Covid-19 đã âm thầm nhen nhóm ở Mỹ từ tháng 1

[june04]

Mỹ đã phát hiện ra Covid-19 đã nhen nhóm từ tháng 1 và âm thầm tấn công. Một căn bệnh bí ẩn khiến gần 30 nhân viên chăm sóc khách hàng ở Chicago đồng loạt xuất hiện triệu chứng ho khan và sốt cao hồi tháng 1.

Thậm chí khi trở lại làm việc sau đợt nghỉ ốm, gần 30 nhân viên thuộc cùng trung tâm ở Đại lộ Michigan, thành phố Chicago, bang Illinois, trông vẫn rất xanh xao và mệt mỏi.

"Tôi bắt đầu nghĩ nó chính là Covid-19. Tôi rất có thể đã nhiễm nó nhưng không dám chắc. Điều này không chắc chắn", Julie Parks, 63 tuổi, là một trong số nhân viên bị ốm khi đó, lo lắng nói.

Nhân viên y tế Malika Abdulkhsanova giải thích cách xét nghiệm nCoV tại Brooklyn, New York, tuần trước. Ảnh: NYTimes.

Nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Đại học Northeastern ở Massachusetts mới công bố trên NYTimes tiết lộ Covid-19 có thể đã lây lan ở Mỹ từ đầu tháng 2, nhiều tuần trước khi Mỹ báo cáo ca nhiễm đầu tiên vào ngày 1/3. Nhóm nghiên cứu tin rằng các ổ dịch đã âm thầm lây lan qua nhiều thành phố như Chicago, New York, Seattle và Boston từ giữa tháng 1 và tháng 2. Thậm chí, mô hình của Đại học Northeastern ước tính số ca nhiễm nCoV ở Mỹ tính đến ngày 1/3 là khoảng 28.000 người, gấp hơn 1.000 lần so với con số 23 ca được báo cáo.

Thông tin này đã khiến nhiều người Mỹ càng có thêm căn cứ cho khả năng mà họ nghĩ tới: Liệu có phải tôi đã nhiễm nCoV?

Công cuộc truy vết các ca nhiễm trong giai đoạn này đang diễn ra với nhiều cấp độ. Những người từng trải qua những trận ốm khổ sở với các triệu chứng giống cúm giờ đang tự hỏi liệu nó có phải là Covid-19. Bác sĩ cũng xem xét lại những ca bệnh lạ, chưa được lý giải. Nhân viên pháp y cũng lục tung các hồ sơ để tìm kiếm những cái chết có thể đã bị chẩn đoán sai. Giới chức địa phương yêu cầu mở các cuộc điều tra về vấn đề này.

Brian Gustafson, nhân viên pháp y tại hạt Rock Island, bang Illinois, cho biết anh không có khả năng thực hiện xét nghiệm nCoV cho người đã chết, nhưng tin chắc rằng nhiều ca nhiễm và tử vong do Covid-19 đã bị bỏ qua ở Mỹ trong nhiều tuần hồi đầu năm nay, khi giới chức tin rằng loại virus chưa xuất hiện ở quốc gia này.

Gustafson cho rằng chính anh cũng là một trong số ca Covid-19 bị bỏ sót. Gustafson tin anh đã bị nhiễm nCoV hồi tháng 1, khi cảm thấy cơ thể thực sự mệt mỏi và kiệt sức. Thậm chí anh phải dồn hết chút sức lực còn lại để lết từ phòng ngủ tới nhà tắm, tình trạng hiếm khi xảy ra với anh.

"Tôi nghĩ nCoV đã xuất hiện ở đây rất lâu trước khi chúng tôi biết đến nó", Gustafson, người đồng thời là nhân viên y tế, nói. Anh tin rằng mình đã bị nhiễm nCoV từ một trong số người chết được đưa tới phòng pháp y rất lâu trước khi Illinois tìm kiếm những ca dương tính. "Đó là suy luận logic duy nhất mà tôi có thể nghĩ tới", Gustafson nói thêm.

Một số người đã dành nhiều thời gian ở nhà để xem xét lại những trận ốm của họ khi nghi ngờ rằng nó rất có thể là do Covid-19. Tommie Swenson và bạn gái Tammy Swikert, sống ở Rothschild, bang Wisconsin, cứ nghĩ mãi rằng căn bệnh mà họ mắc phải trong mùa đông đã lây lan khắp ngôi làng 5.000 người này.

