Ham 'Vùng đệm an ninh', Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đă mắc bẫy cả Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Liachj sử lại một lần nữa chứng minh Putin đă sử dụng tuyệt chiêu vơ Judo biến lực của đối phương thành của ḿnh để quăng quật…
Ngày mùng 6/10 đă đi vào lịch sử chiến tranh Syria khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh rút quân Mỹ khỏi Đông Bắc Syria khiến cho thế cuộc thay đổi một cách đột ngột…
Vậy ai thắng, ai thua trong thế cuộc này? Với Nga-Syria chúng ta đánh giá một câu ngắn gọn: Trump ra lệnh Erdogan làm cho nước Nga, thay v́ nước Mỹ, “vĩ đại trở lại”. Nhưng với Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ th́ sao?
Hoa Kỳ không thua…
Về góc độ chiến thuật th́ đây là một quyết định bất ngờ, khiến lực lượng Mỹ không kịp làm kế hoạch tác chiến, không kịp chuẩn bị chính trị, tư tưởng, nên rút quân như rút chạy, nhưng ở góc nh́n chiến lược và lợi ích quốc gia Hoa Kỳ th́ quyết định của Trump là đúng và chính xác.
Tổng thống Trump đă giải thích nêu bật 3 vấn đề cực kỳ hợp lư, xác đáng được hiểu như sau:
1, Mỹ không việc ǵ phải dính vào một cuộc chiến lâu dài tốn kém mà không có mục tiêu rơ ràng tại đây.
2, Giải quyết mâu thuẫn khu vực các bên nên tự giải quyết với nhau. Việc của Mỹ sau khi giải quyết xong quân khủng bố IS là Mỹ đưa con em Mỹ về nước.
3, Với người Kurd, Mỹ không có nợ nần ǵ với họ, cùng nhau đánh IS, họ được Mỹ cung cấp vũ khí trang bị, trả tiền. Nay hết IS th́ liên minh chia tay.
Thế thôi! Xin hỏi mọi người có khi nào người Mỹ chịu đổ máu để bảo vệ đồng minh, chư hầu mà không màng lợi ích chưa? Chưa. Do đó, Mỹ không chiến đấu đổ máu với Thổ Nhĩ Kỳ để bảo vệ người Kurd và…Israel là bản chất thực dụng một cách khoa học của Mỹ.
Nếu như quyết định của ông Trump có sai lầm điều ǵ, th́ điều đó là, lẽ ra, không nên dạy cho đồng minh, chư hầu, một bài học cay đắng, phủ phàng sau đây: họ chỉ là công cụ trong chính sách đối ngoại của Mỹ và khi cần là tấm bia đỡ đạn…mà không bao giờ ngược lại.
Rút quân khỏi ĐB Syria, Mỹ vừa cân bằng được lợi ích với Thổ Nhĩ Kỳ - Đồng minh hạng nặng trong khối NATO, vừa rút khỏi một vị trí không có giá trị về quân sự về trấn giữ một vị trí khác có tầm chiến lược hơn là các mỏ dầu tạo điều kiện hỗ trợ tài chính cho người Kurd…
Như vậy, đằng sau một quyết định chính xác của Tổng thống Trump th́ nước Mỹ có kết quả ǵ không cần quá thông minh để hiểu, để trả lời đúng, ít nhất là nó tốt hơn.
Thổ Nhĩ Kỳ thắng cuộc?
Kết quả chiến dịch “Mùa xuân Ḥa b́nh” để tạo ra một “vùng đệm an ninh” dài 480km, rộng khoảng 30km không có người Kurd. Trong đó đoạn giữa (dài 120 km rộng 32 km) là do SNA pro Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát thực sự, phần c̣n lại là do SAA và cảnh sát quân sự Nga kiểm soát. Phần c̣n lại tuy Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Nga tuần tra nhưng chỉ sâu 10 km.
