Sau bộ Ngoại Giao, đến lượt Bộ Quốc Pḥng Mỹ chính thức lên tiếng tố cáo Trung Quốc bức hiếp Việt Nam trong vấn đề khai thác dầu khí ở Biển Đông. Ngoài Việt Nam đă nhiều lần lên tiếng phản đối, đ̣i Trung Quốc phải rút ngay tàu ra khỏi vùng biển của Việt Nam, Hoa Kỳ là nước đả kích Trung Quốc mạnh nhất.
Tàu Hải Cảnh của Trung Quốc ở băi Tư Chính. (H́nh: Ryan Martinson)
Reuters trích một tuyên bố của Ngũ Giác Đài: “Gần đây, Trung Quốc đă tái tục lại hoạt động can thiệp cưỡng chế vào Việt Nam, hoạt động khai thác dầu khí lâu đời ở Biển Đông.”
Theo Reuters, dữ liệu của trang Marine Traffic cho thấy tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc đă vào hẳn khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam, chỉ cách bờ biển Phan Thiết khoảng 115 hải lư tức 185 cây số.
Diễn tiến này xảy ra sau khi Hoa Kỳ và Úc bày tỏ lo ngại về các hành động của Trung Quốc trong các vùng biển tranh chấp.
Lầu Năm Góc cho biết, các hoạt động của Bắc Kinh đă mâu thuẫn với cam kết của Bộ Trưởng Quốc Pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa từng tuyên bố trong một bài phát biểu tại Singapore hồi đầu năm nay.
Tàu Hải Dương 8 rất gần bờ biển Việt Nam. (H́nh: Ryan Martinson)
“Trung Quốc sẽ gắn bó với con đường phát triển ḥa b́nh.” Ông Ngụy Phượng Ḥa đă nói.
Tuyên bố của Ngũ Giác Đài nói thêm: “Bằng cách duy tŕ các chiến thuật bắt nạt, Trung Quốc sẽ không chiếm được ḷng tin của các nước láng giềng cũng như sự tôn trọng của cộng đồng quốc tế.”
Từ ngày 3 Tháng Bảy, Trung Quốc đă điều tàu Hải Dương 8 cùng các tàu hộ tống có vũ trang vào vùng thêm lục địa và khu vực đặc quyền khai thác kinh tế của Việt Nam (EEZ.) Đến ngày 8 Tháng Tám, tàu Hải Dương 8 rút đi nhưng sau đó quay lại vào ngày 13 Tháng Tám.
Theo ghi nhận của Reuters, Việt Nam, một quốc gia đang có mối quan hệ ngày càng gần gũi với Washington cũng đang có mối lo ngại chung về Trung Quốc, đă yêu cầu Bắc Kinh rút tàu Hải Dương 8 khỏi vùng EEZ.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Bắc Kinh, ông Vương Nghị, vào tháng trước lên tiếng cho biết quốc tế không nên can thiệp vào các vấn đề hàng hải liên quan đến Việt Nam-Trung Quốc.
Hôm Thứ Năm, 22 Tháng Tám, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Morgan Ortagus tuyên bố Mỹ rất quan tâm khi Trung Quốc tiếp tục can thiệp vào các hoạt động khai thác dầu khí lâu năm của Việt Nam trong vùng EEZ.
Đây là lần thứ nh́ Bộ Ngoại Giao Mỹ lên tiếng chuyện Trung Quốc xâm phạm chủ quyền Việt Nam kể từ khi Bắc Kinh đưa tàu Hải Dương 8 vào khảo sát trong vùng biển băi Tư Chính, nằm trong vùng EEZ của Việt Nam, được Công Ước Về Luật Biển 1982 thừa nhận, và được Trung Quốc phê chuẩn năm 1996.
Tuyên bố của Ngũ Giác Đài được đưa ra khi Tổng Thống Mỹ Donald Trump hôm Thứ Hai cho biết có thể có một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, làm dịu đi căng thẳng đang leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. (C.Lynh)