Bị Bắc Kinh ‘trở mặt’ trong đại dịch, liệu New York có dám ‘chia tay’?

Kể từ tháng 3/2020, New York đã trở thành tâm dịch tại Hoa Kỳ.

Việc ĐCSTQ che giấu và phạm sai lầm trong kiểm soát dịch bệnh tại đại lục đã để lộ ra những chiêu trò lừa đảo của nó.

Điều này dẫn đến việc một số quốc gia và các tổ chức quốc tế đang xem xét lại mối quan hệ với Bắc Kinh.

Vậy New York có thể làm điều tương tự, khi mối quan hệ chính trị móc ngoặt với Bắc Kinh đang rất chặt?

New York luôn là mục tiêu mà chính quyền Trung Quốc khao khát thao túng. Từ tài chính đến bất động sản, giải trí đến truyền thông, từ tổ chức Ivy League (8 trường đại học hàng đầu nước Mỹ) cho đến hội đồng các trường ĐH, từ chính quyền nhà nước đến các tổ chức cộng đồng, ĐCSTQ đã sử dụng cách tiếp cận chung để mở rộng ảnh hưởng của mình đến mọi kết cấu xã hội Mỹ.

Dưới đây, chúng ta hãy xem xem ảnh hưởng của Bắc Kinh tại tất cả các cấp chính quyền New York đang diễn ra như thế nào.
Đầu tư – hợp tác trên mọi lĩnh vực

Báo cáo thường niên của Ủy ban An ninh và Tình báo Canada công bố năm 2019 cho biết:

“Với ngân sách dồi dào, cùng sự tiếp tay của giới chóp bu phương Tây, ĐCSTQ đã sử dụng tiền bạc, thay vì hệ tư tưởng cộng sản, nhằm tạo ra sức ảnh hưởng mạnh mẽ, tạo ra các mối quan hệ ký sinh mang tính phụ thuộc trong dài hạn”.

Cuối năm 2015, các doanh nghiệp Trung Quốc đã đầu tư 9,5 tỷ USD vào 95 dự án tại New York. Đến cuối năm 2016, con số này đã tăng lên 15,5 tỷ USD với 120 dự án. Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của New York, đồng thời cũng là thị trường xuất khẩu hàng đầu của bang này.

Từ năm 2016, chính quyền New York đã tích cực thiết lập mối quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư với sáu tỉnh và thành phố Trung Quốc gồm: Giang Tô, Chiết Giang, Giang Tây, Vân Nam, Bắc Kinh và Thượng Hải. Cựu thống đốc bang New York, bà Kathy Hochul, nhấn mạnh “quy mô nền kinh tế Hoa Kỳ và Trung Quốc, đòi hỏi sự gắn kết chặt chẽ hơn nữa”.

Ngoài ra, có 10 thành phố Trung Quốc đã kết nghĩa anh em với New York tính đến năm 2015.
Những kẻ tiếp tay cho ĐCSTQ

Một mối quan hệ như vậy sẽ không thể tồn tại nếu không có “sự trợ giúp từ bên ngoài”, bao gồm từ nhóm những tổ chức thân Bắc Kinh hoặc các doanh nghiệp do Bắc Kinh tài trợ ở Mỹ. Điển hình là:

Phòng Thương mại Trung Quốc (CGCC), đứng đầu là Xu Chen, kiêm Chủ tịch và Giám đốc điều hành Bank of China chi nhánh Mỹ.
China Construction America (CCA) có trụ sở tại New Jersey, là công ty con của Tập đoàn Xây dựng Trung Quốc (China State Construction Engineering Corp Ltd. – CSCEC) thuộc sở hữu nhà nước. Người đứng đầu là Nguyên Ninh.
Học viện Trung Quốc (China Institute), phục vụ một nhóm lớn các thành viên doanh nghiệp bằng cách cung cấp quyền truy cập “các hướng dẫn chuyên gia trong việc xây dựng thương hiệu tại thị trường Trung Quốc”, bên cạnh những quyền lợi khác. Nó cũng giúp thiết lập Viện Khổng Tử tại New York từ năm 2006.