Swenson, một tài xế xe tải đã về hưu, cho biết căn bệnh này hoàn toàn không giống cúm. Nó khiến ông mất vị giác, mất ngủ, ho và cảm giác như có vật gì nặng chèn lên ngực.

"Chúng tôi luôn nói về nó. Nếu căn bệnh mà chúng tôi mắc là Covid-19 thì sao? Chúng tôi giờ có thể miễn dịch với nó hay sẽ tái nhiễm? Điều đó có nghĩa là gì?", Swenson thắc mắc.

Giới chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nói rằng câu trả lời rất phức tạp. Nhiều người tin rằng số người phơi nhiễm với nCoV có thể gấp 5-20 lần số ca dương tính được báo cáo và ngày càng có nhiều dữ liệu hậu thuẫn cho nhận định này.

Mới đây, Mỹ đã cấp phép phương pháp xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể nCoV, nhằm giúp xác định người nhiễm virus nhưng không có triệu chứng do khả năng miễn dịch của cơ thể đối với loại virus này. Tuy nhiên, ngay cả khi phương pháp này trở nên phổ biên hơn, giới chuyên gia cho biết rất khó để biết người mang kháng thể có thể miễn nhiễm với nCoV trong bao lâu.

Ngoài mong muốn biết được tình trạng của một người, việc biết có bao nhiêu người bị nhiễm trong một cộng đồng dân là điều rất quan trọng bởi nó liên quan tới miễn dịch cộng đồng. Một người nhiễm virus được cho sẽ lây cho hai, ba người nên để virus ngừng lây lan, ít nhất 50% dân số phải bị nhiễm.

"Về mặt quyết sách, chúng tôi không có nơi nào có miễn dịch cộng đồng", Natalie Dean, phó giáo sư về thống kê sinh học tại Đại học Floria, cho biết.

Ở thành phố tâm dịch New York, khoảng 21% khách tới siêu thị có kết quả xét nghiệm kháng thể dương tính, theo thống đốc Andrew M. Cuomo nói ngày 23/4. Nếu tỷ lệ này được chứng minh đúng với cả thành phố, điều đó có nghĩa khoảng 1,7 triệu người nhiễm nCoV, gấp 12 lần số người được báo cáo.

Nhưng giới chuyên gia cho biết ở California, số người nhiễm dường như thấp hơn 5% và nhiều nơi khác ghi nhận số ca nhiễm, tử vong thấp hơn, quy mô số người nhiễm rất khó có thể xác định bằng phương pháp xét nghiệm kháng thể nhanh hiện có.

Giới chuyên gia nhận định cần có thêm thời gian để phát triển, kiểm định và phân phối các xét nghiệm kháng thể đáng tin cậy, đồng thời để hiểu được tầm quan trọng của chúng khi nói tới khả năng miễn dịch cá nhân.

Nhân viên y tế đang kiểm kê các mẫu xét nghiệm Covid-19 tại trường Cao đẳng Cộng đồng Bergen, bang New Jersey, tháng này. Ảnh: NYTimes.

Những ca tử vong hồi tháng 1, 2 cũng đang được kiểm tra lại sau một thông báo tuần này ở hạt Santa Clara, bang California, rằng một người phụ nữ chết ngày 6/2 nhiễm nCoV. Ca tử vong này xảy ra nhiều tuần trước trường hợp chết vì nCoV được cho là đầu tiên ở Mỹ.

Tiến sĩ Michelle Jorden thuộc văn phòng giám định pháp y hạt Santa Clara cho biết cơ quan này cũng điều tra về nhiều ca tử vong khác. Họ đã gửi các mẫu sinh phẩm của ca nghi nhiễm tới Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch (CDC) để xét nghiệm và đang chờ kết quả.

Thống đốc California Gavin Newsom đã yêu cầu nhóm điều tra xem xét kỹ các hồ sơ giám định pháp y từ tháng 12 năm ngoái của một số hạt, nhằm xác định liệu có ca ca tử vong trong gia đoạn này là do Covid-19 hay không.

Giới chuyên gia cho biết hiện rất khó để phân biệt giữa cúm mùa và Covid-19 của các ca bệnh trước đây. Tiến sĩ Jeffrey V. Smith, giám đốc điều hành hạt Santa Clara và đồng thời là bác sĩ y khoa, cho biết vợ của ông, cũng là bác sĩ, cho biết thấy khó hiểu về các bệnh nhân bà gặp ở khu vực vịnh San Francisco hồi tháng 12.

