Có một khác biệt rất lớn giữa người thông minh và người khôn ngoan. Chúng ta có thể là người rất thông minh nhưng không khôn ngoan cho lắm. Nhất là ngày nay chúng ta phải luôn luôn cố gắng cả hai điều đó, nhưng không phải khi nào cũng được như vậy. Chúng ta là những người thông minh nhưng không phải là người khôn ngoan.
1. Thông minh là khả năng tồn tại, khôn ngoan là trạng thái sinh tồn
Trên thế giới này những người được cho là thông minh không nhiều, ước tính trong 10 người th́ chỉ có tầm 1 hoặc 2 người.
Cũng v́ thế nên nhắc đến "nhà thông thái" lại càng hiếm hoi, trong cả trăm người chỉ t́m được tầm 1 hoặc 2 người mà thôi. Ngay cả Socrates – nhà triết học người Hy Lạp, người được công nhận là một nhà thông thái đă khẳng định rằng: Nếu lấy sự khôn ngoan làm yêu cầu xếp hạng, bản thân ông chỉ là một người vô danh.
Vậy sự khác biệt giữa thông minh và khôn ngoan là ǵ? Chúng ta hăy cùng hồi tưởng lại những việc đă gặp trong cuộc sống thực tế. Rất nhiều người cho rằng những người không bao giờ phải chịu thiệt tḥi trong cuộc sống chính là người thông minh. Nhưng bạn biết không, chính những người dám để bản thân chịu thua thiệt mới là người khôn ngoan.
Đối với người thông minh, khi giao dịch với người khác, họ luôn có thể duy tŕ tỉnh táo để bảo vệ lợi ích của bản thân. Ví dụ khi làm kinh doanh, họ luôn có thể đảm bảo kiếm ra lợi nhuận.
Nhưng những người khôn ngoan lại làm ngược lại, họ không bao giờ theo đuổi lợi nhuận một cách tuyệt đối, một vài doanh nghiệp thậm chí c̣n phải đối mặt với việc thua lỗ.
Lư Gia Thành từng tiết lộ bí mật kiếm tiền của ḿnh là: "Để người khác kiếm nhiều tiền hơn!"
Nghe đến đây chắc chắn một số người sẽ cảm thấy rất khó hiểu, tại sao lại để người khác kiếm nhiều tiền hơn? Tại sao nhờ làm như vậy mà ông ấy có thể trở thành người giàu có nhất Châu Á, Lư Gia Thành giải thích rằng:
"Bởi v́ khi tôi giúp người khác kiếm được nhiều tiền, họ mới bằng ḷng hợp tác và giao việc kinh doanh vào tay tôi!"
Không thể không nói rằng, Lư Gia Thành không chỉ là người có tài kinh doanh, mà đối với cuộc sống ông c̣n vô cùng tỉnh táo và sáng suốt.
2. Người thông minh biết ḿnh có thể làm ǵ, người khôn ngoan biết ḿnh không thể làm ǵ
Người thông minh đa số đều nắm bắt rất nhanh các cơ hội được đưa đến và hiểu rơ bản thân nên hành động khi nào. Trong khi những người khôn ngoan thường quan tâm nhiều hơn về những việc cần buông bỏ trong hiện tại. Do đó có thể nói rằng, hiểu được nên nắm cái ǵ là thông minh, nhưng biết được nên buông cái ǵ mới là khôn ngoan.
Người thông minh là những người mạnh mẽ và tự tin, họ thường thể hiện ưu điểm của ḿnh ra ngoài, để trở nên nổi bật. Người khôn ngoan th́ tự giấu đi hào quang của ḿnh, để người khác thể hiện trước.
Ví dụ trong một bữa tiệc, người thông minh sẽ bận rộn miệng, họ tṛ chuyện với những đối tượng mà họ quan tâm. Người khôn ngoan th́ bận rộn tai, họ không ngại lắng nghe những điều người khác muốn truyền tải.
Hai hành vi này được ví như ấm trà và tách trà. Ấm trà là người thông minh, tách trà là người khôn ngoan. Đến cuối cùng, nước trong ấm trà cũng sẽ đổ vào tách mà thôi.
3. Người thông minh chú ư chi tiết, người khôn ngoan chú ư tổng thể
Người thông minh nhiều phiền năo, chứng mất ngủ cũng v́ thế mà kéo dài và nặng hơn, bởi v́ họ tập trung cao độ vào nhiều việc, quá nhạy cảm với cuộc sống. Người khôn ngoan th́ hiểu buông bỏ, nên biết tránh xa rắc rối và phiền năo từ sớm, v́ thế họ có thể đạt tới cảnh giới vui vẻ.
Gặp qua nhiều người thông minh, tôi nhận ra một đặc điểm thường có ở họ, đó chính là trong một cuộc thảo luận, nếu gặp tranh chấp, họ thường có thói quen muốn thay đổi người khác để đối phương "đầu quân" về phía ḿnh.
Những người khôn ngoan th́ sao? Đa số họ thường để mọi việc "thuận theo tự nhiên". Cũng nhờ vậy, các mối quan hệ cá nhân của họ trở nên hài ḥa hơn.
Trí thông minh có thể do bẩm sinh, nhưng muốn trở nên khôn ngoan bạn c̣n cần mài giũa rất nhiều từ cuộc sống.
Thông minh khiến người ta dễ tiếp thu được nhiều kiến thức, c̣n khôn ngoan khiến người ta ngày càng có khí chất, văn hóa.
4. Khoa học khiến người thông minh, triết học khiến người khôn ngoan
Những người thông minh có năng lực cao và khả năng học hỏi nhiều kỹ năng mới. Mà trong thực tế, những kỹ năng này chính là phần tất yếu để giúp họ làm giàu. Chính v́ vậy thông minh có thể mang đến giàu có và quyền lực.
Nhưng sự giàu có và quyền lực thường không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận với hạnh phúc, bởi v́ hạnh phúc đến từ ḷng người, mà khôn ngoan có thể mang đến hạnh phúc.
Triết học đưa ra nhiều suy luận hợp lư về cuộc sống, t́m kiếm những cách giải thoát con người khỏi lo lắng, phiền năo. Triết học khiến con người trở nên khôn ngoan.
Trong cuộc sống này, thông minh bẩm sinh đă khó, nhưng học cách hồ đồ lại càng khó hơn. Trong quá tŕnh trau dồi trí tuệ, chúng ta không được quên t́m ra cho ḿnh cách sống phù hợp nhất!