Tổ chức “Asian American Community Empowerment (Thúc đẩy Cộng đồng người Mỹ gốc Á)”, một tổ chức thành lập năm 2013. Thành viên hội đồng quản trị bao gồm các nhà lãnh đạo cộng đồng, chủ tịch hiệp hội và các doanh nghiệp thương mại khác, với tổng số thành viên lên đến gần 10.000.
Ngoài ra, hiệp hội “Sino-American Friendship Association (Hiệp hội Tình bạn Trung Mỹ)” đã mời Bắc Kinh tham gia lễ đón giao thừa tại Quảng trường Thời đại từ năm 2011. Các nhóm biểu diễn nghệ thuật tại Trung Quốc và các thành viên lãnh sự quán Trung Quốc tham gia đã góp phần thể hiện hình ảnh tích cực về chính quyền Trung Quốc trong con mắt quốc tế.

Các nỗ lực ngoại giao của Bắc Kinh

Kể từ năm 2017, quốc tế ngày càng quan tâm đến các hoạt động gián điệp công nghiệp và đầu tư ra nước ngoài của ĐCSTQ, bao gồm sáng kiến Vành đai và Con đường; việc xây dựng quân đội ở Biển Đông; và các hoạt động thương mại bất công.

Tất cả những điều này nhằm nâng cao hình ảnh Bắc Kinh ở nước ngoài, đặc biệt tại bang New York.
Sự điều chuyển bất ngờ

Tháng 11/2018, Đại sứ Trung Quốc tại Zimbabwe lúc đó là ông Hoàng Bình, đã bất ngờ được điều chuyển đến lãnh sự quán Trung Quốc tại New York để trở thành Tổng lãnh sự.

Tờ South China Morning Post dẫn lời Robert Kapp, cựu chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp Mỹ-Trung cho biết, động thái này nhằm chống lại lập trường cứng rắn đối với Bắc Kinh của Tổng thống Mỹ Donald Trump. “Đây là thời kỳ khủng hoảng trong quan hệ Trung-Mỹ”, ông Kapp nói.

Phòng thương mại Trung Quốc (CGCC) đã tổ chức sự kiện chào mừng ông Hoàng Bình hồi cuối năm 2018. Hơn 100 lãnh đạo doanh nghiệp địa phương đã tham dự, bao gồm Andy Purdy, cựu giám đốc bộ phận an ninh mạng quốc gia của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ, hiện đang là giám đốc an ninh tại Huawei chi nhánh Mỹ. Ngoài ra còn có Ed Amoroso, cựu Giám đốc An ninh AT&T (một trong những nhà mạng lớn nhất nước Mỹ); và Tony Scott, cựu Giám đốc Thông tin tại Microsoft và Walt Disney.

Chủ tịch Xu Chen cam kết CGCC sẽ “hợp tác với Tổng lãnh sự quán để hỗ trợ các công ty Trung Quốc hoạt động tại 10 bang ở bờ đông nước Mỹ, nhằm tạo ra kỷ nguyên mới trong thương mại Mỹ-Trung”.
Hội họp, hội họp và hội họp

Tháng 3/2019, ông Hoàng Bình đã gặp gỡ các nhà lập pháp ở thành phố Albany và đến thăm một số văn phòng hội đồng thành phố.

Ông Hoàng kêu gọi chính quyền bang New York hỗ trợ trao đổi và hợp tác với Trung Quốc.

