Xôi xéo là món ăn quen thuộc và được yêu thích của người Hà Nội. Cách lư giải phổ biến nhất cho cái tên đặc biệt này là do người ta thường cắt xéo viên đậu xanh thành từng lát mỏng đều nhau rồi rải lên xôi, nên món ăn này mới có cái tên xôi xéo.
Xôi xéo thơm ngon bắt mắt nhờ sự hoà quyện tinh tế giữa sắc vàng tươi của nếp, vàng nhạt của đậu xanh chín mềm cùng hành phi vàng, gịn tan.
Nguyên liệu:
- 500 g nếp cái hoa vàng
- 200 g đậu xanh đă bóc vỏ
- 5 củ hành khô
- 200g mỡ gà (nếu không có th́ có thể thay thế bằng mỡ lợn, dầu nành, dầu mè,... nhưng mỡ gà sẽ có vị thơm ngậy riêng biệt).
- 20 g muối hạt hoặc muối tinh
- 2 lá dứa (có nơi gọi là lá nếp, lá tám)
Cách làm
- Đậu xanh rửa sạch, ngâm khoảng 2 giờ. Rửa lại cho sạch, cho một chút muối trắng, đảo đều rồi cho lên xửng hấp khoảng 20 phút.
- Đậu chín cho vào cối giă nhuyễn hoặc lấy muôi tán nhuyễn hoặc cho vào máy sinh tố xay nhuyễn. ... - -- Trong lúc đậu c̣n đang nóng, nhanh tay nắm đậu thành nắm tṛn. Nếu để nguội, đậu sẽ bị tơi ra không thành nắm được.
*Làm hành phi
- Hành khô bóc vỏ, thái lát, hong gió cho héo (khi phi sẽ gịn hơn là hành không héo)
- Cho mỡ gà lên rán, bỏ tóp mỡ. Múc riêng ra 1 th́a canh (để lát nữa đảo vào xôi). C̣n lại cho hành vào phi vàng.
- Vớt hành ra đĩa có giấy thấm dầu để hành khô ráo sẽ gịn lâu hơn. (Hoặc các bạn có thể làm hành khô gịn bằng nồi chiên không dầu). Phần mỡ nước để riêng trong một bát.
*Nấu xôi
- Gạo nếp cái hoa vàng vo sạch, cho thêm 2 th́a cà phê bột nghệ, đổ nước, khuấy đều, ngâm khoảng 6-8 giờ.
- Đổ ra rá rửa sạch 2 - 3 lần nước nữa để hết phần bột nghệ c̣n dư. Cho 1 th́a nhỏ muối trộn đều với gạo.
- Cho lá dứa vào 1/3 nồi nước, đun sôi.
- Cho gạo lên xửng hấp. Trong quá tŕnh hấp, cứ khoảng 10 phút lật vung đổ nước đọng trên vung ra ngoài để nó không nhỏ xuống mặt xôi làm nhăo. Lấy đũa đảo để xôi chín đều. (Cũng có thể dùng một khăn bông úp trên mặt xửng rồi đậy vung, để hơi nước bốc lên thấm vào khăn không nhỏ xuống xôi).
- Xôi chín, rưới th́a canh mỡ gà, đảo đều, tạo độ bóng + ngậy cho xôi.
- Cho xôi vào bát, lấy nắm đậu xanh tṛn đă làm ở trên, cầm dao vạt từng lớp mỏng đậu xanh lên xôi, rắc hành phi, rưới mỡ gà lên trên và thưởng thức.
- Xôi xéo có thể ăn kèm với chả lụa, chả quế, ruốc, gị lụa, thịt kho tàu, thịt kho trứng vịt, trứng cút, dưa góp,... tuỳ theo khẩu vị.