09/07/20
‘Who’s Putting These Ideas in His Head?’
The former FBI agent Peter Strzok worries that Americans will never learn the full story about Trump’s relationship with Russia.
Anne Applebaum
Biên dịch: NMGV
Cựu nhân viên FBI Peter Strzok lo lắng rằng người Mỹ sẽ không bao giờ biết được toàn bộ câu chuyện về mối quan hệ của Trump với Nga.
Định mệnh đă cho Peter Strzok một vị trí trong lịch sử mà anh không bao giờ t́m kiếm. Là con trai của một sĩ quan quân đội, bản thân Strzok cũng từng phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ trước khi tham gia hoạt động phản gián của cơ quan FBI vào năm 1996.
Anh đă hoàn thành xuất sắc công việc của ḿnh: Năm 2001, anh là một phần của đội theo dơi và bắt giữ một mạng lưới những người Nga “bất hợp pháp” đă sống ở Mỹ trong nhiều năm dưới vỏ bọc rất dày. Nhưng đó không phải là những chuyện đưa anh ta vào ánh đèn sân khấu. Tai tiếng xảy ra sau đó, khi Strzok, với tư cách là trưởng ban phản gián của cơ quan, dẫn đầu các cuộc điều tra đầu tiên về việc Hillary Clinton sử dụng máy chủ email riêng và sau đó là sự can thiệp của Nga vào chiến dịch bầu cử Mỹ năm 2016.
Strzok luôn lập luận rằng ngay từ đầu anh, James Comey và những người c̣n lại của FBI đă cố gắng xử lư cả hai trường hợp này một cách phi chính trị: Họ tập trung vào việc tuân theo luật pháp. Nhưng sau khi Bộ Tư pháp công bố một số mẩu tin nhắn riêng tư trong đó anh chỉ trích Tổng thống Donald Trump, anh bị buộc tội không chỉ thiên vị mà c̣n cố t́nh cố t́nh làm mất uy tín của tổng thống. Anh Strzok, người cũng từng làm việc trong nhóm của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller trong những tháng đầu mới thành lập, đă trở thành một nhân vật bị căm ghét đối với tất cả những ai t́m cách đánh lạc hướng công chúng khỏi sự thật về sự can thiệp của Nga và sự háo hức của nhóm Trump đối với việc này. Strzok viết trong phần giới thiệu cuốn sách Bị thỏa hiệp: Phản gián và Đe dọa của Donald J. Trump (Compromised: Counterintelligence and the Threat of Donald J. Trump) như sau: “Tôi đă dành cả cuộc đời trưởng thành của ḿnh để bảo vệ Hoa Kỳ, Hiến pháp của chúng ta, chính phủ của chúng ta và tất cả các công dân của chúng ta.
Tôi không bao giờ ngờ - và cũng không thể tưởng tượng - rằng tổng thống Hoa Kỳ, người đàn ông quyền lực nhất thế giới, lại chọn để tấn công tôi nhiều lần là phản quốc, cáo buộc tôi âm mưu đảo chính chống lại chính phủ của chúng ta.”
Khi tôi đọc cuốn sách của Strzok, tôi thấy ḿnh bất ngờ tức giận, v́ câu chuyện của anh ta phơi bày một thất bại phi thường: Bất chấp nhiều cuộc điều tra của FBI, Quốc hội và nhóm của Mueller, người Mỹ vẫn chưa bao giờ biết được câu chuyện đầy đủ về mối quan hệ của chiến dịch Trump với Nga hoặc mối quan hệ tài chính kéo dài hàng thập kỷ của chính Trump với Nga.
Bốn năm đă trôi qua kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu. Nhiều người đă bị kết án v́ tội ác. Tuy nhiên, các phần báo cáo do Mueller, Ủy ban Tuyển chọn Thượng viện về T́nh báo và những nhóm khác vẫn bị xoá đen (redacted). Các cuộc điều tra được cho là đang diễn ra. Thông tin chi tiết vẫn c̣n bí mật. Trong khi đó, FBI đă dành tiền bạc và thời gian quư giá để điều tra máy chủ email nào mà Hillary Clinton đă sử dụng - một vấn đề mà hóa ra không liên quan ǵ đến an ninh của Hoa Kỳ.