Đáp lại, một phái đoàn các nhà lập pháp tại tiểu bang, dẫn đầu là Toby A. Stavisky, phó chủ tịch Hội nghị đa số Thượng viện, đã đến thăm ông Hoàng tại lãnh sự quán Trung Quốc ở New York hồi tháng 5. Tại cuộc gặp ông Hoàng đã yêu cầu cơ quan lập pháp New York “xử lý các vấn đề nhạy cảm một cách đúng đắn”, theo một bài đăng trên trang web của lãnh sự quán Trung Quốc.
Nghị quyết về ‘ngày Trung Quốc’

Chính sách ngoại giao như vậy dẫn đến việc khởi xướng nghị quyết của thượng viện New York về “Ngày Trung Quốc (China Day)”, theo đó New York sẽ là bang đầu tiên trong cả nước Mỹ kỷ niệm ngày 1/10 – 70 năm ngày ĐCSTQ giành quyền kiểm soát Trung Quốc khỏi tay Trung Hoa Dân Quốc – chính phủ Đài Loan hiện tại.

Ngày 18/6/2019, các đại diện lãnh sự quán Trung Quốc và các tổ chức thân Bắc Kinh đã được mời đến để chứng kiến ​​việc thông qua nghị quyết này tại Thượng viện New York.

Các tổ chức thúc đẩy nghị quyết này là Hiệp hội Thương mại Trung Quốc Hoa Kỳ, Cộng đồng Người Mỹ gốc Á (viết tắt BRACE) và Trung tâm Phát triển Trung Quốc – Hoa Kỳ.

Các nhóm này đã tổ chức lễ kỷ niệm “Nghị quyết Ngày Trung Quốc” tại Brooklyn vào ngày 20/7/2019. Các nghị sĩ Thượng Viện, Hạ viện và thành viên hội đồng thành phố đã tham dự. Thượng nghị sĩ James Sanders là nhà tài trợ cho nghị quyết.

Ông Sanders nói rằng đó là mong muốn của ông, thông qua nghị quyết, tiểu bang New York sẽ trở thành lãnh đạo trong hợp tác giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc, theo bài đăng trên trang web của BRACE.

Một lễ kỷ niệm khác được tổ chức bởi 17 tổ chức ủng hộ Bắc Kinh địa phương diễn ra một tháng sau đó tại nhà hát David H. Koch ở Trung tâm Lincoln. Tại sự kiện, Sanders đã ca ngợi Trung Quốc, nói rằng: “người Mỹ gốc Hoa đã xây dựng nên nước Mỹ, còn Trung Quốc xây dựng thế giới”.

Chủ tịch của BRACE, John S. Chan, nói với tờ báo thân Bắc Kinh China Press rằng nhóm đã làm việc trong nhiều năm để thông qua nghị quyết này.
Những chuyến viếng thăm Trung Quốc

Tháng 4/2017, BRACE đã tổ chức phái đoàn “quan hệ hữu nghị kinh tế New York” gồm 18 người đến thăm Bắc Kinh và Thượng Hải. Phái đoàn gồm năm nhà lập pháp New York.

Các nhà lập pháp được chào đón bởi các quan chức hàng đầu tại Bắc Kinh.

Ngày 15/9/2019, Phái đoàn hữu nghị quan hệ kinh tế New York được tài trợ bởi BRACE cùng Hiệp hội thương mại Trung Quốc – Hoa Kỳ – Hồng Kông đã tổ chức chuyến viếng thăm thứ hai kéo dài hai tuần tới Trung Quốc. Chuyến viếng thăm dẫn đầu bởi Thượng nghị sĩ Sanders, sẽ có lịch trình di chuyển qua 8 thành phố. Theo China Press, họ đã thảo luận về sự hợp tác giữa New York và Trung Quốc trong các lĩnh vực như thương mại, giáo dục và công nghệ internet.
Sự ủng hộ của Bloomberg

Michael Bloomberg, thị trưởng thành phố New York từ năm 2002 đến 2013, là người ủng hộ Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) và các dự án khác của Trung Quốc.

Hai tuần sau khi ông Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu vào tháng 6/2017, ông Bloomberg đã có bài phát biểu tại buổi gặp mặt quy tụ các chức sắc cấp cao của Trung Quốc và nước ngoài, bao gồm Đại sứ Trung Quốc Thôi Thiên Khải, Cựu Đặc khu trưởng Hồng Kông Đổng Kiến Hoa, Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội Châu Á và cựu Thủ tướng Úc Kevin Rudd, cùng Chủ tịch Hiệp hội Châu Á Josette Sheeran.

