Theo lịch trình, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm nay, 25/08/2020 tới Ý, trong khuôn khổ chuyến công du 5 nước châu Âu đầu tiên, kể từ khi bùng nổ dịch Covid-19. Sau Ý, ông Vương Nghị sẽ tới Na Uy, Hà Lan, Pháp và cuối cùng là Đức. Một trong những trọng tâm chuyến công du là các hợp đồng xây dựng mạng 5G mà tập đoàn Trung Quốc Hoa Vi đang dần dần bị gạt ra ở châu Âu, theo dự kiến tập trung vào các vấn đề liên quan tới mạng viễn thông 5G và công ty Huawei.
Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết, ông Vương Nghị sẽ thăm 5 nước gồm Italia, Hà Lan, Na Uy, Pháp và Đức từ 25/8 đến 1/9.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Ảnh: Tân Hoa xã
Đây là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc kể từ dịch Covid-19 bùng phát.
Ông Triệu Lập Kiên nhấn mạnh thêm, Trung Quốc và châu Âu sẽ hợp tác cùng nhau để phục hồi nền kinh tế toàn cầu và bảo vệ chủ nghĩa đa phương. Bắc Kinh hy vọng chuyến công du của Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ thúc đẩy sự tiến bộ của các nghị trình kinh tế và chính trị của cả hai bên, cũng như công việc của họ trong bình ổn các chuỗi cung ứng sau dịch.
Lucrezia Poggetti, một chuyên gia về quan hệ Trung Quốc - EU tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator, nhận định chuyến thăm của ông Vương là một "cuộc tập dượt kiểm soát thiệt hại".
"Mục đích chính của Bắc Kinh là ngăn chặn sự hình thành mặt trận xuyên Đại Tây Dương đối đầu với Trung Quốc, đặc biệt về mạng 5G", bà nói.
Không một điểm đến nào của Ngoại trưởng Vương Nghị trùng với nơi mà người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo từng đặt chân tới hồi tháng trước. Ông Pompeo tới các nước Áo, Anh, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Ba Lan và Slovenia, một phần trong nỗ lực của Washington muốn thuyết phục châu Âu theo đuổi lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc.
Cả 27 ngoại trưởng EU - và người phụ trách chính sách đối ngoại EU Josep Borrell - đều nhất trí sẽ hội đàm với ông Pompeo để bàn về các mối quan hệ với Trung Quốc, dù nhìn chung họ bất bình với chính sách châu Âu của Tổng thống Donald Trump.
Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ tổ chức một hội nghị đặc biệt với một số nguyên thủ và lãnh đạo EU vào giữa tháng 9. Theo giới chuyên gia, về phần mình, Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ tập trung vào sự hợp tác giữa Trung Quốc và EU sau đại dịch.
Theo SCMP, chặng dừng chân đầu tiên của ông Vương Nghị là Italia, thành viên duy nhất của nhóm G7 tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc. Ông dự kiến tập trung vào công nghệ 5G khi gặp gỡ giới chức nước chủ nhà, được biết sẽ bao gồm Ngoại trưởng Luigi Di Maio và có thể cả Thủ tướng Giuseppe Conte.
Italia đang cân nhắc liệu có loại bỏ công nghệ của Huawei ra khỏi mạng lưới 5G của nước này hay không. Hồi đầu tháng 7, ông Di Maio đã gặp Đại sứ Mỹ tại Rome, với một trong những chủ đề là về tập đoàn viễn thông khổng lồ của Trung Quốc. Sau đó, tập đoàn Telecom Italia đã không mời Huawei tham gia đấu thầu hợp đồng cung cấp thiết bị 5G cho cơ sở hạ tầng chủ chốt xử lý dữ liệu nhạy cảm của Italia.
"Ông Vương Nghị sẽ hồi hộp chờ xem liệu Bắc Kinh có thể tiếp tục được Rome và đặc biệt... là ông Di Maio ủng hộ khi căng thẳng Trung - Mỹ leo thang và khi châu Âu đang theo đuổi một chính sách cứng rắn hơn với Trung Quốc hay không. Có thể ông sẽ phải thất vọng", bà Poggetti nhận định.
Ngoại trưởng Vương Nghị cũng sẽ dành sự tập trung tương tự vào 5G ở Đức, nơi Thủ tướng Angela Merkel đang đối mặt ngày càng nhiều áp lực phải cấm Huawei khỏi các mạng lưới 5G.
Huawei hiện đã bị cấm hoàn toàn hoặc một phần ở các nước Mỹ, Anh và Pháp, do vậy Đức là thị trường lớn duy nhất ở phương Tây còn để cửa mở cho tập đoàn Trung Quốc. Giới chức Mỹ cáo buộc Huawei hoạt động do thám, nhưng cả công ty này và Bắc Kinh đều bác bỏ.
Pháp và Đức thường xuyên chỉ trích Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia ở Hong Kong, trong khi EU đã thực thi các biện pháp kiểm soát vũ khí chống lại lực lượng cảnh sát của thành phố này.
Chuyến thăm của ông Vương Nghị tới Hà Lan diễn ra sau khi Thủ tướng Mark Rutte chủ trương giảm bớt quy mô gói tài chính dành cho các nước thành viên EU bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
Còn ở Na Uy, Ngoại trưởng Trung Quốc nhiều khả năng sẽ tái khẳng định cam kết của nước ông về các mối quan hệ "bình thường hóa" với Oslo. Bắc Kinh phản đối gay gắt Ủy ban Giải Nobel Hòa Bình trao thưởng cho công dân Trung Quốc Lưu Hiểu Ba năm 2010, và đến năm 2016 hai nước mới hàn gắn quan hệ.