Bản thân Strzok không thực sự yên tâm: Anh ta không tin rằng mối quan hệ thực sự của Trump với Nga đă được lột trần và giờ anh ta lo lắng rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra. Không rơ rằng có ai đă từng theo dơi các đầu mối mà anh có, hoặc đă hoàn thành cuộc điều tra phản gián mà anh bắt đầu hay không. Anh ta không tự nói điều này, nhưng sau khi nói chuyện với anh ta, tôi bắt đầu tự hỏi liệu đây có phải là lư do thực sự mà Bộ Tư pháp đă phá vỡ tiền lệ trong trường hợp của anh ta bằng cách không chỉ sa thải một nhân viên FBI được kính trọng mà c̣n công khai làm mất uy tín của anh ta hay không: Strzok đă đến quá gần với sự thật.
Đây là cuộc phỏng vấn đầu tiên anh ta đưa ra kể từ khi rời FBI. Nó đă được hiệu đính cho độ dài và rơ ràng.
Anne Applebaum: Peter, cuốn sách của bạn có tên Bị thỏa hiệp: Phản gián và mối đe dọa của Donald J. Trump. Tiêu đề đó ngụ ư rằng bạn tin rằng Trump có mối quan hệ bị thỏa hiệp với Nga. Bằng chứng của bạn cho tuyên bố đó là ǵ?
Peter Strzok: Trong phản gián, khi chúng tôi nói ai đó "bị thỏa hiệp", điều đó không nhất thiết có nghĩa là họ là một ứng cử viên người Măn Châu hoặc một điệp viên đă tuyển dụng một cách có ư thức. (Người dịch: Ứng cử viên Măn Châu, “Manchurian candidate": Một người đă vô t́nh bị thuyết phục hành động để mang lại lợi ích nào đó.) Tôi không nghĩ rằng Trump sẽ nhận được danh sách nhiệm vụ cho tam cá nguyệt kế tiếp mỗi khi gặp Putin. Nhưng tôi nghĩ rằng tổng thống đă bị thỏa hiệp, rằng ông ấy không thể đặt lợi ích của quốc gia chúng ta lên hàng đầu, rằng ông ấy hành động từ những động cơ bị che dấu, bởi v́ có những lợi thế đ̣n bẩy (leverage) đối với ông ấy, đặc biệt do người Nga nắm giữ nhưng cũng có thể là những người khác. Ví dụ, trong khi ông ta đang trên đường vận động tranh cử nói rằng tôi không có mối quan hệ tài chính nào với Nga, th́ cùng lúc đó, luật sư Michael Cohen của ông ta đang ở Moscow đàm phán một thỏa thuận cho Trump Tower, có những người biết điều đó. Vladimir Putin biết điều đó. Khi nó xảy ra, FBI biết điều đó. Nhưng không ai trong công chúng Mỹ biết điều đó. V́ vậy, thời điểm ông ta nói ra điều đó, mọi người biết về lời nói dối đó đều có thế đ̣n bẩy đối với ông ta.
Nhưng sự cố đó là một phần của một khuôn mẫu ứng xử phổ biến. Nh́n vào việc Trump không tiết lộ thuế của ḿnh, nh́n vào câu chuyện về cuộc điện đàm của ông ấy với tổng thống Ukraine. Hết lần này đến lần khác, Trump đang chiến đấu dữ dội để tránh nhiều thứ bị công khai. Nếu bạn là một cơ quan t́nh báo nước ngoài và bạn có thể sử dụng tất cả các công cụ của ḿnh để thu thập thông tin - để đọc lén email, nghe lén điện thoại, tuyển dụng người hoặc đưa những người vào quỹ đạo của tổng thống để có thể cung cấp thông tin - bạn sẽ t́m ra những điều Trump đang rất cố gắng che giấu v́ chúng sẽ gây tổn hại cho ông ấy. Điều đó cung cấp cho bạn đ̣n bẩy cưỡng chế. Và điều đó bắt đầu giải thích tại sao ông hết lần này đến lần khác làm những việc không thể giải thích được mà không có kết quả tích cực nào cho lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ.
Applebaum: Ví dụ?
Strzok: Ví dụ như, tại sao ông ta không có hành động mạnh mẽ hơn chống lại người Nga v́ đă đặt tiền thưởng trên đầu lính Mỹ ở Afghanistan? Tại sao không v́ lư do rơ ràng mà ông ta lại di chuyển 11.000 lính Mỹ ra khỏi nước Đức? Hoặc đây là một điều khó hiểu: Tại sao anh ta nói vẹt theo tuyên truyền của Nga và gọi Montenegro là một quốc gia “rất hiếu chiến” khi quốc gia đó vừa mới gia nhập NATO? Mọi người đều biết rơ rằng Donald Trump không thể t́m thấy Montenegro trên bản đồ. Ai đang đưa những ư tưởng này vào đầu ông ấy?
