Hoãn Điều tra Dân số – Trump muốn sửa Hiến pháp?

6/27/19

Washington/New York (Reuters) – Tổng thống Donald Trump vào hôm thứ 5 đề nghị hoãn Thống kê Dân số 2020 sau khi Tối cao Pháp viện ngăn chặn nỗ lực bổ sung các câu hỏi về quốc tịch vào bản điều tra, nhưng theo chuyên viên pháp lý, việc này sẽ vi phạm Hiến pháp.

Photo REUTERS/Carlos Barria
Điều tra dân số 10 năm một lần được quy định trong Điều 1 Mục 2 trong Hiến pháp, và hoãn thống kê dân số bằng hành pháp sẽ chưa từng có tiền lệ.

Cựu Chánh văn phòng tiểu uỷ ban gíam sát Thống kê dân số của Hạ viện, bà Terri Ann Lowenthal cho rằng, việc trì hoãn sẽ đụng đến yêu cầu ghi trong hiến pháp mỗi 10 năm, và vi phạm luật quy định phải báo cáo tổng dân số quốc gia vào cuối năm thống kê dân số. “Cuối cùng thì chúng ta sẽ đối mặt với một cuộc khủng hoảng hiến pháp,” bà Lowenthal nói.

“Tôi hỏi các luật sư liệu họ có thể trì hoãn Thống kê dân số được hay không, bao lâu không thành vấn đề, cho đến khi Tối cao Pháp viện được cung cấp thêm thông tin bổ sung để có thể đưa ra quyết định cuối cùng liên quan đến vấn đề quan trọng này,” Trump đăng trên Twitter sau phán quyết của Tối cao Pháp viện.

Không có câu hỏi quốc tịch trong bản điều tra dân số kể từ năm 1950. Hoãn thống kê dân số bằng hành động hành pháp “chưa từng xảy ra,” Giáo sư Đại học Wisconsin, nhà sử gia về Thống kê Dân số Hoa Kỳ bà Margo Anderson bày tỏ. 1 tháng 4 – ngày điều tra dân số được ghi trong Luật thống kê dân số liên bang, và sẽ cần phải thay đổi để việc trì hoãn phù hợp với hiến pháp, giáo sư cho hay.

Theo ước tính của các chuyên viên Cơ quan Thống kê Dân số Hoa Kỳ, có khoảng 6,5 triệu người sẽ không tham gia điều tra nếu có câu hỏi về quốc tịch.

Tối cao Pháp viện cho rằng, lập luận của chính phủ liên bang về câu hỏi “dường như chỉ để tìm cách xoay xở,” và chính phủ không đưa ra được giải thích hợp lý, có căn cớ, cho hành động của mình. Tối cao Pháp viện gởi trả lại vấn đề cho cơ quan phụ trách Thống kê dân số là Bộ Thương mại để họ quyết định liệu có cung cấp lý do khác hay không.

Theo các viên chức, còn rất ít thời gian để bắt đầu in tài liệu để có thể đáp ứng hạn chót vào ngày 1 tháng 4. Cơ quan Thống kê Dân số phải bắt đầu công việc in ấn bản câu hỏi vào ngày 30 tháng 6.

Hương Giang (Theo Reuters)