Trong bài phát biểu, ông Bloomberg đã ca ngợi các sáng kiến ​​biến đổi khí hậu của Trung Quốc, nói rằng: “Trung Quốc xứng đáng nhận được sự tín nhiệm cho vai trò lãnh đạo của mình, là hình mẫu thuyết phục cho các quốc gia khác”.

Trên phương diện tài chính, Bloomberg Philanthropies – tổ chức từ thiện của ông Bloomberg – đã tổ chức diễn đàn doanh nghiệp Mỹ-Trung cấp cao đầu tiên vào tháng 4/2017. Tại diễn đàn, ông Bloomberg phát biểu:

“Trong năm qua (2016), tôi đã điều hành nhóm làm việc để giúp giao dịch đồng nhân dân tệ tại thị trường Hoa Kỳ”.

Ông kể về những cột mốc trong ngành tài chính Trung Quốc – Mỹ.

“Năm ngoái, ngân hàng Trung Quốc chi nhánh New York đã trở thành ngân hàng thanh toán (clearing bank) đầu tiên tại Mỹ phát hành chứng chỉ tiền gửi bằng đồng nhân dân tệ. Ngân hàng này cũng phát hành giấy phép đầu tiên để giao dịch cổ phiếu và trái phiếu Trung Quốc tại Mỹ. Vào tháng 3, ông Bloomberg đã trở thành nhà cung cấp dữ liệu tài chính đầu tiên cung cấp trái phiếu Trung Quốc và các chỉ số thu nhập cố định”.

Ông tiếp tục bàn về BRI: “Đầu tư vào cơ sở hạ tầng là cách tốt nhất để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Công ty chúng tôi đã tổ chức một loạt các sự kiện trên khắp thế giới gọi là, ‘Trung Quốc điều hướng con đường tơ lụa mới’. Năm nay, sự kiện được tổ chức tại Geneva, Hồng Kông, Frankfurt, London với sự tham dự của Đại sứ Trung Quốc tại các khu vực này”.
Các công trình của Trung Quốc tại New York

Mặc dù Hoa Kỳ không tham gia BRI, nhưng Trung Quốc lại có nhiều khoản đầu tư xây dựng công trình tại Mỹ.

Tháng 2/2019, Tổng lãnh sự New York Hoàng Bình đã đến thăm trụ sở của China Construction America (CCA) tại New Jersey.

CCA là công ty con của Tập đoàn Kỹ thuật Xây dựng Nhà nước Trung Quốc. Theo một bài viết trên trang web của Phòng Thương mại Trung Quốc (CGCC), CCA “chịu trách nhiệm chính trong việc toàn cầu hóa tài sản xây dựng của Trung Quốc, trở thành kẻ hoạt động tích cực cho chiến lược Vành đai và Con đường của ĐCSTQ”.

Ông Hoàng chia sẻ với Chủ tịch CCA Yuan Ning rằng, “Mặc dù có những khó khăn do chiến tranh thương mại gây ra, nhưng CCA vẫn nên tiếp tục tận dụng cơ sở hạ tầng lâu đời ở Mỹ để mở rộng thị trường của mình”.

CCA có mối liên hệ mật thiết với lãnh sự quán Trung Quốc và các nhóm thân Bắc Kinh tại New York. Năm 2017, Giám đốc điều hành CCA, Yuan Ning đã được nhận giải thưởng Blue Cloud từ Viện Trung Quốc về những đóng góp quan trọng của ông cho mối quan hệ Mỹ-Trung.

Trong hai nhiệm kỳ, Yuan là chủ tịch của Phòng thương mại TQ (CGCC). Thôi Thiên Khải, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ đã ca ngợi Yuan do “công lao xây dựng cây cầu quan trọng nhất – CGCC – một nền tảng hoàn hảo cho giao dịch và thương mại Trung Quốc-Hoa Kỳ”.