Applebaum: Hoặc tại sao ông ta không lên tiếng chống lại vụ đầu độc thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny, hoặc tại sao ông ta không lên tiếng ủng hộ phong trào dân chủ ở Belarus? Bạn có nghĩ rằng có những cách khác mà Trump phải chịu phép với các quyền lực ngoại bang?
Strzok: Tôi thấy rơ ràng là từ các tường tŕnh công khai rằng c̣n nhiều hơn thế.
Applebaum: Và tại sao chúng không được điều tra hoặc thậm chí giải quyết bởi bất kỳ nguồn chính thức nào? FBI? Bộ Tư pháp? Quốc hội?
Strzok: Tôi không muốn b́nh luận cụ thể về bất kỳ cơ quan nào trong số đó. Luôn có nhiều lư do khiến bạn không tiết lộ điều ǵ đó: v́ nó bị phân loại mật, v́ nó là đối tượng của một cuộc điều tra đang diễn ra, hoặc thậm chí v́ nó đă được điều tra và phát hiện ra là không có cơ sở. Hoặc có lẽ v́ lẽ ra nó phải được theo đuổi nhưng lại không làm, bởi v́ ảnh hưởng chính trị không phù hợp.
Applebaum: Vấn đề trong cuốn sách của bạn khiến tôi bận tâm nhất là sự mất cân bằng của các nguồn lực và sự chú ư vào năm 2016 đối với cuộc điều tra phản gián của FBI về Trump và cuộc điều tra của FBI về email của Clinton. Trong cuốn sách của ḿnh, bạn đă đưa ra một nhận xét đáng chú ư: “Nếu email của Clinton được đặt trong hệ thống của Bộ Ngoại giao, nó sẽ kém an toàn hơn và có lẽ dễ bị tấn công hơn nhiều so với email trên máy chủ riêng của bà ấy”. Tuy nhiên, bạn cũng nói rằng vụ việc liên quan đến hàng chục người tài năng, những người có thể đang làm việc cho các vụ án khác, quan trọng hơn - chẳng hạn như cuộc điều tra về chiến dịch Trump. Đối với tôi, có vẻ như FBI đă cho vụ này một ưu tiên cao như vậy v́ áp lực từ Quốc hội.
Strzok: Khi chúng tôi mở cuộc điều tra đó, mà tôi nghĩ đó là một quyết định có thể bào chữa được, chúng tôi có trách nhiệm phải làm một công việc chu đáo. Điều đó đúng với mọi cuộc điều tra. Nhưng trong trường hợp này, chúng tôi đang xem xét ứng cử viên được cho là của đảng Dân chủ cho chức tổng thống Hoa Kỳ, và tất cả chúng tôi đều biết điều này sẽ được khui ra và và xé nhỏ, xem xét lên xuống và qua lại.
Applebaum: Chính xác. Bạn đă dành hàng tháng trời để tập trung vào một vấn đề thứ yếu không có tác động thực sự đến an ninh quốc gia, bởi v́ bạn biết rằng sẽ có sự giám sát của giới truyền thông Đảng Cộng ḥa và Quốc hội Đảng Cộng ḥa?
Strzok: Tôi không nghĩ rằng chúng tôi có bất kỳ sự lựa chọn nào khác và tôi không biết rằng tôi sẽ đồng ư rằng điều này đă thay đổi cách chúng tôi thực hiện cuộc điều tra. Tôi nghĩ rằng hoàn toàn có một cảm giác thất vọng, như tôi viết trong cuốn sách, rằng chúng tôi có một đội ngũ tuyệt vời như thế này, nhưng vào cuối ngày, chúng tôi đă tiến hành một vụ xử lư sai email được vinh danh. Nhưng điều đó không thay đổi hành vi của chúng tôi.
Applebaum: Trong khi các đảng viên Cộng ḥa trong Quốc hội và các nơi khác công khai gây áp lực lớn lên cơ quan FBA để điều tra vụ Clinton và t́m ra tội phạm, chính quyền Obama rất cẩn thận để không gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào và không nói về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử. Điều đó hẳn có ảnh hưởng đến cách mọi người điều tra vụ án đó.
Strzok: Chúng tôi phải gập người về phía sau để tránh tiết lộ sự thật rằng chúng tôi đang điều tra những người có liên quan đến chiến dịch Trump. Đó là sự mỉa mai lố bịch đằng sau tất cả những ư niệm về “một cuộc đảo chính của chính phủ ngầm”. Mọi thứ chúng tôi đă làm vào mùa hè và mùa thu năm 2016 được thiết kế theo mục tiêu chính là không để cuộc điều tra bị lộ ra ngoài, chính xác là v́ chúng tôi không muốn trở thành một phần của quá tŕnh chính trị. Ư niệm rằng tất cả chúng tôi đang cố gắng làm suy yếu chiến dịch của Trump mâu thuẫn với mọi thực tế của 2016 - cũng như một số điều vẫn chưa được biết đến. Ngoài ra, cần phải nói rơ: Chưa bao giờ tôi hoặc bất kỳ ai trong nhóm cảm thấy bất kỳ áp lực nào từ Ṭa Bạch Ốc của Obama về bất kỳ trường hợp nào mà chúng tôi đang điều tra.