"Tôi nhớ cô ấy nói rằng hồi tháng 12, một số bệnh nhân tới khám có những triệu chứng giống cúm nhưng lại có kết quả xét nghiệm âm tính với căn bệnh này. Tôi tự hỏi liệu những bệnh nhân đó có phải đã nhiễm nCoV", Smith nói.

Nhiều chuyên gia cho biết việc xét nghiệm khan hiếm và những quy định quản lý nghiêm của CDC hồi tháng 2 đã dẫn tới nhiều câu hỏi không lời giải đáp hiện nay.

"Đó là một khoảng thời gian im lặng đầy khó chịu và kỳ lạ. Chúng tôi đã nghe về những người bị nhiễm bệnh, nhưng họ không đáp ứng tiêu chuẩn xét nghiệm nên chúng tôi không thể làm được gì", Sara Cody, giám đốc y tế hại Santa Clara, cho biết.

Dave Cortese, thành viên hội đồng giám sát hạt Santa Clara, yêu cầu danh sách đầy đủ những ca tử vong ở hạt này từ tháng 1 tới tháng 3, giai đoạn mà ông cho biết nơi đây đã ghi nhận số ca tử vong nhiều hơn so với cùng thời điểm năm ngoái.

"Tôi đang kêu gọi hạt nỗ lực gấp đôi để công bố thông tin về tất cả ca tử vong do Covid-19 và liên kết những dữ liệu với nhau để mang tới một phân tích hoàn toàn trung thực về những thông tin mà chúng tôi có", ông Cortese nói.

Đối với những người có người thân bị ốm, họ luôn đau đáu với câu hỏi "Liệu đó có phải là Covid-19?". Gia đình Ian Carrier, 36 tuổi ở San Francisco, đã cố gắng để tìm hiểu căn bệnh đã khiến anh phải nhập viện hôm Giáng sinh trong tình trạng sốt cao và ho dữ dội. Anh đã nằm viện hai tháng, phải đặt nội khí quản và thở máy.

April Slone, chị gái của Carrier, cho biết từ lâu anh đã có vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe nhưng các bác sĩ không thể lý giải được tình trạng của anh. Carrier có kết quả âm tính với xét nghiệm cúm.

"Mỗi ngày bệnh lại có biến chuyển mới. Chúng tôi không thể hình dung ra", Slone nói.

Sau đó, Slone đọc được mối liên hệ giữa Covid-19 và bệnh thận, vấn đề mà Carrier bắt đầu gặp phải. "Đó là lúc tôi hiểu ra vấn đề. Tôi gọi cho bố mẹ và nói 'Con nghĩ Carrier bị Covid-19 rồi'. Bố mẹ tôi nói 'Chúng ta cũng nghĩ vậy'", Slone kể.

Tuần này, Carrier phải nhập Bệnh viện U.C.S.F. Parnassus vì những biến chứng từ các vấn đề về thận. Họ đang tìm cách để Carrier được xét nghiệm kháng thể và hy vọng bác sĩ có thể biết anh có bị nhiễm nCoV hồi tháng 12, mặc dù không chắc liệu xét nghiệm này có sẵn hay không.

Kristen Bole, phát ngôn viên bệnh viện, từ chối bình luận về trường hợp của Carrier, nhưng cho biết xét nghiệm kháng thể chủ yếu được dùng để cải thiện chẩn đoán dành cho các bệnh nhân có triệu chứng hiện tại, hoặc những người có ý định hiến plasma hoặc tham gia thử nghiệm vaccine.

Người phụ nữ đeo khẩu trang đi bên ngoài văn phòng giám định pháp y hạt Santa Clara, California, hôm 22/4. Ảnh: NYTimes.

Tại Oakland, bang California, Kevin F. Adler cho biết anh thắc mắc về cái chết của người ông 97 tuổi, Jason Adler, ngày 2/2. Giám đốc viện dưỡng lão từng mô tả ông qua đời vì những vấn đề về hô hấp, theo Adler.

Nhiều ngày sau cái chết của ông, Adler cho biết một người khác sống cùng viện dưỡng lão đó cũng chết, trong khi thành viên gia đình Adler xuất hiện triệu chứng đau họng và sốt. Gia đình Adler thấy lo lắng về chuyện này.

"Điều quan trọng là phải hiểu làm thế nào một căn bệnh giống như Covid-19 có thể ảnh hưởng tới cộng đồng của chúng ta, đặc biệt là những nhóm người dễ bị tổn thương, trước khi quốc gia biết chuyện gì xảy ra. Gia đình tôi chỉ là một trường hợp. Nhưng ở ngoài kia có lẽ có hàng trăm gia đình như chúng tôi", Adler nói.