Một nhân vật đoạt giải Blue Cloud đáng chú ý khác năm 2017 là Thống đốc bang New York Andrew Cuomo.

Một số dự án của CCA đã hoàn thiện ở New York bao gồm việc thay thế cây cầu đường sắt đầu tiên của dự án mở rộng LIRR (đường sắt ở Long Island). Cựu thống đốc bang New York, bà Kathy Hochul đã đến thăm nhóm dự án trong quá trình xây dựng.

CCA cũng xây dựng một tòa nhà cho thuê sang trọng bên sông Hudson ở thành phố Yonkers. Yuan Ning, Tổng lãnh sự Hoàng Bình và Thị trưởng Yonkers là Mike Spano đã có mặt tại lễ cắt băng khánh thành vào tháng 5/2019. Ông Hoàng cũng nhân cơ hội này để đề cao sự hợp tác giữa hai nước: “Dự án này đã tiếp tục chứng minh rằng, việc hợp tác song phương sẽ tạo ra kết quả đôi bên cùng có lợi”.

Tháng 6/2019, các quan chức từ Yonkers do thị trưởng Spano và phó thị trưởng Jim Cavanaugh dẫn đầu đã đến thăm Lãnh sự quán Trung Quốc ở New York, “để thúc đẩy hơn nữa và tăng cường quan hệ thương mại và trao đổi văn hóa giữa Trung Quốc và Thành phố Yonkers. China Construction America và các doanh nghiệp có vốn đầu tư khác của Trung Quốc cũng được khuyến khích tham gia các dự án địa phương và đóng góp hơn nữa cho sự phát triển mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ”, trích bài viết trên trang web Lãnh sự quán Trung Quốc tại New York .
Các nghị quyết ủng hộ Bắc Kinh

Ngày 7/3/2017, Thượng viện và Hội đồng bang NY đã thông qua một nghị quyết chào đón Tổng lãnh sự Trung Quốc lúc đó là Chương Khởi Nguyệt và các thành viên phòng thương mại TQ (CGCC).

Trước khi lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình lên kế hoạch thăm Hoa Kỳ vào tháng 9/2015, Thượng viện bang New York đã thông qua hai nghị quyết để chào đón ông Tập đến Mỹ; và một bên khác để khẳng định lại cam kết tăng cường mối quan hệ giữa New York và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Hạ viện bang New York cũng đã thông qua một nghị quyết tương tự.
Các sự kiện thúc đẩy sự hợp tác với Bắc Kinh

Tháng 12/2018, BRACE, một tổ chức thân Bắc Kinh, đã tổ chức buổi dạ tiệc kỷ niệm 5 năm tại Brooklyn. Năm thượng nghị sĩ bang, hai thành viên hội đồng thành phố và đại diện lãnh sự quán Trung Quốc đã tham dự buổi dạ tiệc này.

Tháng 6/2017 đã diễn ra hội nghị xúc tiến đầu tư và thương mại Trung Quốc (Quý Châu)-US. Hội nghị này nhằm thúc đẩy hợp tác trong sản xuất cao cấp, dữ liệu lớn và ngành y tế. Phó chủ tịch tỉnh Quý Châu Lu Yongzheng, Tổng lãnh sự lúc đó là Zhang và các nhà lập pháp bang New York đã tham dự sự kiện.

Tháng 7/2017, một diễn đàn thương mại và đầu tư giữa Trung Quốc và tiểu bang New York đã được tổ chức tại thành phố Buffalo. Zhang, Jeff Janiszewski – giám đốc phát triển kinh tế bang New York, và thị trưởng Buffalo Byron Brown đã tham dự cuộc họp.

