"Đất hiếm": TQ đứng đầu thế giới nhưng cái giá phải trả quá đắt

Một công nhân chế biến "đất hiếm". (Ảnh: Reuters)

TQ là quốc gia có nguồn tài nguyên "đất hiếm" phong phú nhất trên thế giới và mỏ Bayan Obo Mining ở Nội Mông là mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới.

Theo Guancha (TQ), chính phủ Mỹ đang cố gắng thiết lập chuỗi cung ứng "đất hiếm" của riêng mình để thoát khỏi sự phụ thuộc vào TQ nhưng hiện chưa tìm ra được công nghệ luyện và tinh chế nào có thể thay thế được dây chuyền của TQ.

Hiện nay, với ưu thế này, "đất hiếm" được coi là vũ khí vô cùng quan trọng trong cuộc chiến thương mại Mỹ-TQ.

Trữ lượng đứng đầu thế giới

Tính cho đến năm 2018, số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế về "đất hiếm" ở TQ đã vượt qua số lượng của các quốc gia khác cộng lại. Trong bảng tuần hoàn nguyên tố, "đất hiếm" có 17 loại chất, TQ là quốc gia duy nhất có thể cung cấp tất cả các kim loại "đất hiếm".

Theo báo TQ, điều đó cho thấy về mặt lý thuyết nước này hoàn toàn được hưởng lợi từ việc xuất khẩu "đất hiếm" nhưng trên thực tế thì lại trái ngược lại.

"Vào những năm 1960, khu vực Mountain Pass ở California, Mỹ là mỏ đất hiếm lớn nhất và Rhodia của Pháp là công ty chế biến 'đất hiếm' lớn nhất thế giới. Các nước phương Tây coi công nghệ sản xuất 'đất hiếm' là tối mật và áp đặt lệnh phong tỏa đối với TQ. TQ chỉ có thể xuất khẩu quặng "đất hiếm" thô nhất với giá thấp, sau đó mua lại với giá cao sau quá trình chế biến tinh luyện ở các nước phát triển khác. Nhiều dự án quân sự nước này đã bị chậm tiến độ do không thể cung cấp đủ kim loại 'đất hiếm' cần thiết", Guancha viết.


rung Quốc là nhà cung cấp đất hiếm số một thế giới. Ảnh: Reuters

Sau này TQ đã tự nghiên cứu ra phương pháp tinh luyện đất hiếm, làm thay đổi hoàn toàn tình trạng "bán rẻ đất hiếm" ở TQ.

Trong bối cảnh mở cửa với thế giới bên ngoài, "đất hiếm" của TQ cũng mở cửa với thế giới bên ngoài. Dưới sự cám dỗ của lợi ích ngắn hạn, các nhà sản xuất khác nhau đã mở rộng năng lực sản xuất, hình thành sự cạnh tranh gay gắt và mặc cả giá với nhau và dẩn đến giá "đất hiếm" ở thị trường quốc tế bị giảm mạnh.

Trong những năm 1980, sản lượng "đất hiếm" của TQ là khoảng 20 tấn, đến năm 2006 đã đạt 80.000 tấn, tăng 4.000 lần. Giá đã giảm từ hơn 10.000 USD/tấn xuống còn vài ngàn USD. TQ vẫn là quốc gia cung cấp 90% tổng số đất hiếm trên thế giới.

Guancha nêu rõ: "TQ cung cấp nguồn tài nguyên chiến lược cho thế giới bất chấp giá cả. Các nước phương Tây tận dụng cơ hội này để ngừng khai thác đất hiếm và chọn nhập khẩu chúng từ TQ làm nguồn dự trữ chiến lược của họ. Lấy Mỹ làm ví dụ, trữ lượng đất hiếm của nước này là 13 triệu tấn, chiếm khoảng 10% trữ lượng của thế giới, năm 2002, chính phủ Mỹ đã phong tỏa mỏ đất hiếm lớn nhất của mình ở Mountain Pass, California để chuyển sang thu mua từ TQ".

Các nước phát triển rất coi trọng nguồn tài nguyên chiến lược này, nguồn nguyên liệu quý hiếm trong nước chưa qua chế biến, và cấm xuất khẩu.

Vào thế kỷ 15, ngành công nghiệp cạnh tranh giữa các quốc gia là ngành dệt len, chính phủ Anh đã ban hành luật nghiêm ngặt, nếu ai tự ý xuất khẩu cừu, lông cừu, len sợi thì chặt tay của người đó, tái phạm sẽ bị xử tử. Trong khi hạn chế xuất khẩu tài nguyên trong nước, các nước phương Tây tìm kiếm, kiểm soát nguồn nguyên liệu thô ở các nước thuộc địa.

Vào thế kỷ 19, Anh trở thành nước công nghiệp đầu tiên trên thế giới bằng cách "nhập khẩu nguyên liệu thô và xuất khẩu các sản phẩm đã tinh luện và chế tạo". Sau đó là Mỹ, nhập nguyên liệu thô từ các nước Mỹ Latinh.

Ảnh hưởng xấu nghiêm trọng đến môi trường

Theo Guancha, việc khai thác "đất hiếm" thiếu kiểm soát đã khiến cho TQ phải trả một cái giá rất lớn về môi trường. Giang Tây là tỉnh sản xuất "đất hiếm" quan trọng của nước này.

Năm 2011, ngành khai thác này thu lãi 6,5 tỷ NDT (khoảng 1 tỷ USD), tuy nhiên, tại Cám Châu, để khôi phục môi trường mỏ quặng, họ phải mất 38 tỷ NDT, gấp 6 lần mức lợi nhuận khai thác của tỉnh.

Về việc khai thác "đất hiếm", đầu tiên người ta dẹp bỏ cây cối và cỏ dại, sau đó bóc đi lớp đất bề mặt, đào lỗ tại chỗ, đổ chất axit mạnh vào và chiết xuất các nguyên tố "đất hiếm". Phương pháp "thủ công" bản địa này từng là phương án khai thác phổ biến ở miền Nam Giang Tây. Tình trạng ô nhiễm do phương pháp này gây ra rất khó kiểm soát, nước thải sau chế biến có chứa kim loại nặng và hợp chất ammonium sulfate, dẫn đến việc gây ô nhiễm nặng đến nguồn nước ngầm, tăng hàm lượng phân bón lên đất canh tác khiến cho cây trồng chịu ảnh hưởng xấu rất nặng nề.

Tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng đã thu hút sự quan tâm lớn của giới chức TQ. Sau năm 2006, Bắc Kinh đã tăng cường quản lý tài nguyên "đất hiếm", tiêu chuẩn hóa quy trình khai thác và áp dụng hệ thống hạn ngạch xuất khẩu. Mặc dù vậy, nước này vẫn là nơi cung cấp "đất hiếm" số 1 thế giới.

Tuy nhiên, sau này, hệ thống hạn ngạch xuất khẩu đã bị hủy bỏ do nhiều nước cáo buộc TQ cố tình làm giảm xuất khẩu "đất hiếm", tăng giá trên thị trường quốc tế và làm tổn hại đến lợi ích của nhiều quốc gia khác.

Sưu tầm

Nhìn thấy kiểu khai thác loại quặng tuy quý hiếm nhưng rất độc hại này là đủ biết lòng tham của bọn cầm quyền Tàu cộng cao ngút tận Trời. Miển là làm sao chúng vơ vét bòn rút cho đầy túi còn "chúng mày sống chết ra sao thì cũng mặc kệ", đó là "khẩu hiệu quen thuộc" của CNCS Tàu!