Điểm qua bản lĩnh lợi hại của tổng thống Donald Trump là thứ 45 của Mỹ lúc nào cũng thế : vô phép tắc, « sớm nắng chiều mưa», to mồm áp đảo tinh thần, thậm chí dọa bắn vào chân di dân, mà sau khi tai tiếng gây áp lực với tổng thống Ukraina bị tiết lộ, khiến thủ tục truất phế được khởi động v́ có liên quan đến chính sách đối ngoại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong buổi họp báo tại Nhà Trắng, ngày 09/10/2019. REUTERS/Jonathan Ernst
I am a crook !
Trên trang nhất, với bức hí họa một người có mái tóc vàng, hai tay đưa lên h́nh chữ V trong tư thế thách thức, miệng tuyên bố : « Tôi là kẻ lừa đảo », tuần báo Courrier International đánh dấu hỏi lớn : Liệu Donald Trump đă đến đường cùng ?
Trong bài xă luận, tuần báo Pháp Courrier International điểm qua bản lĩnh lợi hại của tổng thống thứ 45 của Mỹ. Với Donald Trump lúc nào cũng thế : vô phép tắc, « sớm nắng chiều mưa», to mồm áp đảo tinh thần, thậm chí dọa bắn vào chân di dân.
Nhưng trước 2016, truyền thông Mỹ không tinh tế nh́n ra Donald Trump là con ngựa phải về đầu, không nhận ra tiếng nói phẫn nộ của đại đa số quần chúng b́nh dân. Khi Donald Trump thắng rồi, th́ cũng báo chí Mỹ, sau khi đánh giá thấp Donald Trump, tường thuật nhất cử nhất động của chủ nhân mới tại Nhà Trắng. Donald Trump sử dụng ngay lá bài này, mỗi thông điệp, mỗi tuyên bố sẽ được loan truyền ngay. Thế là Donald Trump liên tục đưa ra những lời khiêu khích và nói trước sửa sau. Gần đây nhất là sau khi hứa với Erdogan sẽ rút khỏi miền bắc Syria, Donald Trump đe dọa « phá nát » nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ nếu Ankara đánh người Kurdistan.
Cho đến nay, Trump luôn luôn thoát hiểm
Nhưng liệu ông có thoát được chiếc bẫy sập « Impeachment » đang chờ hay không sau khi tai tiếng gây áp lực với tổng thống Ukraina bị tiết lộ ? Lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, thủ tục truất phế được khởi động v́ có liên quan đến chính sách đối ngoại. Donald Trump là kẻ phản quốc ?
Thế nhưng, giới báo chí Mỹ đều dự báo Donald Trump sẽ thoát nạn. Theo tờ The Atlantic, tổng thống Donald Trump có biệt tài biến ḿnh thành nạn nhân oan ức. Ông đang kêu gào là bị hàng loạt kẻ nội thù, từ CIA,FBI cho đến các cơ quan nhà nước, chụp mũ. Một trong những chiêu thức phản công đánh vào tâm lư cử tri là đoạn băng video : « Trong khi đảng Dân Chủ t́m cách đánh Trump th́ Trump tranh đấu cho quư vị ».
Một câu hỏi then chốt là liệu nước Mỹ có rơi vào nội chiến ? Boston Globe lo ngại Donald Trump, với những tuyên bố khiêu khích, sẽ huy động cử tri « da trắng thượng đẳng » phản đối bằng bạo lực nếu thần tượng của họ bị truất phế. Trái lại, The Washington Post không tin là sẽ xảy ra nội chiến bởi hai lư do : thứ nhất, đời sống quá tiện nghi, không ai muốn tái diễn chiến tranh nam - bắc, và thứ hai, số phận của Donald Trump sẽ được định đoạt qua bầu cử 2020. Về điểm này, tuần báo Pháp L’Express nhận định : chiến tranh toàn diện đă được loan báo, bầu cử 2020 sẽ là trận đánh « đẫm máu ». Đồng nghiệp thiên tả L’Obs dè dặt hơn : Nếu đảng bảo thủ tiếp tục ủng hộ Trump và nếu kinh tế vẫn tốt đẹp th́ biết đâu sẽ tái đắc cử.
Nhượng bộ Erdogan là sai lầm
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đă tràn qua biên giới Syria để tấn công lực lượng Kurdistan-Syria, đồng minh của Mỹ và Tây phương trong cuộc chiến chống khủng bố Hồi giáo, sau khi Donald Trump tuyên bố rút quân. Các phản ứng trái ngược nhau tại Washington sẽ dẫn đến những hậu quả như thế nào ?
Bức minh họa của New York Times mà Courrier International chọn đăng nói lên t́nh h́nh ở phía bắc Syria. Trong sân giác đấu, dũng sĩ Kurdistan đâm trúng con rồng lửa Daech, nhưng chưa giết chết th́ sau lưng đă có con sư tử xuất hiện. Trên đài cao, Cesar Donald Trump b́nh thản thắt lại chiếc cà-vạt. Tuy nhiên, quyết định của Donald Trump bỏ rơi đồng minh đă bị chống đối, trước tiên là ngay trong nội bộ Cộng Ḥa và… Lầu Năm Góc. Bộ Quốc Pḥng Mỹ khẩn cấp tuyên bố : không rút lực lượng đặc biệt. Quốc hội Mỹ, gồm hai đảng, đe dọa trừng phạt Ankara.
Nói cách khác, quyết định của Donald Trump nhượng bộ tham vọng của Erdogan, và bỏ đồng minh, trong khi đối tượng chính là Deach chưa diệt xong, sẽ dẫn đến một hệ quả nghịch lư là đưa Hoa Kỳ vào một cuộc đụng độ với Thổ Nhĩ Kỳ. Trong nước, Donald Trump sẽ xung đột với Quốc Hội lẫn bộ Quốc Pḥng. New York Times dự báo là Donald Trump sẽ xét lại một phần hoặc toàn bộ quyết định. Nhưng từ nay có một đồng minh nào c̣n xem Hoa Kỳ là đối tác đáng tin cậy ? Và có một kẻ thù nào c̣n xem Mỹ là một đối thủ lợi hại và kiên quyết ?