Scientific American: So sánh các ca tử vong do Covid-19 với cúm mùa, như so sánh táo với cam

05/03/20

SA: Comparing COVID-19 Deaths to Flu Deaths Is like Comparing Apples to Oranges
The former are actual numbers; the latter are inflated statistical estimates
By Jeremy Samuel Faust on April 28, 2020

https://blogs.scientificamer ican.com/observations/comparing-covid-19-deaths-to-flu-deaths-is-like-comparing-apples-to-oranges/

Philippe Lopez Getty Images

Biên dịch: Giang Lê

Cho đến đầu tháng 3 Trump vẫn rất chủ quan cho rằng Covid-19 chỉ nguy hiểm như cúm mùa. Cơ sở để ông ta tin như vậy là con số 50000 người chết vì cúm hàng năm ở Mỹ. Đây không phải là con số Trump bịa ra mà do CDC Mỹ công bố.

Hầu hết mọi người đều tin vào con số này, tôi cũng vậy. Nhưng một bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm ở bệnh viện Brigham and Women’s Hospital nhận ra một điều vô lý là ông ta gần như chưa bao giờ thấy môt bệnh nhân chết vì cúm trong những năm hành nghề. Ngược lại ông ấy đã chứng kiến rất nhiều ca chết vì uống opioid quá liều, vì tai nạn giao thông hay vì bị bắn bằng súng. Điều lạ là thống kê của CDC cho những nguyên nhân kia thấp hơn con số 50000 do cúm do chính CDC công bố, nghĩa là về mặt xác suất bác sĩ này phải quan sát thấy số người chết vì cúm nhiều hơn.

Nghi ngờ về kinh nghiệm của mình vị bác sĩ nọ gọi điện cho các đồng nghiệp ở cac phòng cấp cứu và ICU ở các thành phố khác của Mỹ và tất cả mọi người đều có cùng nhận xét như vậy, hầu như không ai đã chứng kiến bệnh nhân chết vì cúm. Tìm hiểu thêm hóa ra con số 50000 người chết vì cúm hàng năm ở Mỹ là do CDC ước lượng bằng mô hình, con số họ thực sự thống kê được chỉ khoảng 10000/năm, mà đấy là đếm cả các ca chết vì viêm phổi.

Đến đây có thể đặt ra nghi vấn hoặc mô hình ước lượng số người chết vì cúm hàng năm ở Mỹ của CDC sai, hoặc thống kê các nguyên nhân tử vong khác (opioid overdose, traffic accident, gun violence) không chính xác. Dù con số đó chính xác hay không, một điều chắc chắn là so sánh ước lượng theo mô hình (số chết vì cúm) với số thống kê thực sự (số chết vì Covid-19) là so sánh cam với táo.

Tôi không hi vọng Trump hiểu điều đó, nhưng tại sao các chuyên gia CDC không cảnh báo/phản bác Trump và báo chí về lầm lẫn này.

Hay thực ra họ có nói riêng với Trump, ít nhất Dr. Anthony Fauci đã công khai cảnh báo Covid-19 nguy hiểm hơn cúm mùa nhiều, nhưng Trump bỏ ngoài tai.

GL