Cuộc đua vào Nhà Trắng đang bước vào những ngày cuối cùng và chính sách của tân tổng thống có thể định đoạt tương lai quan hệ Mỹ - Trung, thái độ của Bắc Kinh ra sao?
Hai ứng viên tổng thống Mỹ Donald Trump và Joe Biden. (Ảnh: Getty)
Giới phân tích nhận định giới lănh đạo Trung Quốc ưu tiên tránh đối đầu cũng như xung đột quân sự với Mỹ trong bối cảnh t́nh trạng hỗn loạn tại Mỹ được dự đoán sẽ gia tăng từ nay cho tới lễ nhậm chức của tân tổng thống vào ngày 20/1 năm sau.
Theo giới phân tích chính trị và an ninh, việc hai ứng viên Donald Trump hay Joe Biden giành chiến thắng trước đối thủ với “tỷ số” sát sao có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng hiến pháp kéo dài, gây hỗn loạn, bạo lực và có thể tác động đến thế giới. Bối cảnh chính trường Mỹ như vậy cũng có thể dẫn đến những chính sách mới nhằm đối phó Trung Quốc.
"Cả hai ứng viên đều quen với việc sử dụng Trung Quốc như một “bao cát” trong chiến dịch tranh cử của ḿnh và họ sẽ tiếp tục dùng quân bài “đối phó Trung Quốc”, đặc biệt ngay sau cuộc bầu cử", một cố vấn giấu tên của chính quyền Trung Quốc cho biết.
"Nếu có một cuộc khủng hoảng về kết quả bầu cử Mỹ, đây sẽ là một giai đoạn nhiều rủi ro đối với quan hệ song phương (Mỹ - Trung), có nguy cơ dẫn đến một ngă rẽ xung đột tồi tệ hơn, đặc biệt dưới sự lănh đạo của ông Trump", cố vấn Trung Quốc nói thêm.
Bất chấp sự im lặng bất thường của Bắc Kinh trong phần lớn thời gian diễn ra bầu cử Mỹ năm nay, vấn đề Trung Quốc vẫn được đẩy lên vị trí ưu tiên trong cuộc tranh luận tổng thống, khi ông Biden có những b́nh luận gay gắt về lănh đạo Trung Quốc.
Theo SCMP, mặc dù không nhiều chuyên gia tin ông Biden là người cứng rắn với Trung Quốc, nhưng những phát ngôn gay gắt của ông đă cho thấy sự thay đổi trong nội bộ đảng Dân chủ theo hướng đồng thuận lưỡng đảng rằng, Bắc Kinh là mối đe dọa lâu dài và then chốt của Mỹ.
Theo Deng Yuwen, cựu biên tập viên báo Study Times của Trường đảng Trung Quốc, cuộc tranh luận cuối cùng giữa hai ứng viên tổng thống Mỹ cho thấy Trung Quốc ngày càng được xem là vấn đề nội bộ của người Mỹ.
Ông Deng dự đoán 2-3 tháng tới có lẽ là giai đoạn nguy hiểm nhất trong lịch sử quan hệ Trung - Mỹ, đặc biệt nếu có một chiến thắng sít sao dành cho ông Biden.
"Ông Trump rất có thể sẽ đổ lỗi cho Trung Quốc nếu thất cử v́ đối với ông Trump, việc ông tái đắc cử gần như nắm chắc trong tay nếu không có dịch Covid-19", ông Deng nhận định.
Cựu đại sứ Trung Quốc tại Anh Ma Zhengang tin rằng Trung Quốc đă chuẩn bị sẵn sàng cho mọi kịch bản có thể xảy ra sau cuộc bầu cử Mỹ vào ngày 3/11 - sự kiện mà ông Ma cho là quan trọng hơn và tác động nhiều hơn đến quan hệ song phương so với các cuộc tranh cử trước đây.
"Không có chuyện Trung Quốc chiến đấu trong một trận chiến mà họ không có sự chuẩn bị từ trước hoặc nếu họ không chắc chắn giành chiến thắng", ông Ma nói.
Tuy nhiên theo cựu đại sứ Trung Quốc, việc tái đắc cử của ông Trump không nhất thiết là tin xấu cho Bắc Kinh, v́ bản thân Tổng thống Trump hiện tại đă làm xói ṃn các mối quan hệ đồng minh của Mỹ và làm suy yếu năng lực lănh đạo toàn cầu của Washington.
"Tôi không mong chờ sẽ thấy bất kỳ thay đổi cơ bản nào trong quan hệ song phương cũng như trong chính sách của Mỹ với Trung Quốc sau cuộc bầu cử, v́ cạnh tranh là kết quả của sự dịch chuyển cán cân quyền lực giữa hai cường quốc. Ông Trump đang rút Mỹ khỏi thế giới và để lại khoảng trống cho Trung Quốc lấp đầy. Ông ấy đă gây ra thiệt hại cho vai tṛ lănh đạo, các thể chế và liên minh của Mỹ và theo nghĩa nào đó”, ông Ma, cựu giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, nhận định.
Hầu hết chuyên gia tin rằng Trung Quốc có thể ủng hộ ông Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ 2 v́ chính sách của ông được cho là khiến Mỹ suy yếu. Tuy nhiên, Bắc Kinh phần lớn không đưa ra b́nh luận về những câu hỏi liên quan tới bầu cử Mỹ và cũng không thể hiện rơ việc ủng hộ ứng viên tổng thống nào.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuần trước đă từ chối đưa ra b́nh luận về cuộc tranh luận tổng thống Mỹ, đồng thời khẳng định lại lập trường rằng Bắc Kinh “không quan tâm tới bầu cử tổng thống tại Mỹ và hy vọng họ ngừng coi Trung Quốc như một vấn đề trong cuộc bầu cử này”.
VietBF@sưu tập