Applebaum: Vâng, đó là những ǵ tôi đang hỏi. Có áp lực từ một bên, nhưng không phải từ bên kia.
Strzok: Nói chung, tôi nghĩ rằng họ sợ rằng bất kỳ tuyên bố ồn ào nào sẽ bị coi là một nỗ lực đảng phái nhằm làm xáo trộn cuộc bầu cử. Và tất nhiên, Trump đă biến điều này thành một luận điểm trong chiến dịch tranh cử: Các cuộc bầu cử được gian lận. Chúng nó cố để hại tôi. Chúng sẽ không từ việc ǵ để hại tôi. Thành thật mà nói, tôi cũng nghĩ, hoặc trong ư thức hay tiềm thức, có phải giả thuyết của chính quyền là: Clinton sẽ giành được chiến thắng này. Vậy tại sao lại phải gánh thêm rủi ro này khi mà cuối cùng, mọi chuyện sẽ ổn?
Tôi nhớ có lúc đă nói chuyện với Phó Giám đốc FBI Andrew McCabe, và ông ấy nói, Hăy nh́n xem, bạn cần nhận được nhiều thông tin nhất có thể, nhanh nhất có thể, và càng lặng lẽ càng tốt. Nhưng có sự căng thẳng cố hữu giữa những mục tiêu đó. V́ vậy, khi quyết định chúng tôi sẽ điều tra quyết liệt như thế nào, đặt ai vào đội ngũ, nếu có xung đột th́ điều luôn thắng sẽ là: Giữ im lặng. Chúng ta không muốn cuộc điều tra này bị lộ ra ngoài. Và tất nhiên, điều đó thật bực bội.
Bởi v́ trong trường hợp xấu nhất, chúng tôi biết ḿnh đang đối mặt với viễn cảnh ứng cử viên tổng thống của một đảng lớn đang có mối quan hệ t́nh báo có ư thức với một thế lực thù địch ở nước ngoài và điều đó thật kinh hoàng. Đối với bất kỳ ai, điều đó phải thật kinh hoàng; đối với các chuyên gia phản gián, đó là điều chưa từng có. Đơn giản là rất kinh hoàng trước thực tế là chúng tôi không thể loại bỏ khả năng đó. Mỗi tháng, mỗi tuần và mỗi ngày đến gần tháng mười một, nỗi sợ hăi đó, cùng với áp lực buộc chúng tôi không được để nó thoát ra, thật là quá sức.
Applebaum: FBI có thực sự trung lập trong suốt quá tŕnh này không? Bạn đề cập đến trong cuốn sách một đặc vụ đă nói, "Tôi hy vọng bạn trị được con chó cái đó," đề cập đến trường hợp Hillary Clinton.
Strzok: Hầu hết mọi người trong FBI đều có quan điểm chính trị. Và hầu như tất cả mọi người trong FBI, nhất là ở phe đặc vụ, đều có xu hướng theo đảng Cộng ḥa bảo thủ. Ư tưởng về an ninh quốc gia, về luật pháp và sắc lệnh, là trung tâm của hầu hết các đặc vụ.
Nhưng trong sự nghiệp của ḿnh, tôi chưa bao giờ thấy một trường hợp nào mà việc mở hoặc kết thúc một vụ án, hoặc bất kỳ quyết định nào về việc điều tra một vụ án, được đưa ra dựa trên bất cứ điều ǵ khác ngoài sự thật khách quan. Tôi chưa bao giờ nghe ai đó nói “Hăy bịa ra chuyện” hoặc “Đi ngơ tắt” hoặc “Đừng đưa sự thật này vào”. Đó đơn giản không phải là một phần của văn hóa của cơ quan. Điều đó nghe có vẻ hơi giống kiểu của Hướng đạo sinh, nhưng đó là đạo đức của tổ chức mà tôi đă thấy ngày này qua ngày khác. Mọi đặc vụ đều có ư kiến; tôi có một ư kiến. Và mỗi ngày khi mọi người bước vào chỗ làm, họ để ư kiến đó bên ngoài.
