Trung Quốc có đủ USD để trụ được thương chiến kéo dài với Mỹ không? Hiện nỳ dự trữ ngoại hối 3,1 ngàn tỉ USD của Trung Quốc có thể không đủ để chống đỡ nền kinh tế trong một cuộc khủng hoảng. Trung Quốc tính sao?
Trung Quốc duy tŕ dự trữ ngoại tệ ở mức 3,1 ngàn tỉ USD sau khi "đốt" gần 1 ngàn tỉ USD từ giữa 2014 đến 2017 để bảo vệ đồng nội tệ. Ảnh: Bloomberg
Chính phủ Trung Quốc đang sở hữu kho dự trữ ngoại tệ lớn nhất thế giới, nhưng gần đây đă phải nỗ lực chặn các kênh đen nhằm ngăn “chảy máu” ngoại tệ trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ gia tăng.
Việc Bắc Kinh ngày càng xem xét kỹ lưỡng việc sử dụng đồng đô la Mỹ của các công ty và cá nhân Trung Quốc trong khi chưa có bất kỳ dấu hiệu khủng hoảng tài chính nào, cộng với nỗ lực thúc đẩy thu hút vốn nước ngoài, đă làm dấy lên sự nghi ngờ của các nhà phân tích rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang lo lắng về nguy cơ thiếu USD.
Nh́n bề ngoài, Trung Quốc sẽ phải là quốc gia cuối cùng trên thế giới lo lắng về việc thiếu hụt USD, khi có tới 2/3 kho dự trữ ngoại hối tổng trị giá 3,1 ngàn tỉ USD của họ. Lăi suất USD của Trung Quốc cho các khoản tiết kiệm thời hạn một năm đă tăng lên khoảng 3,4% so với 2,4% vào tháng 8 năm ngoái, theo số liệu của Thomson Reuters.
Tuy nhiên, theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng, các nhà phân tích cho rằng kho dự trữ ngoại tệ khổng lồ và đồng tiền tương đối ổn định không phản ánh được áp lực thực sự đằng sau nền kinh tế, bởi mối quan ngại là những nguồn dự trữ này có thể không đủ để cung cấp một vùng đệm an toàn cần thiết cho chi trả trong hoạt động nhập khẩu và thanh toán nợ nếu như đồng nhân dân tệ đối mặt với một cuộc sụt giảm giá mạnh.
Trụ sở Ngân hàng trung ương Trung Quốc ở Bắc Kinh. Ảnh: SCMP
Mặc dù vậy, các nhà phân tích nghi ngờ rằng Trung Quốc sẽ là trung tâm của một cuộc khủng hoảng cán cân thanh toán nặng nề tương tự như cuộc khủng hoảng mà Argentina đă trải qua trong năm ngoái. Quốc gia Nam Mỹ này đă bị ảnh hưởng nặng nề bởi khủng hoảng tiền tệ và đ́nh trệ kinh tế do những thiếu sót về cấu trúc đă kiềm chế nhu cầu thực sự và ngăn cản nền kinh tế tăng trưởng bền vững.
“Nếu xảy ra một cú sốc bất ngờ, Trung Quốc sẽ không có đủ đôla Mỹ để hỗ trợ đồng nội tệ”, ông Kevin Lai, chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách châu Á của Daiwa Capital Markets nhận định. “V́ thế đó là lư do tại sao Trung Quốc cần ngừng ḍng tiền ra trong khi tạo ra ḍng tiền vào để hỗ trợ đồng nhân dân tệ”.
Giống như đồng tiền của các quốc gia có chủ quyền khác, đồng nhân dân tệ được hỗ trợ bởi dự trữ ngoại hối, vốn phần lớn được đầu tư vào chứng khoán Kho bạc Mỹ. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc - ngân hàng trung ương - có thể cần những tài sản đó không chỉ để hỗ trợ đồng nhân dân tệ bằng cách can thiệp vào thị trường ngoại tệ, mà c̣n bảo lănh cho hệ thống ngân hàng trong nước.
Rủi ro là nếu các biện pháp kiểm soát vốn của Trung Quốc không hiệu quả, khiến ḍng vốn rút ra và lượng dự trữ c̣n lại không dễ chuyển đổi thành tiền mặt, th́ ngân hàng trung ương sẽ sớm không có đủ tiền để duy tŕ sự ổn định tiền tệ.
Kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào tháng 7 năm ngoái, đă có những lo ngại về sự sụt giảm tăng trưởng mạnh hơn so với dự kiến của nền kinh tế Trung Quốc, điều này sẽ đẩy nhanh ḍng vốn chảy ra và làm giảm nguồn cung USD trong hệ thống tài chính trong nước.
Các nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng, bằng cách “đào” sâu hơn vào tiền tiết kiệm của ḿnh, thậm chí để dự trữ ngoại tệ tụt xuống dưới mức 'an tâm' là 3 ngh́n tỷ USD, có thể dẫn đến tệ đầu cơ thị trường và tạo ra một chu kỳ luẩn quẩn của ḍng vốn và sụt giảm giá trị tiền tệ.
Các nhà chức trách Trung Quốc đă duy tŕ dự trữ ngoại tệ ổn định ở mức khoảng 3,1 ngh́n tỷ USD kể từ khi "đốt" gần 1 ngh́n tỷ USD giai đoạn từ giữa năm 2014 đến 2017 để bảo vệ đồng nhân dân tệ. Dự trữ của Trung Quốc hiện chỉ c̣n chiếm chưa đến 30% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), giảm so với mức 48% trong năm 2010. Đồng thời, nợ nước ngoài của nước này đă tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại là 1,97 ngh́n tỷ USD vào năm ngoái. Điều này có nghĩa là 3,1 ngh́n tỷ USD dự trữ ngoại hối của Trung Quốc lớn gấp khoảng 1,6 lần nợ nước ngoài và chỉ đủ để chi trả cho 12 tháng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.