Các nhà khoa học đă t́m ra lư do Covid-19 dễ lây hơn cả dịch SARS năm xưa. Biến thể khiến SARS-CoV-2 có khả năng liên kết với các tế bào con người mạnh hơn SARS 1.000 lần, hé l*ộ v́ sao chủng virus này dễ lây nhi*ễm hơn.
Các nhà khoa học nhận định virus corona chủng mới có thể rất khác so với SARS. Ảnh: AP
Virus corona chủng mới, hay c̣n gọi là SARS-CoV-2 có biến thể giống như virus HIV. Điều đó nghĩa là chủng virus này có khả năng liên kết với các tế bào của con người mạnh gấp 1.000 lần virus gây ra dịc*h SARS, nghiên cứ*u mới đây của các nhà khoa học tại Trung Quốc và châu Âu tiết lộ.
ph*át hiện này có thể giúp lư gi*ải không chỉ về việc dịc*h bện*h viê*m phổi cấp do SARS-CoV-2 gây nên đă lây lan như thế nào mà c̣n về nguồn gốc và cách đối phó hiệu quả nhất với chủng virus này.
Các nhà khoa học cho biết SARS xâm nhập vào c*ơ th*ể con người bằng cách liên kết với 1 protein gọi là ACE2 trên màng tế bào. Một số nghiên cứ*u trước đó chỉ ra rằng virus corona chủng mới giống cấ*u trúc gien của SARS tới 80% nên sẽ có con đường lây nhi*ễm tương tự.
Tuy nhiên, protein ACE2 không tồn tại với số lượng lớn ở những người khỏe mạnh nên điều này phần nào giúp hạn chế quy mô bùng ph*át của dịc*h SARS vào năm 2002 - 2003 khi dịc*h bện*h này ảnh hưởng đến khoả*ng 8.000 người trên toàn thế giới.
Những virus khác có khả năng lây nhi*ễm cao, chẳng hạn như HI*V và Ebola thường tấ*n côn*g vào một enzyme gọi là furin, hoạt độn*g như chất kíc*h hoạt protein trong c*ơ th*ể con người. Nhiều protein không hoạt độn*g hoặc ở trạng thái “ngủ đông” khi chúng được tạo ra và sẽ bị "cắ*t" đi ở một vài điểm nào đó để kíc*h hoạt các chức năng khá*c.
Khi nh́n vào tŕnh tự gien của virus corona chủng mới, Giáo s*ư Ruan Jishou và đội ngũ của ông tại Đại học Nankai ở Thiên Tân đă ph*át hiện 1 đoạn gien biến thể không tồn tại trong SARS, nhưng lại tương tự với những biến thể được t́m thấy trong HI*V và Ebola.
"Những ph*át hiện này đă cho thấy virus corona chủng mới có lẽ khác biệt đáng kể so với virus corona gây nên dịc*h SARS trong quá tŕnh lây nhi*ễm", các nhà khoa học nhậ*n định trong một bà*i báo công bố vào tháng này trên trang Chinarxiv.org - một nền tảng mà Học việ*n Khoa học Trung Quốc sử dụng để ph*át hàn*h các tài liệu nghiên cứ*u khoa học trước khi chúng được những người trong ngành đán*h giá.
Theo nghiên cứ*u này, biến thể trên có thể tạo ra một cấ*u trúc chẻ trong protein gai của virus corona chủng mới. Virus này sử dụng gai của các protein ch́a ra để bám vào tế bào chủ nhưng thường protein này ở trạng thái không hoạt độn*g. Nhiệm vụ của cấ*u trúc chẻ là đán*h lừ*a protein furin của con người để nó cắ*t ra và kíc*h hoạt protein gai cũng như tạo ra một "điểm tiếp xúc trực tiếp" giữa màng virus và màng tế bào.
So với con đường xâm nhập của SARS, phương ph*áp kết hợp này có thể hiệu quả hơn từ 100 - 1.000 lần, nghiên cứ*u cho biết.
Chỉ 2 tuần sau khi công bố, bà*i báo này đă được đọc nhiều nhất trên trang Chinarxiv.