Applebaum: Vậy mà bản thân bạn đă bị FBI và Bộ Tư pháp sử dụng như một vật tế thần. Bạn đă nói rằng việc phát hành các mẩu nhắn tin cá nhân của bạn không chỉ là bất hợp pháp mà c̣n là “có chủ ư”. Điều đó ngụ ư rằng có một chút chính trị đằng sau quyết định đó.
Strzok: Nh́n xem, tôi nghĩ nó là bất hợp pháp. Hiện tôi đang kiện FBI và DOJ, cho rằng việc sa thải và công bố tin nhắn của tôi là bất hợp pháp và vi phạm Hiến pháp cũng như Đạo luật Quyền riêng tư. Nó hoàn toàn là chính trị. Tôi nghĩ DOJ và FBI có động lực để không đứng sai phía với một tổng thống ưa báo thù.
Applebaum: Cảm giác như thế nào khi cuộc sống cá nhân của bạn được công khai, những tin nhắn riêng tư đột nhiên trở thành chủ đề của một cuộc tranh luận chính trị quốc gia?
Strzok: Thật là kinh khủng. Tôi biết hành động của tôi đóng một phần trong đó. Tuy nhiên, điều đó thật kinh khủng và tôi sẽ không mong muốn điều đó xảy ra với bất kỳ ai.
Applebaum: Bạn có nghĩ rằng những cuộc tấn công cá nhân sâu sắc của tổng thống nhằm vào bạn, McCabe, Alexander Vindman và những người khác sẽ khiến công chức sợ hăi trong tương lai? Liệu họ có thận trọng hơn, ít điều tra những người quyền lực hơn không?
Strzok: Tôi biết từ những người mà tôi giữ liên lạc rằng các cuộc tấn công cá nhân đă gây ra một hiệu ứng rùng ḿnh đối với các nhân viên trong chính quyền và, tôi phải nghĩ đến cả những người xem xét việc làm công chức. Không có cách nào mà nó không ảnh hưởng. Đó là mục tiêu.
Không phải là các công chức chính phủ thiếu can đảm hoặc không muốn làm điều đúng đắn. Đó là Trump đă phá vỡ các chuẩn mực về hành vi của tổng thống theo cách không chỉ tác động đến các cá nhân mà c̣n tác động đến chính các tổ chức chính phủ. Cả tổ chức lẫn cá nhân không thể tự bảo vệ ḿnh theo những cách đă hoạt động trong quá khứ. Tính độc lập trong điều tra của FBI đang bị căng thẳng nghiêm trọng, nhưng tôi nghĩ nó vẫn đang đứng vững. Tôi lo lắng bốn năm nữa của Trump sẽ gây tác hại đáng kể, lâu dài.
Đó không chỉ là Trump. Đó là những người theo đảng phái trong Quốc hội và trên các phương tiện truyền thông, và những hành vi quấy rối trực tuyến và thậm chí là những lời dọa giết khá thẳng thừng mà chúng truyền cảm hứng. Hăy nhớ rằng, Trump đă nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rằng Đại sứ Hoa Kỳ Marie Yovanovitch "sẽ trải qua một số việc." Bây giờ Trump mừng rỡ một cách tối tăm về cuộc điều tra của các nhà điều tra, với một điệp khúc đầy đe dọa "Chúng ta sẽ xem những ǵ sẽ xảy ra." Không có ǵ là vượt quá giới hạn. Đây là hành vi của những người độc tài.
Applebaum: Hăy nói về Nga, lĩnh vực chuyên môn của bạn. Bạn viết rằng 2016 là năm FBI lần đầu tiên nhận ra rằng mạng xă hội có thể được sử dụng như một công cụ trong các chiến dịch gây ảnh hưởng ở nước ngoài. Có phải trước đây văn pḥng đă không gặp phải vấn đề đó?
Strzok: Chúng tôi chậm bắt kịp sự phát triển của cái mà người Nga gọi là “các biện pháp tích cực”. Người Nga, và trước đó là Liên Xô, luôn sử dụng thông tin sai lệch, cho dù soạn thảo các tài liệu giả mạo hoặc t́m cách sử dụng thông tin hoặc sai lệch hoặc hoàn toàn không chính xác để ảnh hưởng đến nhận thức.
