu này. Các nhà máy ở TQ và một số nơi khác đã phải đóng cửa cũng làm chậm tốc độ cung ứng các sản phẩm mới.

Năm ngoái, đại dịch bùng phát trên toàn thế giới khiến cho nhiều cảng biển gần như bị tê liệt. Điều này dẫn đến các con tàu nằm im với các thùng container trống rỗng. Đến nay, khi giao thương quốc tế đang dần được khôi phục thì các công ty vận tải đang phải tăng công suất để bù lại thời gian ngừng hoạt động của năm ngoái. Tháng trước, bến cảng Los Angeles, CA xử lý gần 800.000 container dài hơn 6 mét và đây được coi là tháng 2 bận rộn nhất trong lịch sử 114 năm tồn tại của bến cảng này.

Thiếu container, giá thành tăng phi mã

Rất nhiều công ty lớn trên thế giới đang cảnh cáo về sự sụp đổ của chuỗi cung ứng toàn cầu gần đây do tình trạng thiếu container, cảng biển bị tắc nghẽn và chi phí vận chuyển tăng cao. Costco, nhà bán lẻ lớn thứ 2 thế giới gần đây đã cảnh báo rằng họ đang gặp khó khăn trong việc dự trữ pho mát nhập khẩu do tình trạng thiếu container vận chuyển.

Một phân tích về 7.000 cuộc gọi thu thập được của các công ty trên toàn cầu trong tháng 1 và 2 năm nay do S&P Global Panjiva thực hiện cho thấy hơn 1/4 tổng cuộc gọi phàn nàn về vấn đề vận chuyển hàng hóa và hơn một nửa đề cập đến chuỗi cung ứng.

Tàu đậu ngoài khơi Seal Beach, California ngày 26/1/21

Aston Chemicals, một công ty của Anh chuyên cung cấp các sản phẩm chăm sóc cá nhân cho những nhà sản xuất châu Âu cho biết chi phí vận chuyển của họ trong tháng 1 năm nay đắt hơn 6,5 lần so với tháng 11 năm ngoái.

Giám đốc điều hành Dani Loughran của công ty này cho biết: "Chúng tôi đã phải trả gần 14.000 USD cho một container từ Malaysia đến Anh vào tháng 1 năm nay. Chỉ 2 tháng trước, chi phí của nó là 2.100 USD".

Peloton, một trong những công ty sản xuất dụng cụ tập thể dục hàng đầu thế giới cho biết sự chậm trễ của các bến cảng thuộc bờ Tây nước Mỹ gây khiến cho "thời gian chờ đợi quá lâu và không thể chấp nhận được" cho việc giao xe đạp thể dục cao cấp của họ. Công ty này cho biết họ đang đầu tư hơn 100 triệu USD để xúc tiến việc giao hàng bằng đường hàng không và đường biển trong 6 tháng tới nhằm cải thiện thời gian giao hàng.

Đây không phải là công ty duy nhất muốn chuyển việc giao hàng bằng máy bay thay vì tàu container như trước. Một đại diện của công ty vận tải CH Robinson cho biết: "Một số hàng hóa đang được vận chuyển bằng máy bay thay vì tàu biển như trước đây".

Cước vận chuyển bằng đường hàng không đắt hơn đường biển nhiều nên phương thức này chủ yếu dành cho hàng hóa có giá trị cao. Chi phí này thậm chí còn cao hơn ở thời điểm hiện tại bởi do số ít chuyến vận tải dân dụng hơn nghĩa là các hãng bay ít khả năng vận chuyển hàng hóa hơn.

Chi phí vận chuyển tăng lên quá cao là vấn đề lớn không chỉ với doanh nghiệp mà còn với cả người tiêu dùng. Điều này khiến cho giá thành các sản phẩm có xu hướng tăng lên rất nhiều. Theo các nhà nghiên cứu, việc kênh đào Suez ách tắc có thể khiến tình trạng này chở nên trầm trọng hơn và người tiêu dùng sẽ còn phải trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm mình muốn mua.

Theo CNN