Người xưa khi chưa có phát minh về bàn chải thì họ làm cách nào để làm sạch răng miệng? Nhánh cây arak có tác dụng làm sạch răng miệng tương tự bàn chải đánh răng, còn có thành phần kháng khuẩn ngừa sâu răng.
Chà trực tiếp phần lông của nhánh cây arak lên răng mà không cần dùng nước để vệ sinh răng miệng.
Phần lớn mọi người dùng bàn chải đánh răng, kem đánh răng, chỉ nha khoa để vệ sinh răng miệng. Song, nhiều người dân tại một số vùng có các cách làm sạch răng truyền từ nghìn xưa đến nay.
Dùng nhánh cây arak
Người dân ở Trung Đông và một vài vùng phía Nam - Đông Nam Á dùng nhánh cây arak (cây miswak) để đánh răng.
Để chải răng bằng nhánh cây arak, người ta gọt vỏ ở một đầu nhánh cây, làm lộ ra phần lông cứng bên trong vỏ cây rất giống lông bàn chải đánh răng, sau đó ngâm phần lông trong nước hoặc nước hoa hồng. Chỉ cần chà trực tiếp phần lông của nhánh cây lên răng mà không cần dùng nước.
Gỗ cây arak có nồng độ fluoride cao và các thành phần kháng khuẩn khác ngăn ngừa sâu răng.
Ngoài cây arak, những nhành cây khác có mùi thơm được dùng tại rất nhiều vùng từ hàng nghìn năm trước. Nhánh cây đầu tiên được dùng để chải răng xuất hiện tại Babylon từ năm 3500 TCN, tại Trung Quốc từ năm 1600 TCN.
Một số nghiên cứu chỉ ra sử dụng nhánh cây có thể làm sạch tương tự bàn chải đánh răng thông thường. Tuy nhiên theo các chuyên gia, phương pháp này không thể chạm tới các kẽ răng và nếu không được sử dụng đúng cách có thể làm hỏng nướu, mài mòn răng.
Dùng ngón tay
Ở những khu vực khác, người ta chà trực tiếp các nguyên liệu tự nhiên lên bề mặt răng bằng ngón tay. Ví dụ người theo đạo Hồi chà vỏ cây óc chó lên răng. Vỏ cây óc chó có thành phần kháng khuẩn và làm trắng răng. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào chứng minh hiệu quả và tác dụng phụ của vỏ cây này.
Người dân một số vùng tại Ấn Độ, châu Phi, Đông Nam Á, vệ sinh răng bằng bột gạch, bùn, muối hoặc tro. Những nguyên liệu này có khả năng loại bỏ vết ố và mảng bám hiệu quả, tuy nhiên không chứa flouride và có tính bào mòn dễ làm răng tổn thương răng, thoái hóa lợi.
Bột than - một nguyên liệu làm sạch răng truyền thống cũng được sử dụng ngày nay. Một vài loại kem đánh răng hiện đại và bàn chải đánh răng có thành phần bột than, được chứng minh có khả năng làm sạch và tiêu diệt các vi khuẩn có hại.
Trầu và cau
Trầu và cau, thường được dân các nước Đông Nam Á sử dụng thay kem đánh răng từ xa xưa, các nghiên cứu cho thấy chúng khiến răng, lợi bị ố vàng. Không những thế, trầu cau làm tăng nguy cơ ung thư miệng.
Súc miệng bằng dầu
Súc miệng bằng dầu là phương pháp khá phổ biến của y học cổ đại Ayurvedic tại Ấn Độ. Hỗn hợp gồm một lượng nhỏ dừa, vừng, dầu hướng dương hoặc dầu oliu. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra súc miệng bằng hỗn hợp này được cho là làm sạch vi khuẩn và độc tố, kết hợp dùng chỉ nha khoa hàng ngày giúp giảm viêm lợi.