Rơ ràng, thật đáng tiếc, một vùng đệm an ninh của Erdogan vạch ra và hành động rất tốn kém, hao tổn về chính trị, quân sự, bởi chiến dịch “Mùa xuân Ḥa b́nh” mà giá trị sử dụng rất thấp…
Thứ nhất, người Kurd không muốn ở lại một ḿnh với Thổ Nhĩ Kỳ, họ đă gặp Damascus tại Khmeimim và qua sự trung gian của Nga khả năng lực lượng YPG sẽ được gia nhập vào Quân đoàn 5 SAA. Như vậy, thực chất YPG vẫn tồn tại trong vành đai an ninh nhưng với cái tên khác. Có lẽ cách đổi tên này, Thổ Nhĩ Kỳ là bậc thầy nên thừa biết.
Thứ hai, thiết lập một vùng đệm an ninh, Thổ Nhĩ Kỳ muốn đẩy 2 triệu dân tỵ nạn Syria vào đó sinh sống, nhưng liệu họ có chấp nhận đến đó, không phải là nơi chôn rau cắt rốn, sống dưới sự cai trị của SNA – lực lượng khủng bố tàn ác?
Thứ ba, do đối tượng tác chiến của YPG và SAA là SNA, cho nên sự hợp tác hay ḥa tan 2 lực lượng này với nhau là cực kỳ nguy hiểm cho SNA – phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ. Nguy cơ nhăn tiền là vấn đề giải phóng Afrin và Idlib để trao nhau ḷng tin sẽ xảy ra và đó là một đ̣n không thể đau hơn cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Không chỉ vậy, để có được kết quả khiêm tốn này của “vùng đệm an ninh”, Ankara phải chấp nhận các hậu quả sau đây:
Thổ Nhĩ Kỳ bị trói tay tại Syria trong thỏa thuận với Nga tại Sochi. Đó là Ankara phải công nhận chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lănh thổ Syria, do đó, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ phải rút khỏi Syria và thực hiện Hiệp định Adana, có nghĩa là Ankara phải công nhận và quan hệ với chính quyền Damascus chỉ là vấn đề thời gian theo lộ tŕnh…
Như đă nói trong bài viết trước, một sai lầm tai hại của Ankara là không nhận biết được Trump và Putin bắt tay nhau mặc cả trên lưng Erdogan như thế nào khi bất chấp các dấu hiệu lợi ích…
Cụ thể: Nếu Thổ Nhĩ Kỳ coi người Kurd-YPG là khủng bố th́ Nga và Mỹ không, trong khi Nga, Mỹ (một phần) coi các lực lượng thân Thổ Nhĩ Kỳ là khủng bố. Do đó, Mỹ, Nga ép buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải đưa người Kurd là một bên trong tiến tŕnh ḥa b́nh Syria và Mỹ và Nga có quyền tấn công khủng bố khi cần…
Trong cuộc họp báo sau thỏa thuận tại Sochi với Erdogan, Putin cũng đă tuyên bố: “Các quyền của người Kurd tại Syria phải được tôn trọng” và dĩ nhiên Mỹ cũng đang nói đến điều này khi tăng thêm quân, bảo vệ mỏ dầu trong khu vực Kurd nhằm chuẩn bị một con bài mặc cả tại Syria…
Rốt cuộc, Thổ Nhĩ Kỳ phải chấp nhận quyền của người Kurd trong tiến tŕnh ḥa b́nh Syria; công nhận chính quyền Assad; lực lượng quân sự của chính quyền Assad được hợp nhất mạnh lên khiến nguy cơ các pro của ḿnh tại Idlib, Afrin bị đe dọa lớn hơn…trong khi có một vùng đệm an ninh lỏng lẽo, ít giá trị…th́ Thổ Nhĩ Kỳ thua cuộc hay thắng cuộc???
Hành động và chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ vừa qua khiến Nga không tin và Mỹ cũng thế. Nếu như Nga – Mỹ lựa chọn Thổ Nhĩ Kỳ thành một “vùng đệm an ninh” của nhau th́ không khó đoán điều ǵ sẽ đến với Thổ Nhĩ Kỳ.
VietBF@ sưu tầm.