02/03/20
Nông dân Trung Quốc ‘dính đ̣n’ từ virus corona, mới ngày Thần Tài đă đứng trước nguy cơ trắng tay.
Ở Trung Quốc, mùng 5 Tết Nguyên đán là ngày Thần Tài. Tuy nhiên năm nay, thay v́ cầu của cải, những người nông dân như Qiu Xiangjian chỉ mong Thần Thài giúp họ vượt qua khó khăn.
Ông Qiu, một nông dân 50 tuổi ở tỉnh Giang Tô, thức dậy và chào đón ngày mùng 5 Tết với một số tin tức đáng lo ngại. Để ngăn sự bùng phát của virus corona trên toàn quốc, chính phủ đă yêu cầu các cơ sở kinh doanh đóng cửa đến ngày 10/2, trừ những nơi cung cấp hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như siêu thị và hiệu thuốc.
Vậy nên ông không thể bán gà cho chợ hoặc ḷ mổ. Quan trọng hơn, ông chỉ c̣n đủ thức ăn cho 40 con gà trong 2 ngày và tất cả nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi đều đă ngừng hoạt động. Nếu ông không thể mua thêm thức ăn, đàn gà sẽ chết đói. Ông nói: "Với tôi, đây không phải việc mất một chút tiền mà là mất tất cả!".
Cỗ máy kinh doanh khổng lồ không ngừng nghỉ của Trung Qioocs đă dừng đột ngột vào tuần trước. Nhiều nơi bắt đầu áp lệnh phong tỏa để chủ động sự lây lan của dịch bệnh (đến nay đă cướp đi sinh mạng của hơn 200 người). Các công ty lớn như General Motors, Ikea và Starbucks cũng tạm ngừng hoạt động, thay đổi cách kinh doanh hay chuẩn bị cho cuộc biến động tài chính có thể sắp xảy ra.
Dù vậy, người bị ảnh hưởng nhiều nhất không phải là họ mà là nông dân, chủ cửa hàng, chủ quán mỳ cùng hàng triệu cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ khác của Trung Quốc – những người đă giúp biến Trung Quốc thành cường quốc kinh tế. Họ vốn đă khá chật vật v́ kinh tế Trung Quốc giảm tốc, giờ đây sự bùng phát của dịch viêm phổi c̣n khiến t́nh h́nh trở nên nghiêm trọng hơn.
Zhang Huan, một doanh nhân kiêm nhà đầu tư ở Quảng Châu chia sẻ: "Mục tiêu của tôi năm 2020 không phải là tăng trưởng mà là tồn tại. Chúng tôi chỉ c̣n cách ngưỡng phá sản 1 hay 2 tháng nữa".
Chính phủ Trung Quốc đang cố gắng xoa dịu sự lo lắng của chủ doanh nghiệp. Ngày 26/1 vừa qua, họ đă ra lệnh cho các ngân hàng "nhẹ tay" và không gây áp lực trả nợ thế chấp hay thẻ tín dụng với những người bị ảnh hưởng. Ngoài ra, họ c̣n yêu cầu hạ lăi suất và tăng khoản vay cho các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh. Tuy nhiên, hướng dẫn thực hiện vẫn c̣n khá mơ hồ và chưa giải quyết được triệt để vấn đề.
T́nh trạng hiện nay ở Trung Quốc đă không chỉ c̣n là việc các doanh nghiệp bị buộc đóng cửa. Nhiều tuyến giao thương quan trọng đă bị đóng băng. Một số thành phố yêu cầu các công ty trả lương cho nhân viên trong thời gian phải nghỉ việc do dịch bệnh. Tuy có thể giúp người lao động yên tâm phần nào nhưng đây lại là khoản chi phí lớn cho doanh nghiệp.
Wang Chenyun, một chủ doanh nghiệp nhỏ về internet đă phàn nàn trên blog cá nhân rằng chính quyền thành phố Thượng Hải không chỉ kéo dài ngày nghỉ bắt buộc đến ngày 9/2 mà c̣n yêu cầu các công ty trả lương gấp đôi cho nhân viên làm việc tại nhà. Ông viết: "Họ chú ư quá nhiều tới các tập đoàn lớn mà không quan tâm doanh nghiệp nhỏ có thể sống sót hay không".
Những tuyến cao tốc và đường sắt mới đă khiến các vùng nông thôn xa xôi của Trung Quốc phụ thuộc vào địa phương khác. Trong trường hợp của Qiu, vấn đề của ông không c̣n ở việc ḷ mổ đóng cửa và nguồn cung thức ăn không c̣n. Ngay cả khi ông t́m được nguồn ở tỉnh khác, nếu đường xá vẫn bị chặn th́ kết quả vẫn như vậy.
Sun Dawu, chủ một doanh nghiệp cung cấp thức ăn chăn nuôi ở Hà Bắc viết trên mạng xă hội Weibo: "Nếu t́nh h́nh này tiếp diễn, nó sẽ ảnh hưởng tới gà, trứng và các nguồn cung cấp thịt khác trên toàn quốc chỉ trong vài tháng tới. Thậm chí nó có thể gây ra t́nh trạng hoảng loạn trên thị trường, ảnh hưởng đến sự ổn định xă hội. Tôi kêu gọi chính phủ có biện pháp ứng phó ngay lập tức".
Thời điểm hiện tại, nhiều nhà hàng ở Trung Quốc đă đóng cửa. Haidilao, một trong những chuỗi nhà hàng lẩu lớn nhất nước này đă đóng toàn bộ 550 chi nhánh ở đại lục. Chuỗi nhà hàng vịt quay Bắc Kinh cao cấp Dadong cũng đóng cửa hàng loạt chi nhánh. Ông Sun, một chủ doanh nghiệp ở Hà Bắc cho biết ông phải đóng cửa khu nghỉ dưỡng nước nóng của ḿnh và cho 1.500 nhân viên tạm nghỉ. Ước tính, việc này có thể khiến ông thiệt hại hơn 7 triệu USD.
Khi virus corona lan rộng, chính quyền Bắc Kinh đă kiểm soát giá chặt chẽ hơn và mạnh tay xử lư những nơi tăng giá sản phẩm để trục lợi. Thành phố Bảo Định vừa phạt một công ty điều hành trung tâm thương mại gần 300.000 USD do bán rau củ với giá cao gấp nhiều lần b́nh thường. Ngoài ra, Trung Quốc cũng phạt nhiều hiệu thuốc v́ tăng giá khẩu trang, mặt hàng vốn đang thiếu hụt trên toàn quốc.
Một số ngành như chăn nuôi gà đang t́m cách thu hút sự chú ư của chính phủ. Nông dân Trung Quốc đă phát động một chiến dịch truyền thông xă hội để kiến nghị chính phủ mở các kênh đặc biệt giúp họ vận chuyển thức ăn chăn nuôi.
Ngay cả văn pḥng nông nghiệp huyện Huangmei, tỉnh Hồ Bắc, tâm điểm của dịch bệnh cũng đệ tŕnh lời thỉnh cầu tới trụ sở cơ quan pḥng chống virus địa phương để giảm bớt kiểm soát giao thông nhằm giúp nông dân có thể mua thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y.
Tuy đứng trước nguy cơ mất trắng, ông Qiu cho biết ḿnh vẫn rất ủng hộ các biện pháp chống lại virus corona của chính quyền Giang Tô. Dù vậy, ông vẫn thực sự cần sự giúp đỡcủa chính phủ.
Dịch viêm phổi Vũ Hán chưa qua, Trung Quốc lại bùng phát cúm gia cầm
GV