Điều mà chúng tôi không đánh giá cao là cách triệt để mà Internet và sự phát triển của truyền thông xă hội sẽ cải thiện khả năng và hiệu quả của các biện pháp tích cực. Những người thuộc nhóm chống khủng bố đă sớm biết cách các phần tử cực đoan Hồi giáo sử dụng video trực tuyến để gây ra hiện tượng tự cực-đoan-hóa ngay tại Hoa Kỳ và các nơi khác. Họ đă biết về nó và biết rằng nó thực sự hiệu quả. Tôi nhớ ḿnh đă nh́n vào đó và nghĩ, Đó là một vấn đề thực sự khó khăn và Chúc bạn may mắn. Những ǵ tôi đă không làm, những ǵ không ai trong chúng tôi đă làm, là nói rằng: "Nếu một tên khủng bố Hồi giáo cực đoan có thể làm điều này, th́ một nhân vật thuộc nhà nước có thể làm ǵ?" Chúng tôi cũng không nhận ra rằng người Nga đă làm điều này trong nước của họ và ở khu vực lân cận của họ trước năm 2016.
Các nhà báo chu đáo, các sĩ quan Bộ Ngoại giao chu đáo, các sĩ quan CIA đă nh́n thấy điều này. Tuy nhiên, không ai trong chúng tôi thực hiện bước tiếp theo và nói, "Được rồi, vậy c̣n cuộc bầu cử của chúng ta th́ sao?"
Applebaum: Bạn thấy chiến thuật của Nga thay đổi như thế nào?
Strzok: Người Nga đă trở nên thành thạo hơn nhiều trong việc thực hiện các hoạt động mà không thể dễ dàng quy cho họ. Nếu như thời của Bộ Chính trị, có một sơ đồ tổ chức phân cấp gồm Bộ Quốc pḥng và các cơ quan t́nh báo và Bộ Ngoại giao, mỗi bộ đóng vai tṛ phối hợp trong việc thực thi chính sách đối ngoại của Nga, th́ bây giờ chúng ta có quá tŕnh lộn xộn, bị chi phối nhiều hơn bởi tiền. Bạn có những người trong bộ máy nhà nước chính thức tương tác với những kẻ đầu sỏ, với nhiều phần tử khác nhau trong tội phạm có tổ chức, cộng với những người trong cộng đồng t́nh báo ra vào tất cả các nguồn quyền lực khác nhau này.
Thời trước, FBI quan tâm đến các cuộc tṛ chuyện mà các quan chức Mỹ có với các đặc vụ KGB có thể nhận dạng được trong một sơ đồ tổ chức chính phủ được xác định, đă biết. Nhưng bây giờ, điều ǵ sẽ xảy ra nếu ai đó trong chính quyền tổng thống gặp gỡ với một nhà tài phiệt trên du thuyền ở Sochi? Làm thế nào để bạn nhắm mục tiêu đó? Không có một số bản ghi lại cuộc họp đó tại Moscow. Không có một số email được phân loại mật để báo cáo kết quả của cuộc họp.
Chúng ta đang trở nên khá hơn, nhưng chúng ta chưa đến chỗ cần đến để giải quyết thực tế về việc Nga thực thi quyền lực nhà nước.
Applebaum: Một trong nhiều điều khiến tôi thất vọng về báo cáo của Mueller là dường như nó đă bỏ qua chính xác khía cạnh đó của các hoạt động ảnh hưởng hiện đại của Nga. Thực tế là Mueller đă quyết định không xem xét nhiều mối quan hệ với Nga của Donald Trump, trải dài trên ba thập kỷ. Ông ta không bao gồm các mối quan hệ lâu dài với các doanh nhân Nga. Ông ta không bao gồm nhà tài phiệt đă mua một trong những ngôi nhà của Trump với giá cao ngất ngưởng - một cử chỉ trông giống hối lộ khủng khiếp - hoặc những người Nga đă nâng cao doanh nghiệp của Trump thông qua việc mua ẩn danh nhiều căn hộ. Điều này có nghĩa là cuộc điều tra đă bỏ lỡ phần cơ bản nhất của mối quan hệ Trump-Nga, mối quan hệ có trước năm 2015. Tôi biết rằng bạn không tham gia cuộc điều tra cho đến cuối, nhưng có lẽ với tư cách là một người ngoài cuộc có thông tin, bạn có thể giúp tôi hiểu tại sao phần này của câu chuyện không được kể.
Strzok: Cuộc điều tra của Mueller đă không bao giờ nhằm giải quyết những vấn đề đó. Các quy định về công tố viên đặc biệt tập trung vào các hành vi vi phạm luật h́nh sự. Chúng không bao gồm bất kỳ loại hoạt động t́nh báo nào. Thứ hai, lệnh bổ nhiệm của Mueller thực sự rất rất hạn chế. Nó nói về các mối liên hệ với chính phủ Nga. Nó không nói "Người Nga". Từ bối cảnh pháp lư và định nghĩa, đó là hai điều hoàn toàn khác nhau. Thứ ba, mặc dù Mueller hiểu rơ về phản gián, nhưng lịch sử của ông ta là một công tố viên. Tôi nghĩ ông ta đă nh́n thấy vai tṛ của ḿnh như một công tố viên xem xét các hành vi vi phạm pháp luật; ông không nghĩ rằng ḿnh được giao nhiệm vụ t́m hiểu các lỗ hổng an ninh quốc gia của Trump, chiến dịch tranh cử hoặc chính quyền của ông.
