Phó tổng thống Mỹ Mike Pence lên án các hành vi bành trướng của Bắc Kinh tại Biển Đông, trong đó có việc dùng vơ lực áp bức Việt Nam trong bài phát biểu bao quát về quan hệ Mỹ-Trung tại Trung Tâm Quốc Tế Woodrow Wilson ở Washington, khiến một lần nữa phó tổng thống Mỹ Mike Pence lên tiếng chỉ trích gay gắt một loạt chính sách của Trung Quốc trong thời gian gần đây.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence. REUTERS/Yuri Gripas
Ông Pence nhắc lại rằng cách nay một năm, bản thân ông đă từng nêu lên nhiều vấn đề liên quan đến Trung Quốc, từ thương mại, quân sự, cho đến các vấn đề Tân Cương, Đài Loan và Hồng Kông. Thế nhưng trên những vấn đề đó, Bắc Kinh lại trở nên “hung hăng và gây mất ổn định nhiều hơn”.
Một trong những vấn đề, theo phó tổng thống Mỹ, là: “Hành động quân sự của Trung Quốc trong khu vực và cách xử sự với các nước láng giềng trong năm qua vẫn tiếp tục càng lúc càng mang tính khiêu khích”.
Ngoài việc nhắc lại việc lănh đạo Trung Quốc từng đứng tại Vườn Hồng (trong Nhà Trắng) vào năm 2015 và tuyên bố rằng Bắc Kinh “không có ư định quân sự hóa” Biển Đông, nhưng trong thực tế đă triển khai tên lửa tại một loạt căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đă bồi đắp, phó tổng thống Pence đă đưa ra hai lời tố cáo mới khi nhắc đến các hành vi của Trung Quốc đối với Việt Nam, Philippines và Malaysia:
“Bắc Kinh đă gia tăng sử dụng cái mà họ gọi là tàu “dân quân biển” để thường xuyên hăm dọa các thủy thủ, ngư dân Philippines và Malaysia. Lực lượng tuần duyên (tức Hải Cảnh) Trung Quốc c̣n t́m cách dùng vơ lực để áp bức Việt Nam, không cho khoan t́m dầu hỏa và khí đốt thiên nhiên ở ngoài khơi vùng biển của chính Việt Nam”.
Ông Mike Pence không quên nhắc lại rằng “Hồi đầu năm nay, có thông tin theo đó Bắc Kinh đă kư một thỏa thuận bí mật nhằm thiết lập một căn cứ quân sự ở Cam Bốt”.
Chưa nước nào bảo vệ Việt Nam trước Trung Quốc bằng Mỹ
Ngay sau bài phát biểu của phó tổng thống Mỹ, nhiều chuyên gia về Biển Đông đă rất hoan nghênh lời lẽ cứng rắn của ông Pence.
Trên mạng Twitter, ông Derek J. Grossman, chuyên gia nghiên cứu thuộc trung tâm tham vấn Mỹ Rand Corporation đă ghi nhận rằng hành vi “Trung Quốc bắt nạt Việt Nam tại Biển Đông đă được phó tổng thống (Mỹ) nêu bật”, và đối với ông, quả là “Không một nước nào đă đứng lên bảo vệ Việt Nam như vây”.
C̣n giáo sư Andrew Erickson thuộc Trường Hải Chiến Mỹ, tác giả nhiều công tŕnh nghiên cứu về dân quân biển Trung Quốc, th́ cho rằng phó tổng thống Mike Pence xứng đáng trong vai tṛ “quan chức cao cấp nhất của Mỹ công khai vạch trần vai tṛ lực lượng dân quân biển Trung Quốc”.