Việc Thế vận hội mùa hè năm nay chính thức bị hoăn đặt ra thách thức cho các nhà làm thể thao, khi vận động viên đang chịu án phạt doping có thể lợi dụng điều đó.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thông báo nước này sẽ hoăn Olympic tới mùa hè năm 2021 sau khi được sự đồng ư của Ủy ban Olympic quốc tế (IOC).
Quyết định nói trên được xem là đúng đắn trong bối cảnh dịch bệnh đang hoành hành. Tuy nhiên, nó sẽ khiến các lănh đạo của thể thao thế giới phải giải bài toán khó, đó là ngăn chặn những kẻ "gian lận".
Sun Yang có thêm cơ hội khi Olympic Tokyo 2020 bị hoăn. Ảnh: Getty.
Thời hạn án phạt
Chủ tịch Ủy ban Pḥng chống doping Mỹ (USADA) Travis Tygart bày tỏ sự lo lắng về trường hợp Sun Yang và nhiều vận động viên khác đang chịu án phạt v́ sử dụng chất cấm.
"Sự thật là bạn không thể tăng h́nh phạt hoặc thay đổi luật để đối phó với các trường hợp vi phạm, sau khi Olympic Tokyo 2020 bị hoăn", Tygart phân tích trên Yahoo. "Quy định là quy định và có thể nhiều vận động viên đang chịu án phạt v́ doping sẽ có thể tham dự Olympic vào năm 2021".
Nhiều VĐV hoặc huấn luyện viên sẽ chịu án phạt cấm thi đấu v́ doping trong thời gian Olympic Tokyo 2020 diễn ra vào mùa hè năm nay. Nhiều VĐV cử tạ của Thái Lan hay các ngôi sao thể thao của Nga thuộc nhóm này. Tuy nhiên, khi Thế vận hội bị hoăn sang năm 2021, họ có thể tham dự b́nh thường nếu đă chịu xong án phạt.
Tygart khẳng định: "Đây là vấn đề đă được bàn thảo trong các cuộc thảo luận của nhiều cơ quan chống doping từ 21 quốc gia trên thế giới. Khi Olympic 2020 đă bị hoăn, đây sẽ là vấn đề vô cùng phức tạp và khiến nhiều bên đau đầu".
IOC và Cơ quan Pḥng chống doping thế giới (WADA) đang xem xét ư tưởng áp dụng luật từ giải bóng chày Nhà nghề Mỹ (Major League Baseball), đó là tiếp tục án phạt với các VĐV bị cấm thi đấu v́ doping nếu giải đấu bị hoăn v́ bất cứ điều ǵ.
WADA dự kiến triển khai bộ luật chống doping mới vào tháng 1/2021, nhưng tổ chức này cho biết ngay cả theo các quy tắc mới, không có điều khoản nào ngăn cản vận động viên gian lận doping bị cấm tham gia Olympic năm nay dự sự kiện vào năm tới nếu họ đă hoàn thành án cấm.
Sẽ có những pháp lư nảy sinh nếu một VĐV đă chịu xong án cấm thi đấu của ḿnh, nhưng bị từ chối tham dự Olympic vào mùa hè năm 2021. Họ có thể kiện các cơ quan thể thao ra ṭa.
Tay bơi xinh đẹp người Nga, Yuliya Yefimova thậm chí tuyên bố sẽ kiện lên Ṭa án thể thao (CAS) nếu không thể tham dự Olympic Tokyo trên tư cách trung lập. Yefimova hiện không được tham dự Olympic v́ từng chịu án cấm doping nhiều năm trước.
Cơ hội mở ra với Sun Yang
Với Sun Yang, ḱnh ngư người Trung Quốc sẽ có thêm thời gian để thử vận may ở Ṭa án Liên bang Thụy Sĩ. Sau khi nhận án phạt cấm thi đấu 8 năm hồi cuối tháng 2, Sun Yang tuyên bố quyết định của CAS là "bất công" và sẽ làm tất cả để sự thật sáng tỏ.
Sun Yang và đội ngũ luật sư đă gửi đơn kháng cáo lên Ṭa án Liên bang Thụy Sĩ (Swiss Federal Tribunal - SFT). Đây là nơi có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp dân sự quốc tế ở cấp cao hơn CAS và có quyền lật ngược các quyết định của những tổ chức dân sự có trụ sở tại Thụy Sĩ như CAS, Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA) hay Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA).
"Có sự thật là CAS hay WADA không phải nơi đưa ra các phán quyết cuối cùng", Tygart thừa nhận. Sun Yang có thể chờ đợi nếu SFT thụ lư đơn kháng cáo, họ có quyền ra phán quyết tạm dừng đối với bất kỳ án phạt nào từ CAS hay các tổ chức dân sự khác ở cấp thấp hơn để chờ điều tra.
Điều này đồng nghĩa với việc Sun Yang có cơ hội tham dự Olympic Tokyo vào năm 2021. Trong một số vụ việc cụ thể, việc tạm đ́nh chỉ án phạt của SFT c̣n phụ thuộc vào động thái của bên liên quan. Ở trường hợp của Sun Yang, Cơ quan pḥng chống doping thế giới (World Anti-Doping Agency - WADA). WADA có thể đưa ra các bằng chứng hoặc lời buộc tội, yêu cầu SFT không hoăn thời gian thi hành án hoặc chỉ hoăn trong thời gian ngắn.
Ngược lại, ḱnh ngư 28 tuổi người Trung Quốc có thể tiếp tục có thêm thời gian, t́m và củng cố các bằng chứng của ḿnh để khiến SFT phủ quyết hoặc tạm hoăn các phán quyết từ CAS. Trong phiên điều trần trước CAS, Sun Yang từng nhiều lần thanh minh những nhân viên kiểm tra doping không tŕnh báo danh tính và giấy tờ cho thấy họ đủ thẩm quyền liên quan tới công việc.
Hồi tháng 1/2019, tay bơi 28 tuổi được tuyên trắng án bởi Liên đoàn Bơi lội thế giới (FINA). WADA sau đó lại kiện lên Ṭa án Trọng tài Thể thao (CAS) để chống trả phán quyết của FINA. Đến 28/2, CAS đưa phán quyết cuối cùng cho tay bơi tay bơi người Trung Quốc là án phạt cấm thi đấu 8 năm.
VietBF © sưu tầm