Tháng 7/2014, Thống đốc Cuomo đã đưa ra một sáng kiến ​​du lịch toàn cầu nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp New York đến thị trường du lịch Trung Quốc. Ông Cuomo tuyên bố hợp tác với hãng máy bay China Southern Airlines vào ngày 6/8/2014, với chuyến bay khai trương thẳng từ Quảng Châu, Trung Quốc đến Sân bay Quốc tế JFK ở New York.
Các thống đốc được cảnh báo trước sự xâm nhập của Trung Quốc

Trong cuộc họp của Hiệp hội Thống đốc Quốc gia hồi đầu tháng 2, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói: “Chính phủ Trung Quốc rất có sách lược trong việc phân tích hệ thống của chúng ta … TQ đánh giá các điểm yếu và quyết định khai thác các quyền tự do ở đất nước chúng ta, để đạt được lợi thế ở cấp liên bang, cấp tiểu bang và cấp địa phương”.

“Thật ra, tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu hầu hết mọi người không bị Đảng Cộng sản Trung Quốc trực tiếp vận động”, ông Pompeo nói.

Ông Pompeo đã cảnh báo các thống đốc nên cảnh giác trước sự xâm nhập của Trung Quốc, trích dẫn một lá thư từ một nhà ngoại giao tại lãnh sự quán Trung Quốc ở New York gửi cho người phát ngôn một cơ quan lập pháp tiểu bang giấu tên, yêu cầu các quan chức Mỹ kiềm chế không giao thiệp độc lập với Đài Loan.

“Vậy là chúng ta có một nhà ngoại giao từ Trung Quốc được phân công đến đây, một đại diện của Đảng Cộng sản Trung Quốc tại thành phố New York, đã gửi thư kêu gọi một quan chức dân cử Mỹ không nên thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình”, ông Pompeo nói.

Tính đến ngày 16/10/2019, các nhà ngoại giao Trung Quốc tại Mỹ phải thông báo trước cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về các cuộc họp với đại diện của chính phủ các tiểu bang, địa phương và thành phố; hay thăm quan các cơ sở giáo dục hoặc các tổ chức nghiên cứu.
Trở thành trung tâm đại dịch virus ĐCSTQ

Ngày 22/1, Tổng lãnh sự Hoàng Bình đã rung chuông bế mạc thị trường chứng khoán NASDAQ để chào đón tết Nguyên đán Trung Quốc. Lúc này, thành phố Vũ Hán đã tiến hành phong toả nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Tuy nhiên, thế giới đã không được thông báo đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh ở Trung Quốc, cũng như khả năng lây lan của virus từ người sang người, trong khi mọi sinh hoạt thường lệ vẫn tiếp diễn.

Ngày 1/3, Thống đốc Cuomo của New York đã xác nhận trường hợp nhiễm Covid đầu tiên ở tiểu bang. Thời điểm đó, hơn 70 trường hợp đã được báo cáo ở Hoa Kỳ, hầu hết ở Bờ Tây. Tuy nhiên, trong vài tuần kế tiếp, Tiểu bang New York đã trở thành tâm dịch ở Hoa Kỳ và Thành phố New York là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tại thời điểm đó, có hơn 353.000 trường hợp được xác nhận tại tiểu bang, với hơn 27.000 trường hợp tử vong.

Khi virus lây lan sang các quốc gia khác, ĐCSTQ đã nhanh chóng chuyển sang chính sách “ngoại giao mặt nạ” nhằm che đậy sự thật, rồi tự tuyên dương bản thân là cứu tinh của thế giới bằng cách bán các đồ bảo hộ cá nhân bị lỗi cho các nước. Không chỉ vậy, Bắc Kinh còn mong đợi thế giới bày tỏ lòng biết ơn.

Lãnh sự quán Trung Quốc tại New York đã hợp tác với Jack Ma, người sáng lập tập đoàn công nghệ Alibaba để quyên tặng 1.000 máy thở cho các bệnh viện ở New York. Ông Cuomo đã ca ngợi Trung Quốc vì sự giúp đỡ này. Tháng 4, Thượng viện bang đã thông qua quyết định “bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với chính phủ Trung Quốc vì món quà chu đáo của họ”.