Một cuộc điều tra phản gián phải nh́n xa hơn chuyện liệu luật pháp có bị vi phạm, để xem người ta có thể bị áp lực như thế nào. Với Trump, điều bật ra trước mắt là những vướng mắc về tài chính của ông. Có phải một số trong số đó không phù hợp? Do đó có ai đó nắm giữ đ̣n bẩy đối với ông ta không? Nhưng Trump, ngay từ đầu cuộc điều tra Mueller, đă vạch ra ranh giới đỏ, nói rằng, Các giao dịch tài chính của tôi và gia đ́nh tôi là vượt quá giới hạn. Và nếu bạn đến đó, ông ta ngụ ư, tôi sẽ sa thải bạn.
Khi văn pḥng cố vấn đặc biệt được thành lập, tôi đă nói với cả Giám đốc Mueller và các thành viên cấp cao trong nhóm của ông ấy rằng, mặc dù tôi hiểu rằng họ không có nhiệm vụ tiến hành một cuộc điều tra phản gián, nhưng một người nào đó tại FBI cần phải làm điều đó. Vào thời điểm tôi rời đội ngũ, chúng tôi vẫn chưa giải quyết được vấn đề ai và làm thế nào để tiến hành tất cả công việc phản gián. Tôi lo lắng là nó đă không bao giờ được thực hiện một cách hiệu quả.
Applebaum: Một bài báo gần đây của New York Times gợi ư rằng Bộ Tư pháp đă bí mật thực hiện các bước vào năm 2017 để thu hẹp cuộc điều tra, chính xác để nó không đụng đến mối quan hệ lâu dài của tổng thống với Nga.
Strzok: Trong thời gian tôi làm việc tại Văn pḥng Công tố viên Đặc biệt, tôi không cảm thấy bị hạn chế như vậy. Khi tôi thảo luận điều này với Mueller và những người khác, tôi đă đồng ư rằng nhân viên FBI trực thuộc Văn pḥng Công tố viên Đặc biệt sẽ làm công việc phản gián, trong đó nhất thiết phải bao gồm tổng thống. Nhưng đó là một nhiệm vụ cực kỳ phức tạp, một trong những cuộc điều tra phản gián khó khăn nhất trong lịch sử của FBI.
Có lẽ bằng cách nào đó FBI đang thực hiện một cuộc khảo sát toàn diện, với sự tham gia đầy đủ của CIA và NSA và toàn bộ cộng đồng t́nh báo Hoa Kỳ. Nhưng bài báo của New York Times củng cố thêm lo lắng của tôi rằng phần lớn nó đă chết yểu, và không có ǵ lạ: Khi bạn có một tổng chưởng lư đang nói, ngày này qua ngày khác, rằng không có lư do ǵ sất để khởi động một cuộc điều tra như vậy, th́ hầu như sẽ không có bất kỳ ai trong ban lănh đạo cấp cao của FBI, chứ đừng nói bất kỳ đặc vụ hoặc nhà phân tích nào ở cấp thấp hơn, sẽ theo đuổi nó một cách mạnh mẽ.
Applebaum: Để tôi hỏi bạn về một yếu tố rất khó hiểu của câu chuyện này, đó là hồ sơ do cựu điệp viên người Anh Christopher Steele cung cấp. Bạn đă nói nhiều lần rằng hồ sơ này không phải là lư do bạn mở cuộc điều tra về chiến dịch Trump. Vào thời điểm nó xuất hiện, cuộc điều tra đă bắt đầu, dựa trên các loại câu chuyện khác, bao gồm cả câu chuyện của vị đại sứ Úc ở London, người đă nghe George Papadopoulos khoe khoang về mối liên hệ với Nga của anh ta trong một quán rượu. Nhưng báo cáo của Steele có tác động ǵ đến cuộc điều tra của bạn?
Strzok: Báo cáo của Steele là một vấn đề đối với cuộc điều tra, v́ nó khiến mọi người phải hứng chịu một loạt các cuộc rượt đuổi ngỗng hoang. Vấn đề đó trở nên tồi tệ hơn sau khi nó được xuất bản bởi BuzzFeed. Khi nó được công khai, nó rất nổi tiếng, nó có chi tiết cụ thể, và nó gần như trở thành một bài kiểm tra chung cuộc: Đây là những ǵ được cho là đă xảy ra, và nếu nó xảy ra th́ thật kinh khủng - chúng ta đă có một kẻ phản bội trong Nhà Trắng. Nhưng nếu nó không phải là sự thật, th́ mọi thứ vẫn ổn. Nó đă đóng khung cuộc tranh luận theo cách thực sự có hại.
