Hăng Apple đă duy tŕ mạng lưới sản xuất rộng lớn ở Trung Cộng trong nhiều năm và rất cần thị trường khổng lồ của nước này, nên chỉ có thể di dời một phần ra khỏi Trung Cộng trước áp lực của cuộc chiến thương mại, một chuyên gia am hiểu t́nh h́nh nhận định với VOA.
Trang mạng Apple Insider loan tin hăng Apple đang tạm dừng kế hoạch mở nhà máy sản xuất Iphone ở Việt Nam v́ các đối tác gia công của hăng chưa đảm bảo được điều kiện ăn ở cho nhân công. Tuy nhiên, thông tin này cho đến nay không hề được phía Apple xác nhận.
‘Mọc rễ ở Trung Cộng’
Apple ‘đă mọc rễ ở Trung Cộng’ với hệ thống sản xuất tại đây chiếm gần một nửa trong tổng số 800 cơ sở sản xuất cho Apple trên toàn cầu, gần 250.000 nhân công và 200 nhà cung ứng, Giáo sư-Tiến sĩ Khương Hữu Lộc, giảng dạy chương tŕnh Quản trị Kinh doanh thuộc Keller Graduate School of Management và có kinh nghiệm làm quản lư tài chính cho các tập đoàn lớn ở Mỹ, đă nói.
“Di dời tốn kém nhiều và sẽ mất nhiều thời gian mới sinh lợi, cho nên họ mới chần chừ như vậy,” ông nói.
Ngoài ra, một lợi thế nữa của Trung Cộng đối với Apple là nguyên vật liệu như nhựa, sắt, thép có sẵn tại chỗ, nhân công dồi dào, theo lời vị giáo sư này.
Ông cho biết hiện giờ hệ thống sản xuất của Apple bên Trung Cộng ‘được tổ chức như một thành phố thu nhỏ’ với đầy đủ hệ thống nhà ở và các dịch vụ hỗ trợ như trường học, chợ búa, công viên, nhà băng… để nhân công của họ có thể yên tâm ở lại làm việc lâu dài.
Ngay cả trong trường hợp Apple bắt buộc phải dời khỏi Trung Quốc th́ họ ‘vẫn phải duy tŕ một phần sản xuất ở Trung Cộng để bán cho thị trường nội địa của nước này’ và ‘phải sản xuất ở Trung Cộng th́ mới cạnh tranh được với các đối thủ như Huawei hay Samsung về giá cả hay thuế quan,” Tiến sĩ Lộc phân tích.
Điều kiện của Việt Nam
Giới chuyên gia cho rằng Việt Nam là một trong những lựa chọn hàng đầu nếu Apple muốn dời một phần dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc nhờ lực lượng lao động trẻ, rẻ và không có nguy cơ bất ổn chính trị. Hơn nữa, vị trí địa lư gần Trung Cộng khiến hàng hóa sản xuất ở Việt Nam dễ tiếp cận thị trường Trung Quốc và khu vực; và ngược lại, Apple cũng có thể nhập nguyên vật liệu, linh kiện từ các nhà cung ứng Trung Cộng vào Việt Nam dễ dàng.
“Các chính sách môi trường của Việt Nam cũng dễ dăi, chưa kể các khuyến dụ về thuế, cho thuê đất…,” Giáo sư Lộc nói thêm và cho rằng chuyển sang Việt Nam cũng giúp Apple ‘né được thuế quan của Mỹ.’
Trong giai đoạn đánh thuế của Mỹ vào hàng hóa sản xuất tại Trung Cộng th́ Apple được chính phủ Mỹ miễn cho các sản phẩm Iphone và Macbook v́ ‘đây là những mặt hàng dân Mỹ tiêu thụ nhiều, nếu đánh thuế th́ sẽ làm giảm tiêu thụ của người dân Mỹ gây thiệt hại đến kinh tế Mỹ và sẽ làm Apple mất thị trường vào tay đối thủ như Samsung’, ông phân tích.
Thế nhưng, điều này chỉ tạm thời và Apple không loại trừ khả năng sẽ bị Mỹ đánh thuế nếu chiến tranh thương mại Mỹ-Trung bùng phát trở lại, ông nói thêm.
Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng là một vấn đề mà Việt Nam đang yếu hơn Trung Cộng, ông Lộc cho biết, nhưng nếu tập trung sản xuất ở các tỉnh miền bắc gần biên giới Trung Cộng th́ sẽ khắc phục được phần nào v́ việc vận chuyển sang Trung Cộng sẽ đỡ vất vả hơn.
‘Chuyển dần dần’
Tiến sĩ Lộc cho rằng trong tổng số 250.000 nhân công lắp ráp cho Apple ở Trung Cộng, hăng có thể đưa khoảng 60.000 việc làm sang Việt Nam.
“Chuyển hết 250.000 việc làm sang Việt Nam là chuyện Việt Nam không thể tiếp nhận nổi,” ông phân tích và cho rằng Việt Nam khó ḷng cung cấp một lực lượng lao động đă qua đào tạo lớn như vậy cùng một lúc.
Hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang – nơi đă đặt nhà máy của Samsung – là nơi Apple có thể nghĩ đến v́ vị trí địa lư gần Trung Cộng, ông nói, nhưng hai tỉnh này khó ḷng cung cấp đủ 60.000 lao động. Khi đó, sẽ cần lực lượng lao động từ các tỉnh thành khác đến và sẽ phải xây dựng khu kư túc xá và các dịch vụ đi kèm để cho họ yên tâm làm việc lâu dài.
“Có thể chuyển dần dần, bắt đầu là Ipod, Apple Watch, nếu có khả năng th́ sẽ để Việt Nam làm thêm Macbook,” ông nói. “Như vậy th́ họ sẽ sẵn sàng pḥng khi chiến tranh thương mại bùng phát trở lại th́ sẽ chuyển một phần rất nhiều vào Việt Nam.”
“Họ chỉ chuyển tối đa 30% mà đường dài có thể lên tới 40-50% chứ không thể nào chuyển hết được,” chuyên gia này dự đoán.
https://www.datviet.com/category/hoa-ky/