Khi nghĩ về “những căn bệnh tử thần”, sẽ là dịch bệnh truyền nhiễm. Nhưng có tới 68% các ca tử vong liên quan đến những bệnh măn tính không lây nhiễm.
Khi chúng ta nghĩ về “những căn bệnh tử thần”, có lẽ sẽ nghĩ ngay đến cách dịch bệnh truyền nhiễm với các triệu chứng nghiêm trọng và sự lây lan thần tốc. Nhưng những căn bệnh gây chết người nhiều nhất lại có diễn tiến bệnh rất chậm chạp.
Có tới 68% các ca tử vong liên quan đến những bệnh măn tính không lây nhiễm. Thống kê cho thấy chỉ có một bệnh cấp tính là nhiễm trùng đường hô hấp dưới gây suy hô hấp có tỉ lệ tử vong đứng thứ 3 trong top 5 bệnh nguy hiểm này.
Căn bệnh giết người nhiều nhất cho con người thời hiện đại chính là bệnh động mạch vành hay c̣n có tên khác là bệnh vữa xơ động mạch (IHD).
Ngày nay khoa học phát triển cùng việc cải thiện chế độ chăm sóc cũng như thuốc men và sự hiểu biết của bệnh nhân về nguyên nhân cũng như triệu chứng của bệnh… mà tỷ lệ tử vong do IHD đă giảm bớt. Mặc dù vậy, đây là căn bệnh vẫn giữ nguyên vị trí số 1 gây tử vong cho nhân loại. Bệnh IHD có thể tránh được bằng việc duy tŕ một lối sống lành mạnh, giúp cho quả tim mạnh khỏe.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh IHD, hăy làm theo các bước: thường xuyên tập thể dục; duy tŕ thể trọng ổn định; ăn uống cân bằng với đồ ăn ít thành phần natri (muối), ăn thật nhiều rau và trái cây tươi; tuyệt đối không hút thuốc; hạn chế tối đa uống rượu.
Chứng đột quỵ năo sẽ xảy ra khi một động mạch ở năo bị tắc nghẽn hoặc bị vỡ. Năo của bệnh nhân khi đó sẽ rơi vào t́nh trạng thiếu oxy và các tế bào năo bắt đầu chết dần chỉ trong ṿng vài phút. Các triệu chứng của đột quỵ năo bao gồm cảm giác tê tại một số phần trong cơ thể, yếu vận động, nh́n kém và lú lẫn…
Đột quỵ năo có thể được phục hồi sau điều trị. Tuy nhiên nếu không được điều trị sớm trong thời gian vàng (trong 6 tiếng tính từ khi có triệu chứng đột quỵ, được điều trị càng sớm càng tốt) đúng cách th́ sẽ khiến cơ thể bị tàn tật lâu dài, thậm chí tử vong.
Theo Trung tâm kiểm soát và pḥng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) th́ trong khi 93% số người biết được rằng cảm giác tê cơ thể là một dấu hiệu của chứng đột quỵ năo, th́ chỉ có 38% nhận biết rơ các triệu chứng khác của đột quỵ.
V́ lẽ đó, đột quỵ năo thường không được đưa đi cấp cứu kịp thời là căn nguyên gây nên các khuyết tật dài hạn. Những yếu tố làm tăng bệnh đột quỵ năo bao gồm: tăng huyết áp, tiền sử gia đ́nh có người bị đột quỵ, hút thuốc lá, bệnh đái tháo đường, chứng ph́nh động mạch năo hoặc dị dạng động/tĩnh mạch năo…
Cúm, viêm phế quản, lao và viêm phổi là những nguồn căn bản gây nhiễm trùng cho phổi. Các loại virus và vi khuẩn độc xâm nhập đường thở gây nên các triệu chứng điển h́nh của bệnh như ho, khó thở hoặc tức/thắt ngực, hoặc thở kḥ khè. Nếu không được điều trị, chứng nhiễm trùng đường hô hấp dưới có thể dẫn đến tử vong.
Để tránh nhiễm trùng hô hấp, nên thường xuyên chủng ngừa cúm hàng năm. Tránh lây lan hay tiếp xúc với vi khuẩn độc bằng cách rửa tay thường xuyên, đặc biệt phải rửa sạch tay trước khi ăn và hạn chế chạm tay vào mặt. Nếu bị nhiễm trùng, hăy ở yên tại nhà càng nhiều càng tốt để tránh bản thân lây thêm bệnh cho nhiều người khác, cũng như có thêm nhiều thời gian để nghỉ ngơi cho khỏe bệnh.
Bệnh này khiến cho bệnh nhân rơi vào t́nh trạng khó thở trong suốt một thời gian dài. Các bệnh khí phế thũng và viêm phế quản măn tính là một trong những dạng bệnh COPD tiến triển phổ biến nhất. Theo một ước tính của WHO, có ít nhất 64 triệu người trên thế giới đang sống chung với các bệnh về phổi.
Những nguy cơ dẫn đến mắc bệnh COPD bao gồm: hút thuốc hay phơi nhiễm với thuốc lá, phơi nhiễm với các chất gây kích thích phổi như các loại khói hóa chất, có tiền sử về nhiễm trùng đường hô hấp lúc c̣n nhỏ, gia đ́nh có tiền sử mắc bệnh COPD.
Sự phát triển của bệnh COPD có thể được chặn lại thông qua dùng thuốc, điều trị nhanh chóng sẽ làm tăng cơ hội khỏe bệnh. Có thể dự pḥng bệnh COPD khi từ bỏ thuốc lá (đặc biệt là thuốc đă hết hạn) và các chất kích thích phổi khác.
Bao gồm các dạng ung thư phế quản, khí quản, phổi và thanh quản. Những yếu tố có thể dẫn đến ung thư hô hấp, bao gồm: hút thuốc đă hết hạn; hít phải các hạt độc hại, rêu mốc trong nhà cùng các chất độc môi trường khác. Các báo cáo nghiên cứu ngay từ năm 2015 về ung thư đường hô hấp đă cho thấy có tới 4 triệu người tử vong hàng năm từ căn bệnh này.
Cách thức pḥng ngừa bệnh ung thư đường hô hấp là ngừng hút thuốc hoặc bỏ ngay ư định hút thuốc. Cũng nên giảm thiểu việc tiếp xúc với môi trường độc hại. Dùng máy lọc không khí tại nhà và cơ quan công sở, đeo khẩu trang khi đi ngoài đường nhất là đến những nơi có chất lượng không khí xấu. Phát hiện bệnh sớm bệnh ở đường là quy tắc vàng để ngăn ngừa ung thư.
VietBF @ Sưu tầm