Báo cáo rất điển h́nh về loại thông tin mà FBI thường nhận được. Nó đến từ nhiều nguồn, bao gồm một số nguồn đáng ngờ. Một số là nhảm nhí, một số là tin đồn, và một số là thông tin sai lệch. Từ quan điểm của chúng tôi, một phần của nó là sự phân tâm: Nó không nói về George Papadopoulos, hay nói nhiều về Paul Manafort hay Michael Flynn, hoặc tất cả những thứ đang diễn ra trong môi trường truyền thông xă hội và đây là những điều chúng tôi tập trung. Có rất nhiều điều về Carter Page, người mà tôi nghĩ cuối cùng đă chiếm mất bảy trang trong toàn bộ báo cáo của Mueller. Carter Page là một phần cực nhỏ trong toàn bộ chuỗi hoạt động khổng lồ này.
V́ vậy, một số người đă t́m cách sử dụng những điểm yếu của báo cáo Steele để cố gắng tạo ra những lời đồn đại chống lại toàn bộ cuộc điều tra to lớn của FBI. Những nỗ lực này rất gian xảo, rất xuyên tạc và lại rất thành công.
Applebaum: Hăy cho tôi biết suy nghĩ của bạn về những nỗ lực gần đây để minh oan cho Tướng Flynn. Những việc đó có cơ sở không?
Strzok: Không. Những ǵ Bộ Tư pháp đang làm bây giờ, thoái bước lời nhận tội của ông ta, là một vụ sẩy thai công lư kinh hoàng.
Nh́n xem, tôi không biết tướng Flynn đang nghĩ ǵ. Những ǵ tôi biết là khi chúng tôi phỏng vấn ông ấy - và điều này được mô tả trong cuốn sách - ngay bên ngoài Pḥng Bầu dục, ông ấy đă liên tục nói với chúng tôi những điều không phải là sự thật. Chúng tôi đang hỏi ông ấy về các cuộc điện thoại mà ông ấy đă có với Sergey Kislyak, đại sứ Nga, các cuộc gọi mà ông ấy đă thảo luận về phản ứng của Nga đối với các lệnh trừng phạt mà Mỹ vừa áp dụng. Chúng tôi đă nghe các cuộc gọi; ông ấy biết chúng tôi đă nghe chúng. Chúng tôi đă cố gắng kích hoạt trí nhớ của ông ấy nhiều lần bằng cách sử dụng các cụm từ mà ông ấy đă sử dụng trong các cuộc tṛ chuyện đó. Tuy nhiên, ông vẫn phủ nhận rằng ông đă từng thảo luận về chúng. Sau đó ông ta đă không nói sự thật với hai thẩm phán và phó tổng thống.
Tại sao? Tôi không biết. Tôi sẽ lưu ư rằng cuộc điều tra của Mueller đă hỏi Trump, trong các câu hỏi bằng văn bản, liệu ông đă thảo luận về những cuộc tṛ chuyện đó với Flynn hay chưa. Và ông ấy chỉ không trả lời.
Chúng tôi cũng đă khám phá những công việc đáng ngại sâu sắc mà Flynn đă làm cho chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, và tất nhiên [Barack] Obama đă đưa ra quan điểm cảnh báo Trump rằng cấp trên của ông Flynn đă nhận thấy một số hành vi của ông là rắc rối. Nhưng câu hỏi cơ bản ẩn giấu bên dưới tất cả những điều đó là: Liệu Flynn có nói dối chúng ta để che đậy cho Trump, có lẽ về chỉ thị của Trump cho ông ta để nói chuyện với Kislyak?
Applebaum: Bạn có nghĩ rằng Flynn bị thỏa hiệp theo nghĩa mà bạn nghĩ Trump bị thỏa hiệp không?
Strzok: Tôi không biết mức độ mà cuộc điều tra sau đó đă khám phá ra những điều chưa được biết đến. Cảm nhận của tôi lúc đó là Flynn là một người Mỹ yêu nước, là một sĩ quan quân đội xuất sắc và phục vụ tốt cho đất nước của ḿnh. Nhưng tôi vẫn không thể hiểu được những tuyên bố của ông ấy với chúng tôi ở văn pḥng Cánh Tây./.
Links:
https://www.theatlantic.com/ideas/ar...strzok/616003/